Kazimierz Jancarz

Kazimierz Jancarz

Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1947 Sucha Beskidzka
Data i miejsce śmierci	25 marca 1993 Luborzyca
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	1972
Odznaczenia

Kazimierz Jancarz (ur. 9 grudnia 1947 w Suchej Beskidzkiej, zm. 25 marca 1993 w Luborzycy) – polski ksiądz katolicki, działacz opozycji w PRL^[1].

Młodość

Szkołę podstawową ukończył w Suchej Beskidzkiej. W latach 1961–1966 uczęszczał do Technikum Kolejowego w Krakowie. W 1972 r. ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Krakowie. W jego ślady poszło dwóch jego braci. Ks. Marian Jancarz został proboszczem katedry katolickiej w Sztokholmie^[2], a ks. Janusz Jancarz jest proboszczem parafii na Florydzie.

Ksiądz Kazimierz Jancarz był wikariuszem kolejno w: Pisarzowicach, Andrychowie, Oświęcimiu i Niepołomicach, zaś od 1978 roku w parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego w Mistrzejowicach. Zaraz po przybyciu założył Konfraternię Akademicką, która skupiała studentów i pracowników naukowych krakowskich uczelni. Decyzją władz kościelnych, miała ona osobowość prawną i statut regulujący cele bractwa.

Po ogłoszeniu stanu wojennego

Po ogłoszeniu stanu wojennego ks. Jancarz został duszpasterzem robotników. W 1982 r., solidaryzując się z głodującymi internowanymi w Załężu, w mistrzejowickiej parafii dziewięciu mężczyzn rozpoczęło głodówkę. W głodówce oraz nabożeństwach brało udział coraz więcej osób. Widząc rosnącą aktywność robotników, ks. Kazimierz założył Duszpasterstwo Ludzi Pracy. Jego celem było organizowanie pomocy represjonowanym i poszkodowanym. Po zwolnieniu większości internowanych z Załęża, kontynuowano wspólne modlitwy i spotkania.

Czwartkowe msze za Ojczyznę

W taki sposób narodziły się czwartkowe msze święte za Ojczyznę odprawiane przez księdza Kazimierza Jancarza. Gromadziły one tysiące ludzi z Nowej Huty, Krakowa, a nawet całej Polski. W nabożeństwach uczestniczyli m.in. ks. bp. Ignacy Tokarczuk – ordynariusz przemyski, ks. Jerzy Popiełuszko, ks. Edward Frankowski ze Stalowej Woli, ks. Henryk Jankowski z Gdańska i ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Czwartkowe msze św. oraz Duszpasterstwo Ludzi Pracy miały za zadanie ugruntować wśród robotników etykę pracy, solidarność i patriotyzm. Był nieustannie inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa, która za pośrednictwem zwerbowanych w jego otoczeniu tajnych współpracowników przeprowadzała gry operacyjne, mające na celu jego skompromitowanie w oczach wiernych.

Duszpasterstwo mistrzejowickie

Mistrzejowickie duszpasterstwo organizowało wieczory poetyckie, festiwale piosenki religijnej „Sacrosong”, występy zespołów muzycznych i teatralnych (m.in. „Grupa pod Budą, „Teatru Ósmego Dnia”), regularne wystawy malarstwa, grafiki i fotografii. Działała księgarnia wydawnictw niezależnych, a także Niezależna Telewizja Mistrzejowice, która rejestrowała ważne wydarzenia, w tym strajki w Nowej Hucie. W 1983 roku powstały trzy nowe konfraternie (Robotnicza – skupiająca robotników i pomagająca finansowo bezrobotnym; Samarytańska – prowadzono w niej aptekę darów, czyli bezpłatnie wydawano leki oraz odżywki mieszkańcom całego Krakowa i wielu ośrodkom Solidarności w Polsce; Nauczycielska – prowadzono korepetycje dla dzieci z krakowskich szkół). Te działania wspierali m.in.: ówczesny proboszcz parafii św. Maksymiliana Marii Kolbego, ks. prałat Mikołaj Kuczkowski, Lech Wałęsa, Stefan Bratkowski, Andrzej Wajda, Tadeusz Mazowiecki, Jacek Fedorowicz, Zbigniew Romaszewski, Karol Modzelewski, Adam Macedoński.

Dom Rekolekcyjny i Uniwersytet Robotniczy

Na początku lat 80. wspólnie z kilkoma księżmi zaczął budowę domu rekolekcyjnego w Groniu na Piekarzówce (dom istnieje do dzisiaj i służy młodzieży oazowej na dni skupienia i rekolekcje).

W roku 1983 ks. Jancarz, wspólnie z m.in. Janem Franczykiem, powołał Chrześcijański Uniwersytet Robotniczy im. ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego, funkcjonujący do 1987 roku.

Wikariat Solidarności z Potrzebującymi

Po pacyfikacji Huty im. Lenina (noc z 4 na 5 maja 1988 r.), w której wiele osób zostało rannych, zwolnionych z pracy lub uwięzionych, ks. Kazimierz powołał Wikariat Solidarności z Potrzebującymi. Udzielał on pomocy materialnej poszkodowanym i bezrobotnym, organizował transporty żywności i odzieży dla najuboższych i prowadził ewidencję osób, które ucierpiały podczas strajku. Ukoronowaniem działalności ks. Kazimierza Jancarza i Duszpasterstwa była zorganizowana w parafii św. Maksymiliana Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka.

Po 1989

W 1989 r. ks. Jancarz został proboszczem w podkrakowskiej Luborzycy. Założył tam m.in. Parafialne Gimnazjum Gospodarcze, zorganizował drukarnię, rozpoczął wydawanie pisma „Krzyż Luborzycki” oraz emisję własnego programu radiowego. Wybudował warsztat stolarski i samochodowy, dzięki czemu powstały nowe miejsca pracy dla bezrobotnych. W górach zbudował ośrodek wakacyjny dla dzieci z rodzin bezrobotnych.

Jest autorem Parafialnego śpiewnika liturgicznego, wydanego w Luborzycy w 1993 r.

Ks. Kazimierz Jancarz zmarł nagle, 25 marca 1993 roku, w wieku 46 lat. Został pochowany w Makowie Podhalańskim. W jego pogrzebie uczestniczyli członkowie parlamentu, prezydent Lech Wałęsa, wojewoda Tadeusz Piekarz, pracownicy zakładów pracy i tysiące przyjaciół. Mszę św. koncelebrował ks. kard. Franciszek Macharski. Na zakończenie uroczystości tłum ludzi odśpiewał Ojczyzno ma..., śpiewane zawsze na zakończenie czwartkowych mszy św. za Ojczyznę.

Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2008)^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Zwoliński, Jancarz Kazimierz, ksiądz, duszpasterz ludzi pracy, działacz społeczny, [w:] Encyklopedia Katolicka, Lublin 1997, t. IX, kol. 957.