Kazimierz Kordylewski
 Kazimierz Kordylewski na tarasie Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie (1964) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
   | |
Kazimierz Kordylewski (ur. 11 października 1903 w Poznaniu, zm. 11 marca 1981) – polski astronom.
Życiorys
Urodził się w rzemieślniczej rodzinie w Poznaniu. Tam ukończył szkołę podstawową, średnią i rozpoczął studia astronomii na Uniwersytecie Poznańskim w 1922. Od 1924 studia kontynuował w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie podejmując pracę asystenta w kierowanym przez prof. Tadeusza Banachiewicza uniwersyteckim obserwatorium. W 1926 ukończył studia na Wydziale Filozoficznym UJ. Skupił się na obserwacji gwiazd zmiennych, w tym samym roku odkrywając gwiazdę Tau Corvi (w konstelacji Kruka, o okresie zmienności ok. 400 dni). Do wyznaczania minimów jasności zastosował opracowaną przez siebie metodę kalkową. Docentem został w roku 1955. Od 1928 był członkiem Międzynarodowej Unii Astronomicznej i pracował w Komisji Gwiazd Zmiennych oraz Komisji Świecenia Nieba Nocnego[1]. W tym samym roku opracował metodę chronokinematograficzną obserwacji zaćmień gwiazd.
Pod koniec lat pięćdziesiątych założył kartotekę minimów gwiazd zaćmieniowych (potem kontynuowaną przez Jerzego Kreinera)[2]. Twierdził, że w roku 1961 odkrył pyłowe księżyce Ziemi (księżyce Kordylewskiego) w punktach Lagrange’a układu Ziemia – Księżyc. Chciał aby nazwano je Księżycami Polskimi, jednak to się nie przyjęło. Dla sprawdzenia tych zjawisk zorganizował między innymi w latach 1966, 1973 i 1974 trzy wyprawy morskie na wody równikowe, w których członkowie PTA prowadzili obserwacje nocnego nieba w strefie międzyzwrotnikowej. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 100 pozycji.
Został odznaczony Brązowym Medalem NASA w 1972, w 1973 Złotym Krzyżem Zasługi, w 1974 Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem 500-lecia Urodzin Kopernika, w 1979 Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Resituta.
W 1929 r. poślubił Jadwigę Pająkówną. Miał z nią czwórkę dzieci: Jerzego, Zbigniewa, Wandę Kordylewską-Dutkę i Leszka[3].
Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w pasie 25, niedaleko od grobu Józefa Dietla. Znakiem rozpoznawczym grobowca są wyryte gwiazdy Wielkiego Wozu.
Jego nazwiskiem nazwano ulicę w Krakowie. Jest patronem Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach.
Przypisy
- ↑ „Astronautyka”. 102 (2), s. 24, 1979. Wrocław: Ossolineum. ISSN 0004-623X.
- ↑ Jerzy Kreiner, Henryk Brancewicz, Jerzy Michalski, Dyskusja po referacie T. Zbigniewa Dworaka „Kraków – centrum obserwacji gwiazd zaćmieniowych”, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności”, 5, 2003, s. 29–31, ISSN 1731-6715.
- ↑ Kazimierz Kordylewski - Patron MOA | Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne, moa.edu.pl [dostęp 2022-10-19].
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Kazimierz Kordylewski - zdjęcie wykonano na tarasie Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (kwiecień 1964)
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Kordylewskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.