Kazimierz Kordylewski

Kazimierz Kordylewski
Ilustracja
Kazimierz Kordylewski na tarasie Obserwatorium Astronomicznego UJ w Krakowie (1964)
Data i miejsce urodzenia

11 października 1903
Poznań

Data i miejsce śmierci

11 marca 1981
Kraków

Miejsce spoczynku

Cmentarz Rakowicki

Zawód, zajęcie

Astronom

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Kazimierz Kordylewski (ur. 11 października 1903 w Poznaniu, zm. 11 marca 1981) – polski astronom.

Życiorys

Urodził się w rzemieślniczej rodzinie w Poznaniu. Tam ukończył szkołę podstawową, średnią i rozpoczął studia astronomii na Uniwersytecie Poznańskim w 1922. Od 1924 studia kontynuował w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie podejmując pracę asystenta w kierowanym przez prof. Tadeusza Banachiewicza uniwersyteckim obserwatorium. W 1926 ukończył studia na Wydziale Filozoficznym UJ. Skupił się na obserwacji gwiazd zmiennych, w tym samym roku odkrywając gwiazdę Tau Corvi (w konstelacji Kruka, o okresie zmienności ok. 400 dni). Do wyznaczania minimów jasności zastosował opracowaną przez siebie metodę kalkową. Docentem został w roku 1955. Od 1928 był członkiem Międzynarodowej Unii Astronomicznej i pracował w Komisji Gwiazd Zmiennych oraz Komisji Świecenia Nieba Nocnego[1]. W tym samym roku opracował metodę chronokinematograficzną obserwacji zaćmień gwiazd.

Pod koniec lat pięćdziesiątych założył kartotekę minimów gwiazd zaćmieniowych (potem kontynuowaną przez Jerzego Kreinera)[2]. Twierdził, że w roku 1961 odkrył pyłowe księżyce Ziemi (księżyce Kordylewskiego) w punktach Lagrange’a układu ZiemiaKsiężyc. Chciał aby nazwano je Księżycami Polskimi, jednak to się nie przyjęło. Dla sprawdzenia tych zjawisk zorganizował między innymi w latach 1966, 1973 i 1974 trzy wyprawy morskie na wody równikowe, w których członkowie PTA prowadzili obserwacje nocnego nieba w strefie międzyzwrotnikowej. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 100 pozycji.

Został odznaczony Brązowym Medalem NASA w 1972, w 1973 Złotym Krzyżem Zasługi, w 1974 Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem 500-lecia Urodzin Kopernika, w 1979 Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Resituta.

W 1929 r. poślubił Jadwigę Pająkówną. Miał z nią czwórkę dzieci: Jerzego, Zbigniewa, Wandę Kordylewską-Dutkę i Leszka[3].

Grobowiec rodzinny Kordylewskich

Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w pasie 25, niedaleko od grobu Józefa Dietla. Znakiem rozpoznawczym grobowca są wyryte gwiazdy Wielkiego Wozu.

Jego nazwiskiem nazwano ulicę w Krakowie. Jest patronem Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w Niepołomicach.

Przypisy

  1. „Astronautyka”. 102 (2), s. 24, 1979. Wrocław: Ossolineum. ISSN 0004-623X. 
  2. Jerzy Kreiner, Henryk Brancewicz, Jerzy Michalski, Dyskusja po referacie T. Zbigniewa Dworaka „Kraków – centrum obserwacji gwiazd zaćmieniowych”, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności”, 5, 2003, s. 29–31, ISSN 1731-6715.
  3. Kazimierz Kordylewski - Patron MOA | Młodzieżowe Obserwatorium Astronomiczne, moa.edu.pl [dostęp 2022-10-19].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kazimierz Kordylewski - 1964.jpg
Kazimierz Kordylewski - zdjęcie wykonano na tarasie Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (kwiecień 1964)
GrobowiecRodzinyKordylewskich-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rodziny Kordylewskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.