Kazimierz Młodzianowski

Kazimierz Młodzianowski

„Dąbrowa”

K. Młodzianowski w mundurze pułkownika 41 pp
tytularny generał brygdy
Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1880 Wola Solecka
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1928 Krynica-Zdrój
Przebieg służby
Lata służby	1914-1925
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Szkoła Podchorążych Piechoty
Stanowiska	komendant szkoły podchorążych
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

oficerowie VI batalionu I Brygady Legionów w okopach nad Nidą: porucznik Edward Zinth-Rzecki (1. z lewej), porucznik Stanisław Machowicz-Sawa, major Albin Satyr-Fleszar (4. z prawej), kapitan Franciszek Pększyc-Grudziński (2. z prawej - na dole), porucznik Leopold Lis-Kula, porucznik Kazimierz Młodzianowski-Dąbrowa (2. z prawej- z brodą).

Grób Kazimierza Młodzianowskiego na Starych Powązkach w Warszawie

Kazimierz Młodzianowski^[a] ps. „Dąbrowa” (ur. 29 lipca 1880 w Woli Soleckiej, zm. 4 lipca 1928 w Krynicy) – artysta malarz i propagator sztuki, legionista, komendant policji, tytularny generał brygady Wojska Polskiego, wojewoda poleski (4 października 1924 – 5 maja 1926), minister spraw wewnętrznych (12 maja – 2 października 1926), wojewoda pomorski w randze podsekretarza stanu (od 12 października 1926 aż do śmierci), wielki propagator budowy portu i miasta Gdyni, autor hasła i akcji Wszystko dla Gdyni.

Życiorys

Dzieciństwo spędził w Boiskach. Następnie przebywał w Łodzi, gdzie po ukończeniu szkoły tekstylnej w latach 1901-1906 i 1909-1913 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Karierę wojskową zaczął od dowodzenia plutonem w 12 kompanii, następnie dowodził taborami III batalionu 1 pułku piechoty Legionów, był także dowódcą kompanii w tym pułku oraz kompanii obozu wyszkolenia w Zambrowie. Po kryzysie przysięgowym internowany w Beniaminowie.

W 1918 walczył, w składzie 5 pułku piechoty Legionów jako dowódca batalionu, o Lwów. W 1919 zaangażował się w organizowanie Policji Państwowej, 11 kwietnia tego roku został powołany na stanowisko komendanta głównego Policji Komunalnej i Milicji Ludowej. Od 31 maja 1919 ponownie znalazł się w Wojsku Polskim. 12 listopada tego roku, po ukończeniu I kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego, został komendantem Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie^[2][3]. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[4]. Od 2 lipca do 13 września 1920 walczył na froncie z boszewikami^[5]. Pełniąc służbę w na stanowisku komendanta szkoły pozostawał oficerem nadetatowym 41 pułku piechoty w Suwałkach^[6]. 31 marca 1924 został mianowany na stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 11. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[7]. 3 października tego roku zwolniony z tego stanowiska i przeniesiony w stan nieczynny na okres 12 miesięcy bez prawa do poborów^[8]. 4 października 1924 Prezydent RP Stanisław Wojciechowski zezwolił mu „na korzystanie z tytularnego stopnia generała brygady na czas sprawowania funkcji wojewody”^[9]. Z dniem 30 listopada 1925 na własną prośbę przeniesiony został do rezerwy^[10].

Gdy po przewrocie majowym podjęto próbę rewizji dotychczasowej polityki państwa wobec mniejszości narodowych, kilku polityków z otoczenia Józefa Piłsudskiego, m.in. Tadeusz Hołówko, Leon Wasilewski i Kazimierz Młodzianowski, wyrażało pogląd, aby realizowaną politykę asymilacji narodowej, jako mało skuteczną, zastąpić asymilacją państwową, korzystną dla państwa i nie wywołującą takiego sprzeciwu wśród mniejszości. Polityka taka miała prowadzić do kształtowania przekonania obywateli niepolskiej narodowości, że Rzeczpospolita Polska jest także ich ojczyzną. 18 sierpnia 1926 minister spraw wewnętrznych Kazimierz Młodzianowski przedstawił projekt „Wytycznych w sprawie stosunku władz rządowych do mniejszości narodowych”. Młodzianowski proponował przeprowadzenie reformy rolnej z uwzględnieniem interesów ludności białoruskiej i ukraińskiej, umożliwienie rozwoju oświaty w językach narodowych tych mniejszości, szybkie unormowanie stanu prawnego Kościoła prawosławnego.

2 października 1926 odwołany ze stanowiska ministra spraw wewnętrznych z uwagi na swe stanowisko w kwestiach polityki mniejszościowej i reformy rolnej po porozumieniu Piłsudskiego z konserwatystami (zjazdy w Dzikowie i Nieświeżu) i włączeniu ich do obozu rządowego piłsudczyków. Na swego następcę wskazał Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Przyjaciel Stefana Żeromskiego, jako minister spraw wewnętrznych nie zrezygnował z działalności artystycznej: w tym samym roku 1926 został współzałożycielem słynnej Spółdzielni Artystów „Ład” – i pierwszym prezesem jej Rady Nadzorczej. Dla „Ładu”, którego wytwory stały się w dwudziestoleciu międzywojennym szkołą gustu, projektował estetyzujące kilimy. Zimą 1915/1916 w Karasinie na Wołyniu, gdzie stacjonowały pułki I Brygady Legionów, był autorem obowiązującego przez całe dwudziestolecie międzywojenne wzoru szabli bojowej oficerów piechoty. Pierwszy datowany egzemplarz szabli tego wzoru pochodzi z 27 czerwca 1916 (został wykonany w Zakładach Zieleniewskiego w Krakowie) – jest to szabla pamiątkowa generała (wtedy podpułkownika) Władysława Sikorskiego.

Kazimierz Młodzianowski zmarł 4 lipca 1928 w Krynicy^[11] i został pochowany na warszawskich Powązkach^[12] (kwatera M-4-10)^[13]. Głównym powodem śmierci generała była choroba, ale także przepracowanie^[14].

Awanse

• podporucznik – 29 września 1914
• porucznik – 5 marca 1915
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 54. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• pułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 11. lokatą w korpusie oficerów piechoty
• tytularny generał brygady – 4 października 1924

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
• Krzyż Niepodległości – 16 marca 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[15]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)^[16]
• Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz 1 i 2 w 1922)^[17][18]
• Odznaka honorowa za Czas Pobytu na Froncie – pięciokrotnie
• Kawaler Legii Honorowej (1921 – zezwolenie Naczelnika Państwa)^[19]

Życie prywatne

Na przełomie marca i kwietnia 1902 wybrał się na Giewont w Tatrach. Schodząc ze szczytu zgubił drogę i wszedł w żleb Kirkora między dużym i Małym Giewontem. Schodząc trafił na miejsce bardzo strome i śliskie, gdzie spadł i po upadku stracił przytomność. Szczęśliwie upadł na zalegający grubą warstwą śnieg, pozbierał się i trafił do domu, gdzie potłuczony przeleżał kilka dni. O tym wydarzeniu napisał Stanisław Witkiewicz w liście do swojego syna Stanisława Ignacego Witkiewicza^[20].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
• Piotr Stawecki: Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997. ISBN 83-04-04390-4.
• Stanisław Wachowiak, Czasy, które przeżyłem, Warszawa 1991 ISBN 83-01-11126-7
• Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, red. Jacek Majchrowski, Wydawnictwo BGW, Warszawa 1994, ISBN 83-7066-569-1.