Kazimierz Pietkiewicz (działacz polityczny)

Kazimierz Pietkiewicz
Ilustracja
koniec XIX w.
Data i miejsce urodzenia

1861
Kijów

Data i miejsce śmierci

30 października 1934
Warszawa

Przynależność polityczna

Polska Partia Socjalistyczna

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Kazimierz Pietkiewicz ps. „Fakir”, „Olgierd” (ur. w listopadzie 1861 w Kijowie[1], zm. 30 października 1934 w Warszawie) – polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy.

Życiorys

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej. Od 1883 był członkiem Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat tzw. I Proletariatu. Po aresztowaniach w 1886, przenosi się z Warszawy do Krakowa. Od 1888 r. bierze udział w działaniach Socjalno-Rewolucyjna Partia „Proletariat” tzw. II Proletariatu. Będąc przeciwnikiem działań terrorystycznych w sierpniu 1891, wraz z Edwardem Abramowskim, Janem Stróżeckim i Leonem Falskim założył Zjednoczenie Robotnicze. Po powstaniu w kraju Polskiej Partii Socjalistycznej, w skład której weszło Zjednoczenie, Pietkiewicz od 1893 był członkiem PPS. Już w 1892 przeszedł pierwsze aresztowanie.

Na II Zjeździe PPS w lutym 1894, został wybrany na zastępcę członka Centralnego Komitetu Robotniczego. Po aresztowaniach od 1894, wraz z Józefem Piłsudskim kierował partią. W czerwcu 1895, aresztowany i po dłuższym pobycie (do ok. 1901) w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, zesłany na Syberię (Wierchojańsk w Jakucji). Przetłumaczył wówczas na polski ukraińską Pieśń wolnego ducha[2].

Z zesłania powrócił pod koniec 1904 i ponownie rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej, od października 1905, do lutego 1906, wchodzi ponownie w skład, zdziesiątkowanego przez aresztowania Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. W tym czasie działał w Łódzkim Komitecie Robotniczym PPS, był wydawcą „Łodzianina”, następnie w Wilnie, gdzie kierował organizacją okręgową PPS na Litwie m.in. redagował pismo PPS „Walka” wydawane w języku polskim i jidysz.

W 1906 ponownie aresztowany w Wilnie, za współpracę z litewskimi socjaldemokratami. Skazany na cztery lata katorgi i dożywotnie osiedlenie na Syberii. Został zesłany guberni irkuckiej. Uwolniony w wyniku rewolucji w czerwcu 1917. Po uwolnieniu przebywał w Kijowie, gdzie działał w miejscowej organizacji PPS Lewicy. Do kraju wrócił w 1922. Wcześniej powrót – według jego informacji – utrudniały mu władze w Polsce. Po drodze z zesłania omal nie został rozstrzelany przez żołnierzy bolszewickich, którzy wzięli go za przestępcę.

Po powrocie ponownie podjął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej. Działał w Stowarzyszeniu byłych Więźniów Politycznych, będąc wiceprezesem koła warszawskiego. Kierował komisją archiwalno-historyczną. Współpracował z pismem „Niepodległość”. W ostatnich latach życia studiował język litewski i język łotewski. W 1933 wydał tłumaczenia litewskiego poety oświeceniowego Kristijonasa Donelaitisa. W 1933, wraz z Ignacym Daszyńskim, Bolesławem Limanowskim i Andrzejem Strugiem organizował „Fundusz walki z konfiskatami”, mający na celu wsparcie finansowe „Robotnika” ustawicznie konfiskowanego przez władze.

Pozostawał w willi „Helenów” w Aninie pod opieką Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Zmarł 30 października 1934 w Warszawie[3]. Został pochowany 3 listopada 1934 na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 256-5-15)[4].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Pietkiewicz Kazimierz, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-01-31].
  2. Józef Kozłowski: Śpiewy proletariatu polskiego. Wyd. 4. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, s. 74–49. (pol.)
  3. Zgon Kazimierza Pietkiewicza „Gazeta Robotnicza” Nr 203, Rok 39, Katowice, czwartek 1 listopada 1934 r.
  4. Cmentarz Stare Powązki: KAZIMIERZ PIETKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-17].
  5. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.

Bibliografia

  • Krzesławski J., Kazimierz Pietkiewicz, „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” 1935 nr 1.
  • M.Wajnert „Zejdke”, Kazimierz Pietkiewicz – „Fakir”-„Olgierd”. Wspomnienia byłego działacza PPS, „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” 1935 nr 4.
  • Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce, Tom I, pod red. Jana Cynarskiego-Krzesławskiego i Adama Próchnika, Wyd. „Kronika Ruchu Rewolucyjnego”, Warszawa 1939.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie