Kazimierz Pluta-Czachowski

Józef Kazimierz Pluta-Czachowski

Gołdyn, Kuczaba, Paprzyca

pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia	11 lutego 1898 Kozłów, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	5 sierpnia 1979 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Armia Krajowa
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	25 Pułk Piechoty 7 Dywizja Piechoty 85 Pułku Piechoty 18 Dywizja Piechoty Komenda Główna Armii Krajowej
Stanowiska	oficer sztabu dywizji dowódca batalionu piechoty szef sztabu dywizji szef oddziału
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa powstanie warszawskie
Odznaczenia

Józef Kazimierz Pluta-Czachowski,ps. „Gołdyn”, „Kuczaba”, „Paprzyca”, używał również konspiracyjnych nazwisk „Kazimierz Borkowski”, „Władysław Rusinek” (ur. 11 lutego 1898 w Kozłowie, zm. 5 sierpnia 1979 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Młodość i I wojna światowa

Kazimierz Pluta-Czachowski urodził się w Kozłowie w Świętokrzyskiem 11 lutego 1898 roku. Syn Wincentego Pluty i Tekli z domu Gacek. W 1905 wziął udział w strajku szkolnym^[1]. Od 1910 działał w tajnym skautingu. Był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” i Polskich Drużyn Strzeleckich. Od sierpnia 1914 służył w I Brygadzie Legionów Polskich, po kryzysie przysięgowym został internowany w obozie w Szczypiornie. Z obozu został zwolniony w 1917, w tym też roku został zastępcą komendanta Obwodu Miechów Polskiej Organizacji Wojskowej, następnie został komendantem Obwodu Słomniki oraz dowódcą lotnych oddziałów bojowych w Podokręgu Miechów.

Służba wojskowa w międzywojennej Polsce

W 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Pełnił służbę w 25 pułku piechoty w Piotrkowie^[2][3]. W latach 1926–1928 był słuchaczem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie^[4]. Z dniem 31 października 1928, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział służbowy do 7 Dywizji Piechoty na stanowisko oficera sztabu^[5]. W 1929 został komendantem Okręgu Nr IV Łódzkiego Związku Strzeleckiego i oficerem do prac Przysposobienia Wojskowego w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi^[6]. Jesienią 1932 roku został przeniesiony do Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie na stanowisko szefa sztabu Komendy Głównej Związku Strzeleckiego^[7]. Latem 1934 roku został przeniesiony do 85 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko dowódcy batalionu^[8]. W 1936 został szefem Oddziału Wyszkolenia w Dowództwie Korpusu Ochrony Pogranicza w Warszawie.

II wojna światowa

W trakcie kampanii wrześniowej był szefem sztabu 18 Dywizji Piechoty wchodzącej w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Po klęsce wrześniowej postanowił przedostać się do Armii Polskiej formowanej we Francji, jednak w Krakowie natknął się na mjr. Kazimierza Kierzkowskiego, który wciągnął do pracy konspiracyjnej w tworzonej wówczas Organizacji Orła Białego. W 1940 przeszedł do Związku Walki Zbrojnej. W ZWZ został szefem Oddziału V-O (Łączność) i zastępcą szefa sztabu Komendy Głównej ZWZ-AK. Jako szef Oddziału V-O odegrał kluczową rolę w tworzeniu i rozbudowywaniu łączności technicznej oraz odbioru zrzutów ludzi, sprzętu, poczty i pieniędzy.

Wziął udział w powstaniu warszawskim. 4 września 1944 został ciężko ranny podczas bombardowania gmachu PKO przy ul. Jasnej. Do końca Powstania leczył się w szpitalu przy ul. Lwowskiej. Opuścił stolicę wraz z ludnością cywilną z zamiarem kontynuowania działalności konspiracyjnej. Dostał się do obozu przejściowego w Pruszkowie, następnie do obozu w Braunschweig na terenie Rzeszy. Później skierowany został na roboty przymusowe do Wendeffen, niedaleko Wolfenbüttel. W grudniu 1944 został zwolniony ze względu na zły stan zdrowia. Wrócił do kraju, gdzie szybko nawiązał kontakt z Komendą Główną AK w Częstochowie.

Życie i działalność po zakończeniu wojny

W styczniu 1945 został aresztowany przez NKWD w okolicach Częstochowy^[9]. Do grudnia 1945 był internowany w Kazachstanie. Po powrocie do Warszawy prowadził wspólnie z płk. Janem Mazurkiewiczem i płk. Janem Gorazdowskim „Bazar Krajowy” przy ul. Nowogrodzkiej^[9]. 13 stycznia 1949 został aresztowany przez funkcjonariuszy MBP. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 7 grudnia 1953 otrzymał karę 15 lat pozbawienia wolności. Od kwietnia 1954 był osadzony w Centralnym Więzieniu Karnym w Rawiczu, skąd w listopadzie 1955 został warunkowo zwolniony^[1].

W 1956 został prawnie zrehabilitowany^[1][9]. Nie podjął już pracy zawodowej ze względu na pogarszający się stan zdrowia. Od 1967 przebywał na rencie dla zasłużonych^[1]. W latach 70. był kierownikiem Komisji Historycznej 18 Dywizji Piechoty, która m.in. wnioskowała o pośmiertne przyznanie orderu Złotego Krzyża Virtuti Militari dla swego byłego dowódcy, Stefana Kosseckiego. W 1977 zaangażował się w działalność Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela^[9]. We wrześniu tego samego roku był uczestnikiem I Spotkania Ogólnopolskiego ROPCiO^[1]. Zmarł w Warszawie 5 sierpnia 1979 roku, pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B20-3-3)^[10].

Awanse

• kapitan – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 36 lokatą;
• major – 17 grudnia 1931 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 25 lokatą^[11];
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 55. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[12];
• pułkownik – 20 marca 1943^[13].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 12511^[14]
• Krzyż Niepodległości (12 marca 1931)^[15]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)^[16]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie, po raz pierwszy w 1921)^[17]
• Złoty Krzyż Zasługi (18 lutego 1939)^[18]
• Srebrny Krzyż Zasługi (17 marca 1930)^[19]
• Odznaka za Rany i Kontuzje
• Order Krzyża Orła III klasy (1935, Estonia)^[20]
• Krzyż Zasługi Obrońców (1936, Łotwa)^[21]

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (90), Warszawa 1979, s. 299.
• w opracowaniu T. Łaszczewskiego: Biografia K. Pluty-Czachowskiego. [w:] Więźniowie polityczni w CWK w Rawiczu [on-line]. [dostęp 2016-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Kazimierz Pluta-Czachowski w świetle materiałów Służby Bezpieczeństwa (zapis panelu o książce)