Kazimierz Pruszkowski

Kazimierz Mieczysław Pruszkowski

pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	23 maja 1899 Żaczki
Data i miejsce śmierci	1 października 1969 Wejherowo
Przebieg służby
Lata służby	1916–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Morski Batalion Strzelców 1 Morski Pułk Strzelców
Stanowiska	dowódca batalionu piechoty kwatermistrz pułku dowódca pułku piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Kazimierz Mieczysław Pruszkowski (ur. 21 kwietnia 1897^[1] w Żaczkach, zm. 1 października 1969 w Wejherowie^[2]) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Po maturze wstąpił do wojska, od listopada 1916 roku służył w 3 pułku piechoty Legionów Polskich. Po ukończeniu Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej przydzielony został do 7 pułku piechoty Legionów, w szeregach, którego walczył z bolszewikami.

Po zakończeniu działań wojennych służbę pełnił w 23 pułku piechoty, a następnie w 11 pułku piechoty w Tarnowskich Górach^[3][4][5] i Szkole Podchorążych Piechoty Rezerwy w Rawie Ruskiej. W 1932 roku powrócił do 7 pp Leg. w Chełmie^[6]. 7 czerwca 1934 roku został przesunięty ze stanowiska dowódcy batalionu na stanowisko kwatermistrza^[7].

14 lutego 1938 objął dowództwo 1 Morskiego Batalionu Strzelców w Wejherowie. Zastał jednostkę dobrze wyszkoloną i z doborową kadrą. 24 sierpnia 1939 roku, po przeprowadzeniu mobilizacji, objął dowództwo 1 Morskiego Pułku Strzelców. Przygotowania do obrony natrafiają na formalnoprawne bariery zabraniające wchodzenia z robotami ziemnymi na pola uprawne oraz pozyskiwanie drewna na budowę schronów i okopów. Z pomocą przychodzą burmistrz Wejherowa Teodor Bolduan i wójt gminy Wejherowo Łakomy oraz nadleśniczy inż. Roman Kuniewski (wszyscy zamordowani przez Niemców). Należało też ubezpieczyć się przed ewentualnym uderzeniem nieprzyjaciela oraz infiltracją dywersantów zewnętrznych i przed piątą kolumną. Niemiecki atak w dniu 1 września nie zaskoczył dowódcy 1 MPS. System obronny okazał się dla nieprzyjaciela trudny do sforsowania. W siódmym dniu działań wojennych ppłk Pruszkowski zdał sobie sprawę, że trzeba będzie Wejherowo opuścić. 8 września o godzinie 20 wydaje rozkaz wycofania się. W dniach 10–19 września osłabiony pułk uczestniczy w bohaterskiej obronie Kępy Oksywskiej, stanowiąc wciąż ważny trzon Lądowej Obrony Wybrzeża, dowodzonej przez płk. Stanisława Dąbka. Po zakończeniu walk dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagu II A Prenzlau (okręg Neubrandenburg), a potem w Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew, Wielkopolska).

Po powrocie z obozu jenieckiego w 1945 roku objął gospodarstwo rolne we wsi Stara Wiśniewka k. Złotowa. W 1956 roku przeniósł się do Wejherowa, gdzie wiele czasu poświęcił pracy społecznej w środowisku kombatanckim. Współpracował z Wojskowym Instytutem Historycznym. Razem z Władysławą Gadą i innymi kombatantami przeprowadził identyfikację mogił żołnierzy 1 MPS, doprowadził do ich upamiętnienia na cmentarzu w Białej i w kwaterze wojskowej na wejherowskim Cmentarzu Starym.

Zmarł 1 października 1969 roku^[8]. Spoczął na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni wśród swoich żołnierzy.

Grób Kazimierza Pruszkowskiego na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża

Awanse

• kapral – 1917
• podporucznik – 1920
• porucznik – zweryfikowany w 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku
• kapitan – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 87. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty^[9]
• major – 18 grudnia 1931 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 27. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty^[10]
• podpułkownik – 19 marca 1939
• pułkownik – 1957

Ordery i odznaczenia

• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (za kampanię wrześniową 1939)
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[11]
• Krzyż Niepodległości (29 grudnia 1933)^[12]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1934)^[13]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)^[14]

Upamiętnienie

Pułkownik Kazimierz Pruszkowski był patronem 11 Pułku Łączności Marynarki Wojennej w Wejherowie (1994–2007) i Centrum Wsparcia Teleinformatycznego i Dowodzenia Marynarki Wojennej w Wejherowie (2008–2014), a od 9 grudnia 2014 roku jest patronem Batalionu Dowodzenia Marynarki Wojennej w Wejherowie^[15].

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.