Kazimierz Rolewicz
podpułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia | 18 stycznia 1898 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 9 lutego 1986 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1916–1946 |
Siły zbrojne | Armia Austro-Węgier |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Kazimierz Rolewicz, nazwisko przybrane „Zbigniew Solski”, ps. „Kama”, „Ira”, „Oko”, „Mila”, „Olgierd”, „Zbyszek”, „Solski” (ur. 18 stycznia 1898 w Borysławiu, zm. 9 lutego 1986 w Paryżu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Jana, pracownika kopalni nafty „Jadwiga” w Borysławiu i Katarzyny z Dwulitów[1]. Uczęszczał do gimnazjum w Samborze. W czasie nauki gimnazjalnej przejął na siebie ciężar utrzymania rodziny po śmierci ojca (1910); udzielał korepetycji. Po maturze (1916) został powołany do armii austriackiej. Walczył na froncie włoskim I wojny światowej, dochodząc do stopnia podporucznika. W czasie powrotu do Polski w 1918 był krótko więziony przez władze austriackie, wraz z przyszłym dowódcą AK Tadeuszem Komorowskim[1].
Od 1919 służył w szeregach Wojska Polskiego. Brał udział w walkach o Lwów z siłami ukraińskimi, następnie w wojnie z Rosją. 5 kwietnia 1921 został przydzielony do Okręgowej Komendy Transportów Wojskowych Lwów z pozostawieniem w ewidencji 38 pułku piechoty[2]. Po wojnie służył w 38 pp w Przemyślu. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 2217. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. W sierpniu 1929 miał być przydzielony do baonu podchorążych rezerwy piechoty nr 9[4], ale przydział ten został anulowany[5]. 2 grudnia 1930 został mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 70. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6].
Ukończył studia prawnicze, prawdopodobnie na Uniwersytecie Lwowskim; działał w harcerstwie w Przemyślu. Z dniem 1 lutego 1932 został przydzielony do dyspozycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na okres sześciu miesięcy, z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego[7][8]. Z dniem 31 lipca 1932 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesiem w rezerwie do 77 Pułku Piechoty w Lidzie[9].
Następnie pracował w administracji państwowej. Z dniem 1 sierpnia 1932 został mianowany referendarzem w Urzędzie Wojewódzkim Nowogródzkim, w VII stopniu służbowym[10]. Później jako naczelnik Wydziału Bezpieczeństwa w Urzędzie Wojewódzkim w Nowogródku i Brześciu nad Bugiem. Pełnił stanowisko wiceprezesa zarządu Harcerskiego Klubu Sportowego „Czuwaj” Przemyśl (ponownie wybrany 3 stycznia 1929)[11].
Od 1939 uczestniczył w działalności konspiracyjnej. Oficjalnie prowadził gospodarstwo rolne pod Krakowem (wspólnie z Edwardem Heilem, komendantem Krakowskiej Chorągwi Szarych Szeregów), a w podziemiu kierował Biurem Informacji i Propagandy Okręgu Związku Walki Zbrojnej-Armii Krajowej Kraków oraz wchodził w skład Komendy Okręgu. Redagował wysoko oceniane (m.in. przez pułkownika Jana Rzepeckiego) pismo Okręgu Kraków AK „Małopolski Biuletyn Informacyjny”, aktywnie organizował propagandę dywersyjną w języku niemieckim (tzw. „N”). 11 listopada 1942 dowódca AK awansował go na majora służby stałej.
Po wojnie kontynuował działalność w strukturach konspiracji. Był szefem sztabu (według innych źródeł zastępcą szefa sztabu) komendanta Okręgu Kraków pułkownika Przemysława Nakoniecznikoff-Klukowskiego, przypuszczalnie od kwietnia 1945 (po aresztowaniu Nakoniecznikow-Klukowskiego przez władze bezpieczeństwa) kierował krakowskimi strukturami konspiracyjnymi. W czerwcu 1945 sam Rolewicz został aresztowany, ale nie rozpoznany, wyszedł na wolność w październiku t.r. i działał w organizacji Wolność i Niezawisłość (WiN); był wiceprezesem Zarządu Głównego WiN. W lipcu 1946 został wysłany do Paryża jako emisariusz WiN na Zachód, później był zastępcą szefa Delegatury WiN za granicą. W strukturach Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj został zweryfikowany w stopniu podpułkownika (lub pułkownika). Na emigracji używał stale nazwiska Zbigniew Solski, stanowiącego połączenie pseudonimów WiN-owskich Zbyszek i Solski.
Osiadł we Francji, gdzie działał w szeregu organizacji emigracyjnych, m.in. był wiceprezesem Koła AK we Francji. Został pochowany na cmentarzu w Thiais. Krótko przed śmiercią zawarł związek małżeński z Zofią Kaczkowską[1].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)[12]
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1945)
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[13][14]
Przypisy
- ↑ a b c Mazur 1989 ↓.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 16 kwietnia 1921 roku, s. 775.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 110.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 294.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 423.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 332.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 252, tu „z dniem 21 grudnia 1931”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 375, sprostowano datę przydziału z 21 grudnia 1931 na 1 lutego 1932.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 listopada 1932 roku, s. 396.
- ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nr 14 z 10 września 1932, s. 496.
- ↑ Kronika sportowa. H.K.S. Czuwaj w r. 1928. „Ziemia Przemyska”. Nr 4, s. 3-4, 26 stycznia 1929.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu administracji państwowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 419.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 397–398. ISBN 83-211-0892-X.
- Grzegorz Mazur: Kazimierz Rolewicz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXI. Polska Akademia Nauk, 1989.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN) 1945-1954
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).