Kazimierz Rudnicki

Kazimierz Rudnicki
Ilustracja
Kazimierz Rudnicki (przed 1936)
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1879
Wojsławice

Data i miejsce śmierci

13 października 1959
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Stare Powązki

Zawód, zajęcie

prawnik, sędzia, prokurator

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Złoty Wawrzyn Akademicki

Kazimierz Rudnicki (ur. 22 lutego 1879 w Wojsławicach, zm. 13 października 1959 w Warszawie) – polski prawnik i historyk, adwokat, prokurator, sędzia i podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w rządzie Władysława Sikorskiego[1], członek loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Henryka i Antoniny z Herginów. Ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim[3], następnie w 1902 studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w adwokaturze i równolegle studiował historię na Uniwersytecie Franciszkańskim pod kier. Szymona Askenazego[4]. Jego praca o Kajetanie Sołtyku była obciążona silną tendencją antyrosyjską[5]. Szymon Askenazy w przedmowie do książki napisał: Symbolizuje ona pierwszy w swoim rodzaju, niebywały, nieprawdopodobny akt brutalnej przemocy, dokonany w czasie głębokiego na zewnątrz pokoju przez ościenną, innowierczą potęgę, razem na wolnej Rzeczypospolitej i Kościele katolickim, w osobie kapłana i senatora polskiego[6]. Władysław Konopczyński ocenił książkę Rudnickiego jako najsolidniejszą polską pracę biograficzną w zakresie XVIII stulecia[7].

W latach 1904–1906 Rudnicki był aplikantem (potem asesorem i sędzią) w Sądzie Okręgowym w Piotrkowie. W latach 1910–1917 był adwokatem, członkiem Koła Obrońców Politycznych. W okresie od 4 stycznia do 4 września 1917 sprawował urząd Prezydenta Miasta Piotrkowa[8], następnie był prokuratorem Sądu Okregowego w Piotrkowie. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. W okresie 1921–1923 był prokuratorem sądu okręgowego (oskarżał m.in. w procesie Eligiusza Niewiadomskiego), w 1923 wiceministrem sprawiedliwości, 1923–1936 prokuratorem sądu okręgowego, następnie apelacyjnego w Warszawie. Został usunięty z tego stanowiska (nazywany „czerwonym prokuratorem”) za udzielanie pomocy oskarżonym w sprawach politycznych. Od 4 lipca 1936[9] do 16 października 1936 był prezesem Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Na własną prośbę został przeniesiony w październiku na stanowisko prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie. W maju 1937 ponadto otrzymał nominację na sędziego Trybunału Stanu na okres trzechletni. Był członkiem zarządu Towarzystwa Kryminologicznego oraz członkiem Zarządu Głównego Zrzeszenia Sędziów i Prokuratorów (do 1939)[10].

Prokurator Sądu Apelacyjnego w Warszawie Kazimierz Rudnicki (w środku), podprokurator Michał Skoczyński (1. z lewej) i podprokurator Kaduszkiewicz.

W okresie okupacji niemieckiej aż do wybuchu powstania warszawskiego pozostał na stanowisku prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie . W latach 1939–1944 był ponadto prezesem Patronatu w Warszawie.

Po wojnie, od lutego 1945 był prezesem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z siedzibą w Łodzi. W listopadzie 1946 został przeniesiony na stanowisko prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. 4 grudnia 1947 powierzono mu pełnienie obowiązków sędziego Sądu Najwyższego z zachowaniem dotychczasowych funkcji. 1 kwietnia 1950 został przeniesiony na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w Ośrodku Sesji Wyjazdowych w Krakowie, z dniem 27 lutego 1951 sędzia w Sądzie Wojewódzkim w Krakowie[10]. Był uznawany za krasomówcę sądowego (niektóre z jego przemówień ogłoszono drukiem).

Od 1906 był mężem Marii z Jakimowiczów (1882–1959)[3][11].

Zmarł w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 155-1-13,14)[11].

Publikacje

  • Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788, Kraków – Warszawa 1906.
  • Wspomnienia prokuratora, przedmowę napisał Wacław Barcikowski, Warszawa: „Czytelnik” 1956 (wyd. 2 – 1957).

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ H. Korczyk, Rudnicki Kazimierz [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 32, Wrocław 1991, s. 636–637
  2. ↑ Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 231.
  3. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 262. [dostęp 2021-09-22].
  4. ↑ Mirosław Filipowicz, Wobec Rosji. Studia z dziejów historiografii polskiej od końca XIX wieku po II wojnę światową, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 2000, ISBN 83-85854-47-9, s. 151
  5. ↑ Rafał Stobiecki, Rosja i Rosjanie w polskiej myśli historycznej w XIX i XX wieku [w:] Katalog wzajemnych uprzedzeń Polaków i Rosjan, red. Andrzej de Lazari, Warszawa 2006, s. 159–201.
  6. ↑ Szymon Askenazy, Przedmowa [w:] K. Rudnicki, Biskup Kajetan Sotyk 1715–1788, Kraków–Warszawa 1906, s. III
  7. ↑ Władysław Konopczyński, Do charakterystyki biskupa Sołtyka. Z powodu prac Kazimierza Rudnickiego „Biskup Kajetan Sołtyk 1715–1788 (Monografie w zakresie dziejów nowożytnych”, wyd. Szymon Askenazy, t. V), Kraków i Warszawa, Gebethner i Wolff 1906 i Adama Skałkowskiego „Biskup Sołtyk” w zbiorze „O cześć imienia polskiego”, Lwów 1908, „Kwartalnik Historyczny” 24 (1910), s. 493
  8. ↑ Aleksy Piasta: Piotrkowscy socjaliści wobec wyborów do Rady Miejskiej w grudniu 1916 r.. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 2016 nr. 17 cz. 2. [dostęp 2019-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-04)]. (pol.).
  9. ↑ Nowy prezes Sądu Apelacyjnego w Krakowie Kazimierz Rudnicki. „Wschód”, s. 1, Nr 18 z 20 lipca 1936. 
  10. ↑ a b Powstańcze Biogramy - Kazimierz Rudnicki, www.1944.pl [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  11. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: EWA i ALFRED MOLISCHOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-20].
  12. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.
  13. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa”.
  14. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 305 „za krasomówstwo sądowe”.

Literatura uzupełniająca

Media użyte na tej stronie

POL Wawrzyn Akademicki BAR.svg
Baretka: Wawrzyn Akademicki.
Prokuratorzy Sądu Apelacyjnego w Warszawie biorący udział w procesie Józefa Muraszki.jpg
Autor: Brak, Licencja: CC0
Prokuratorzy biorący udział w procesie Józefa Muraszki oskarżonego o zabójstwo komunistów Walerego Bagińskiego i Antoniego Wieczorkiewicza: Prokurator Sądu Apelacyjnego w Warszawie Kazimierz Rudnicki (w środku), podprokurator Michał Skoczyński (1. z lewej) i podprokurator Kaduszkiewicz.