Kazimierz Smogorzewski
Data i miejsce urodzenia | 24 lutego 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 4 listopada 1992 |
Rodzaj działalności | dziennikarz i publicysta |
członek komitetu redakcyjnego | |
Przynależność | |
Okres urzędowania | od 1942 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Kazimierz Maciej Smogorzewski (ur. 24 lutego 1896[1] w Sielcu, zm. 4 listopada 1992 w Shepperton k. Londynu) – polski dziennikarz i publicysta.
Życiorys
Urodził się 24 lutego 1896 w Sielcu (Sosnowcu) w rodzinie Kazimierza i Marii z Pyzalskich.
Ukończył szkołę średnią w Będzinie. W roku 1913, tuż po maturze, wyjechał do Paryża, celem podjęcia nauki w École des Sciences Politiques. W czasie I wojny światowej (w latach 1914–1917) służył jako ochotnik w armii francuskiej w grupie Rueilczyków (3 p. marsz. Legii Cudzoziemskiej). Następnie w Paryżu pracował w tygodniku „Polonia” i w wydziale prasowym Komitetu Narodowego Polskiego oraz studiował w Szkole Nauk Politycznych. Od 1918 sekr. red. czasopisma Polska. W czasie paryskiej konferencji pokojowej (1919) był osobistym sekretarzem Romana Dmowskiego[2]. W latach 1919–1925 był korespondentem „Gazety Warszawskiej”. Niósł polską flagę podczas ceremonii otwarcia I Zimowych Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w 1924 roku we francuskim Chamonix[3]. Od 1925 do 1927 prowadził „Ilustrowany Kurier Codzienny”. W latach 1929–1933 był redaktorem miesięcznika „La Pologne”. Był berlińskim korespondentem „Gazety Polskiej”. Był jedynym polskim dziennikarzem, któremu udało się przeprowadzić wywiad z Adolfem Hitlerem (opublikowany na łamach gazety 26 stycznia 1935)[4]. W czasie II wojny światowej redaktor dwutygodnika „Free Europe”, w którym przedstawił polską koncepcję federacyjną. Pełnił też funkcję korespondenta „Kuriera Polskiego” (1957–1981). Sławę zyskał jako członek komitetu redakcyjnego londyńskiego wydawnictwa „Encyklopedii Britannica” (1942–1989). Jako członek tego wydawnictwa popularyzował informacje o Polsce. Emigracyjne tygodniki „Odgłosy”, „Oblicze Tygodnia”, „Kronika”, których był redaktorem były finansowane przez władze PRL, a sam Smogorzewski w 1962 roku rozpoczął współpracę z PRL, dostarczając analiz polityki międzynarodowej[5]. Nie był faktycznym agentem, a jedynie kontaktem operacyjnym rezydentury w ambasadzie PRL w Londynie. Informacje zdobyte podczas kontaktów z agentem i rozmów czołowymi politykami PRL przekazywał pracownikowi RWE. [6]. Smogorzewski był również zamiłowanym bibliofilem i zbieraczem antyków. Na krótko przed śmiercią większość swych cennych zbiorów przekazał w darze dla Polski na Zamek Królewski w Warszawie i do Biblioteki Śląskiej w Katowicach.
Od 29 lipca 1920 był mężem Janiny Strąk (1895–1943).
Zmarł w 1992 w wieku 96 lat. Rok później, jego prochy spoczęły w Warszawie, na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 228-5-26)[7].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)[8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)[9][10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[11][10]
- Złoty Krzyż Zasługi (15 marca 1939)[12]
- Krzyż Komandorski Orderu św. Sawy (Jugosławia)[10]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[10]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)[10]
- Krzyż Wojenny (Francja)[10]
- Odznaka Wojskowa (Belgia)[10]
Prace
„Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej” (1939–1944)[13]
Przypisy
- ↑ Stanisław Zieliński , Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 487 .
- ↑ Dzięki Smogorzewskiemu zachował się słynny osobisty list Józefa Piłsudskiego do Romana Dmowskiego, którego nie zniszczył mimo otrzymanego polecenia adresata.
- ↑ Igrzyska post factum – Chamonix 1924.
- ↑ INTERIA.PL, Kazimierz Smogorzewski. „Wywiad u Kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera” [dostęp 2018-04-16] (pol.).
- ↑ P. Rojek, Teoria Strefy Środkowej. Kazimierz Smogorzewski i aktualność polskiego federalizmu. pressje.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-26)]..
- ↑ K. Tarka, Emigracyjny dziennikarz i wywiad PRL. Przypadek Kazimierza Smogorzewskiego
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JANINA SMOGORZEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-22] .
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172).
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu propagandy polskiej zagranicą”.
- ↑ a b c d e f g Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 677. [dostęp 2021-01-20].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 352 „za zasługi na polu propagandy polskiej wśród obcych”.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 65, poz. 130 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Kazimierz Smogorzewski , Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej 1939–1944, Janina Smogorzewska, Paul Latawski (oprac.), Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2001, ISBN 83-88490-10-9 .
Bibliografia
- „Polski Słownik Biograficzny” (tom 39).
- P. Rojek, Teoria Strefy Środkowej. Kazimierz Smogorzewski i aktualność polskiego federalizmu. pressje.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-26)].
- Leszek Konarski. Szampan z Hitlerem. „Przegląd”. 34/2009.
Linki zewnętrzne
- Jedyny polski wywiad z Adolfem Hitlerem. Dziennikarski sukces?, polskatimes.pl
Media użyte na tej stronie
Obramowana flaga Polski w interpretacji szeroko popieranej przez Polskich wikipedystów (więcej niż 85% za). Biały pasek jest koloru "white", a czerwony koloru "crimson" (nazwy HTML - biały i karmazynowy). Należy zwrócić uwagę, że nie jest to wersja wzorcowa. Polska ustawa mówi o tym, że flaga powinna wyglądać inaczej (zobacz: Image:Flag of Poland.svg), chociaż nie precyzuje wprost jak flaga powinna wyglądać w przestrzeni pl:RGB (sRGB).
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Olympic Rings without "rims" (gaps between the rings), As used, eg. in the logos of the 2008 and 2016 Olympics. The colour scheme applied here pertains to the 2016 Olympics in Rio de Janeiro.
Autor: EricSerge, Licencja: CC BY-SA 3.0
Military Decoration for Gallantry of Belgium ribbon bar
Baretka: Order Świętego Sawy – Kawaler – Królestwo Serbii / Królestwo SHS / Królestwo Jugosławii.
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1914-1918 (France)
Baretka: Order Korony Rumunii (model 1881) – Oficer – Królestwo Rumunii.