Kazimierz Sowiński

Kazimierz Sowiński

Kazimierz Sowiński (ok. 1930)
Data i miejsce urodzenia	30 października 1907 Łódź
Data i miejsce śmierci	8 września 1982 Londyn
Zawód, zajęcie	literat

Kazimierz Sowiński (ur. 30 października 1907 w Łodzi, zm. 8 września 1982 w Londynie) – polski poeta, prozaik, dramatopisarz.

Życiorys

Młodość i debiut poetycki

Urodził się w Łodzi 30 października 1907 jako syn Anny i Józefa Sowińskich. Jego ojciec należał do zdeklasowanej szlachty wywodzącej się od generała Józefa Longina Sowińskiego, pracował jako robotnik w fabryce Poznańskiego. Kazimierz miał czterech braci (Józefa, Stefana, Wacława, Stanisława) i dwie siostry (Helenę oraz Marię).

W latach 1921-1928 uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Łodzi. Już wtedy współredagował szkolną gazetkę „Almanach Literacki”. Po zdaniu matury w 1928 rozpoczął studia filozoficzne w Warszawie. Ukończył je w 1933. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[1].

Poetycki debiut miał w dzienniku Głos Poranny. Następnie publikował w literackim miesięczniku Meteor wydawanym przez grupę literacką o tej samej nazwie. W ramach jej działalności wydano jeden tomik wierszy poety zatytułowany Gwiazdy na strychu, z którego wiele utworów dotyka tematyki ciężkich warunków życia robotników łódzkich. Sowiński był współtwórcą grupy Meteor, którą zawiązał w 1928 razem z Grzegorzem Timofiejewem i Marianem Piechalem. Po jej rozwiązaniu w 1930 kontynuował działalność wydając czasopismo Prądy. W latach 1937-1938 współpracował z tygodnikiem Pion. Pisywał także opowiadania i artykuły krytyczno-literackie do pism Droga, Prądy czy Wymiary.

Okres II wojny światowej

Na początku wojny został zmobilizowany do 18 pułku piechoty. Walczył na wschodzie i trafił do niewoli radzieckiej, z której jednak uciekł i wrócił do Łodzi. W rodzinnym mieście przyłączył się do Obozu Polski Walczącej i redagował pismo Młodzież Walcząca. Po aresztowaniu w 1942 został wysłany do obozu pracy w Austrii. Stamtąd również udało mu się uciec i tym razem trafił do Warszawy. Tutaj walczył w powstaniu warszawskim w randze podporucznika piechoty rezerwy^[2]. Po przegranej trafił do oflagu w Lubece. Obóz został wyzwolony przez aliantów i Sowiński udał się do Włoch. Wstąpił do 2 Korpusu Polskiego, a w latach 1945-1946 współpracował z takimi pismami jak: Kronika, Orzeł Biały i Łączniczka^[3].

Okres powojenny

W listopadzie 1946 Sowiński przeniósł się do Brukseli, gdzie redagował już tylko Orła Białego. Następnie wyjechał do Londynu. W stolicy Wielkiej Brytanii często odwiedzał polski Dom Pisarza, w którym spotykał m.in. Tadeusza Zajączkowskiego czy Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Z Londynu wyjechał w 1952 do Monachium i rozpoczął współpracę z Radio Wolna Europa, z którym był związany do 1972. W okresie 1974-1975 pełnił funkcję prezesa Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie^[4]. Podpisał list pisarzy polskich na Obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)^[5]. Laureat Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1979 roku^[6].

Rodzina mieszkająca w Polsce utrzymywała kontakt z pisarzem w tajemnicy. Sowiński wysyłał do nich listy, a konkretniej, do swojej siostrzenicy Krystyny Komisarskiej-Borowskiej. Podpisywał się w nich jako Andrzej Wąsowski. Pierwszy raz po wojnie spotkał się z członkiem rodziny - którym również była jego siostrzenica - dopiero 5 marca 1968 w Brukseli.

Na emigracji pisał w wielu pismach, były to m.in.: Wiadomości, Kultura, Oficyna Poetów, Na Antenie, Kontynenty – Nowy Merkuriusz, Gwiazda Polarna. Był także wydawcą pierwodruku cyklu wierszy Cypriana Norwida Vade-mecum oraz współwydawcą jego Pism politycznych i filozoficznych^[7]. Ważnym dziełem w dorobku poety był dramat Dzień Dominika, który miał swoją premierę 1955 na deskach Londyńskiego Warsztatu Teatralnego.

Ostatnie lata Sowińskiego odznaczają się walką z wieloma schorzeniami: kontuzjami wojennymi, reumatyzmem czy ostatecznie udarem mózgu. Umiera w szpitalu 8 września 1982. Zostaje pochowany na Putney Vale Cemetery w południowo-zachodnim Londynie. W Łodzi znajduje się symboliczna tablica poświęcona poecie, umieszczono ją przy rodzinnym grobie na Starym Cmentarzu.

Twórczość

Poezja

• Gwiazdy na strychu (1930)
• Monogramy (1964)
• Ojczyzna za horyzontem (1977)
• Z krańca na kraniec (1979)

Dramaty

• Dzień Dominika (1955)

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
• Marek Andrzej Gwoździński, Łodzianie wielcy, a zapomniani, „Kronika Miasta Łodzi”, 3/2015, s. 78-85.