Kazimierz Wünsche
4 1/2 zwycięstwa | |
kapitan pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 10 lipca 1980 |
Przebieg służby | |
Lata służby | od 1939 |
Siły zbrojne | |
Formacja | Lotnictwo Wojska Polskiego |
Jednostki | 111 eskadra myśliwska |
Stanowiska | dowódca eskadry: Dywizjon 315 |
Główne wojny i bitwy | II wojna światowa, |
Późniejsza praca | Ludowe Wojsko Polskie, |
Odznaczenia | |
|
Kazimierz Roman Wünsche (ur. 5 czerwca 1919 w Jarosławiu, zm. 10 lipca 1980 w Warszawie) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
Syn Edwarda i Stanisławy z domu Talent. Szkołę podstawową ukończył w Bydgoszczy, a gimnazjum matematyczno-przyrodnicze w Jarosławiu[1]. W 1936 wstąpił do Szkoły Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy[2]. Wiosną 1939 przydzielony został do 111 eskadry myśliwskiej 1 pułku lotniczego (III/1 dywizjon myśliwski). W maju 1939 eskadra weszła w skład nowo formującej się Brygady Pościgowej[3][4]. W czasie walk latał jako boczny w kluczu Mirosława Ferića[5].
W kampanii wrześniowej wykonał łącznie 16 lotów na PZL P.11. Zgłosił zestrzelenie Heinkla He 111 i uszkodzenie Dorniera Do 17, ale to nie zostało mu uznane. Uniknął niewoli i 18 września 1939 przedostał się do Rumunii. Został internowany i osadzony w obozie, lecz zdołał z niego uciec i 11 listopada 1939 na pokładzie statku „St. Nicolas” przybył do Francji[1].
Przeszedł przeszkolenie na myśliwcach francuskich w polskiej bazie w Lyon Bron i został skierowany do służby w kluczu frontowym „Pa” por. Ludwika Paszkiewicza operującym przy francuskim II/8 dywizjonie myśliwskim i latającym na samolotach Bloch MB.152[6]. Latając w tym dywizjonie osłaniał m.in. aliancką ewakuację w rejonie Dunkierki[7].
Po upadku Francji jednym z ostatnich transportów odpłynął z portu La Rochelle na pokładzie „Robura III”, dotarł 23 czerwca do Plymouth w Wielkiej Brytanii i został skierowany do bazy w Blackpool[8]. Przeszedł przeszkolenie na angielskich samolotach myśliwskich, otrzymał numer służbowy 793443 a następnie P-2096[9]. 2 sierpnia 1940 roku, przydzielony został do 303 dywizjonu myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, gdzie dotarł 12 sierpnia 1940. Po dokończeniu szkolenia 16 sierpnia wszedł w skład personelu bojowego dywizjonu 303 i rozpoczął loty bojowe[10]. 31 sierpnia 1940 zestrzelił w rejonie Biggin Hill Messerschmitta Bf 109[11], 5 i 6 września 1940 zestrzelił jeszcze po jednym Bf 109[12]. 9 września 1940 w rejonie miejscowości Hove został zestrzelony i musiał skakać ze spadochronem. Z uszkodzonym kręgosłupem, poparzony, ranny w rękę i nogę trafił do szpitala. Po wyleczeniu wrócił do latania operacyjnego[13]. 23 października wrócił do bojowego latania w dywizjonie 303, 23 czerwca 1941 nad Desvres zestrzelił Bf 109. Po zaliczeniu tury lotów bojowych 4 września 1942 roku odszedł na odpoczynek do 58 Operation Training Unit (OTU) w Grangemouth na stanowisko instruktora. 1 stycznia 1943 roku został awansowany na stopień podporucznika i otrzymał nowy numer służbowy P-2096. W marcu 1943 roku został skierowany na kurs oficerski w bazie RAF Cosford. Po jego ukończeniu 11 października został przydzielony do Bazy Lotnictwa Polskiego w Blackpool. 18 kwietnia 1944 roku został przydzielony do latającego na Mustangach III dywizjonu 315 „Dęblińskiego”, gdzie w grudniu został mianowany dowódcą eskadry B. Po zakończeniu działań wojennych w grudniu 1945 roku otrzymał przydział do dywizjonu 309 „Ziemi Czerwieńskiej” na stanowisko oficera nawigacyjnego. Na stanowisku tym służył do czasu rozwiązania dywizjonu na początku stycznia 1947[6].
Wünsche zakończył służbę w polskim lotnictwie jako porucznik i Flight Lieutenant. Na wojnie wykonał łącznie 265 lotów bojowych.
Po demobilizacji ożenił się z Ireną Czapińską, a w 1947 wrócił do Polski. W 1948 ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego i służył w Ludowym Lotnictwie Polskim (początkowo w 3 pułku lotnictwa myśliwskiego jako dowódca eskadry, później w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie jako instruktor)[14]. W 1951 (rozkazem MON nr 492 z 8 czerwca 1951 r.) został awansowany do stopnia kapitana. We wrześniu 1952, „(...) ze względu na przeszłość polityczną oraz obecne wrogie oblicze w stosunku do Polski Ludowej[15]” został przeniesiony do rezerwy z nalotem 2186 godzin na 27 typach samolotów[16].
W latach 1952-1955 pracował w Państwowej Komisji Samochodowej w Warszawie. 27 września 1955 wystosował prośbę do ministra zdrowia o przyjęcie go do pracy w charakterze pilota lotnictwa sanitarnego. Jego podanie zostało rozpatrzone pozytywnie i na wniosek Ministerstwa Zdrowia od 1 stycznia 1956 został zaangażowany przez Wojewódzką Stację Pogotowia Ratunkowego w Białymstoku. Od 22 lutego 1957 latał jako pilot Centralnego Zespołu Lotnictwa Sanitarnego w Warszawie. Latał na samolotach jedno- i dwusilnikowych, a także na śmigłowcach. Jako jeden z pierwszych pilotów sanitarnych latał na śmigłowcach w Bieszczadach[16]. Po zawale serca przestał latać 30 września 1970 i przeszedł na rentę inwalidzką. W trakcie swej kariery pilota na samolotach i śmigłowcach wylatał 5997 godzin. Zmarł 10 lipca 1980 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe (kwatera B39-9-6)[17].
Zestrzelenia
Na liście Bajana został sklasyfikowany na 47. pozycji, ma uznane oficjalnie zestrzelenie 4 ½ niemieckich samolotów[18]. Opracowania dostępne na stronach internetowych mówią o dwóch dodatkowych zestrzeleniach uzyskanych przez Kazimierza Wünsche (jedno podczas kampanii wrześniowej, drugie podczas kampanii francuskiej 1940), lecz nie zostały one oficjalnie uznane.
- Bf 109 – 31 sierpnia 1940 (pilotował Hurricane I, RF-C nr V7244, zestrzelony Bf 109E-4 nr 1399 z 1/LG2)
- Bf 109 – 5 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-S nr V7289, zestrzelony Bf 109E-4 nr 5353 z 5/JG54)
- Bf 109 – 6 września 1940 (pilotował Hurricane I, RF-S nr V7289 zestrzelony Bf 109E nr 1380 z III/JG27)
- Bf 109 – 23 czerwca 1941 (pilotował Spitfire II, RF-B nr P8325)
- ½ Ju 88 – 3 lipca 1942 (pilotował Spitfire VB, nr AB151)
- ½ V-1 – 3 sierpnia 1944
Awanse
- podporucznik – 31 grudnia 1942
- porucznik – 1 lipca 1943
- kapitan – 8 czerwca 1951
Ordery i odznaczenia
- Polowy Znak Pilota (nr 426)
- Odznaka za Rany i Kontuzje
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 8829) – 23 grudnia 1940 r.[a]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie w latach 1940–1944 r. (10 września 1941, 20 sierpnia 1942, 20 grudnia 1943, 30 grudnia 1944)
- Medal Lotniczy – czterokrotnie
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – za działalność w Lotnictwie Sanitarnym
- Złoty Krzyż Zasługi – za działalność w Lotnictwie Sanitarnym
- francuski Croix de Guerre 1939–1945
- angielski Distinguished Flying Medal
- angielski Distinguished Flying Cross (26 maja 1945).
Uwagi
- ↑ Wacław Król podaje, że dekoracji dokonał Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski 18 września na lotnisku Northolt[19]
Przypisy
- ↑ a b Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 121.
- ↑ Kubit 2019 ↓, s. 451.
- ↑ Pawlak 1977 ↓, s. 249.
- ↑ Cynk 2000 ↓, s. 91.
- ↑ Cynk 2000 ↓, s. 318.
- ↑ a b Zieliński, Matusiak, Gretzyngier 2015 ↓, s. 267.
- ↑ Pawlak 1991 ↓, s. 586.
- ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 122.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 627.
- ↑ Zieliński 2005 ↓, s. 5.
- ↑ Węgrzecki 1968 ↓, s. 5.
- ↑ Węgrzecki 1968 ↓, s. 31-32.
- ↑ Król 1990 ↓, s. 130.
- ↑ Gotowała, Zieliński, Czyżyk 2018 ↓, s. 177.
- ↑ Wojciech Matusiak, Awanse weteranów polskich jednostek myśliwskich na Zachodzie w lotnictwie wojskowym PRL. archiwumcaw.wp.mil.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., Biuletyn CAW nr 28
- ↑ a b Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 123.
- ↑ Kazimierz Wünsche. Niebieska eskadra. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
- ↑ Lista Bajana. Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
- ↑ Król 1990 ↓, s. 132.
Bibliografia
- Jerzy B. Cynk: Polskie lotnictwo myśliwskie w boju wrześniowym. Londyn: Aj Press, 1968. ISBN 83-7237-027-3. OCLC 231878723.
- Jerzy Gotowała, Józef Zieliński, Henryk Czyżyk: Księga lotników polskich 1918-2018. Warszawa: Bellona, 2018. ISBN 978-83-11-15481-0. OCLC 1066114030.
- Richard King: Dywizjon 303 walka i codzienność. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2012. ISBN 978-83-7243-979-6.
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: Mała encyklopedia lotników polskich. T. Tomik II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0734-5. OCLC 750788921.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Janusz Kubit: Szkoła Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich, Krosno 1938-1939. Krosno: Graffia - Agencja wydawniczo-fotograficzna, 2019. ISBN 978-83-955211-0-2. OCLC 1135440195.
- Jerzy Pawlak: Brygada Pościgowa - alarm!. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1977. OCLC 750610760.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7. OCLC 830072566.
- Kazimierz Węgrzecki: Kosynierzy warszawscy : historia 303 Dywizjonu Myśliwskiego Warszawskiego im. Tadeusza Kościuszki. Londyn: Skład Główny — Veritas Foundation Publication Centre, 1968. OCLC 837839017.
- Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11-09630-9. OCLC 830493548.
- Józef Zieliński, Wojtek Matusiak, Robert Gretzyngier: Polscy lotnicy polscy w Bitwie o Anglię. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13984-8. OCLC 924759692.
- Belcarz B., Polskie lotnictwo we Francji 1940, Stratus, Sandomierz 2002
- Wojciech Zmyślony: Biografia Kazimierza Wünsche www.polishairforce.pl. [dostęp 2012-10-15]. (pol.).
- Aircrew Remembrance Society. [dostęp 2012-10-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Kpt. pil. Kazimierz Wünsche (1919-1980). pspbis.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-07)].
Media użyte na tej stronie
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the French Air Force.
Royal Air Force Roundel
Kazimierz Wünsche
Naramiennik porucznika lotnictwa
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Croix de Guerre 1939-1945 (France)
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY 3.0
United Kingdom Distinguished Flying Cross ribbon
Baretka: Krzyż Walecznych (194) nadany czterokrotnie.
Baretka Medalu Lotniczego (za Wojnę 1939-45) nadanego czterokrotnie.
Odznaka za rany i kontuzje - 1 gwiazdka
Autor: Ta grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez F l a n k e r, a następnie ręcznie zedytowana, Licencja: CC BY 3.0
Distinguished Flying Medal ribbon