Kebnekaise
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość | 2096,8 m n.p.m. |
| Wybitność | ~1740 m |
| Pierwsze wejście | 1883 |
Położenie na mapie Norrbotten  | |
Położenie na mapie Szwecji  | |
 67°53′N 18°33′E/67,883333 18,550000 | |
Kebnekaise (płn-lap. Giebnegáisi) – dwuwierzchołkowy szczyt w Górach Skandynawskich w Laponii w gminie Kiruna, w kręgu polarnym. Jest najwyższym szczytem Szwecji, Laponii i europejskiej strefy polarnej. Skalisty wierzchołek północny (Nordtoppen) ma wysokość 2096,8 m n.p.m.
Wierzchołek południowy (Sydtoppen) pokryty jest czapą lodową o grubości kilkudziesięciu metrów, która topiąc się latem i rosnąc zimą sprawia, że wysokość szczytu waha się w granicach kilkunastu metrów (skała sięga do wysokości 2060 m n.p.m.). W XX wieku dla wierzchołka południowego podawano wysokości od 2111 m latem do 2123 m zimą.
Latem 2016 wysokość południowego szczytu wynosiła 2097,5 m n.p.m., 18 sierpnia 2017 zmierzono 2098,5 m n.p.m.[1], 2 lipca 2018 wysokość wynosiła 2101 m, a 31 lipca 2018 już tylko 2097 m[2][3], natomiast 5 sierpnia wyniosła 2096,5 m[4].
Ocieplenie klimatu spowodowało iż 2 sierpnia 2018 wierzchołek północny po raz pierwszy był wyższy od wierzchołka południowego i tym samym to właśnie on stał się w tym czasie wierzchołkiem należącym do Korony Europy[5]. Latem 2019 wierzchołek północny był wyższy od południowego już ponad 120 cm[6].
Góra znajduje się około 90 km na zachód od Kiruny. Szczyt jest trudno dostępny ze względu na spore oddalenie od cywilizacji, od najbliższego parkingu w miejscowości Nikkaluokta do schroniska (STF Kebnekaise fjällstation, 670 m n.p.m.) trzeba przejść 19 km i kolejne 10 km na wierzchołek. Wliczając drogę powrotną do przejścia jest prawie 60 km i ponad 2000 m podejść.
Literatura
W powieści Selmy Lagerlöf Cudowna podróż pojawia się Akka z Kebnekaise - przywódczyni stada gęsi.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Tarfala forskningsstation, Institutionen för naturgeografi [dostęp 2017-11-03] (szw.).
- ↑ Kebnekaises sydtopp inte längre högst
- ↑ Kebnekaise South peak is melting at record speed. su.se. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-16)].
- ↑ Kebnekaises nordtopp nu högre än Sydtoppen
- ↑ Upał roztopił najwyższy szczyt w Szwecji. Przez miesiąc zmalał o cztery metry i stracił tytuł
- ↑ Najwyższy szczyt Szwecji traci swój tytuł z powodu globalnego ocieplenia
Bibliografia
Media użyte na tej stronie
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Autor: Photographer: Mg-k., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kebnekaise (2111 m), view from Tuolpagorni. Lappland (Sweden).
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank relief location map of Sweden
Autor: Erik Frohne, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Norrbotten County in Sweden
Equirectangular projection, N/S stretching 257 %. Geographic limits of the map:
- N: 69.10° N
- S: 64.90° N
- W: 15.10° E
- E: 24.30° E