Ken Wharton

Kenneth Wharton

Ken Wharton na torze Circuit Zandvoort (1952)
Państwo	Wielka Brytania
Data i miejsce urodzenia	21 marca 1916 Smethwick
Data i miejsce śmierci	12 stycznia 1957 Ardmore
Sukcesy
1947: Southsea Speed Trials (w klasie 850cm³) 1949, 1950, 1952: Tulpenrallye 1950: Richmond Trophy 1951, 1952, 1953, 1954: British Hill Climb Championship 1951: Goodwood September 1954: Reims 12 Hours (wspólnie z Peterem Whiteheadem)

Ken Wharton, właśc. Kenneth Wharton (ur. 21 marca 1916 w Smethwick, zm. 12 stycznia 1957 w Ardmore) – brytyjski kierowca wyścigowy i rajdowy. W 1952 zadebiutował w Grand Prix Szwajcarii w Formule 1. Wywalczył czwarte miejsce i zdobył jedyne w swojej karierze trzy punkty w Formule 1.

Życiorys

W 1935 roku^[1] zadebiutował w samochodzie Austin Seven w wyścigu na torze Donington Park. Wykorzystywał każdą okazję by startować w wyścigach, ścigał się w wyścigach górskich, sprintach oraz wyścigu na torze Brooklands. Wybuch II wojny światowej spowodował zastój w sportach motorowych w Wielkiej Brytanii, mimo to Wharton szybko wrócił do wyścigów i zaczął testować^[2].

Wharton był inżynierem silników i sprzedawcą samochodów Forda. Zaprojektował i zbudował^[3] w swoim garażu w Smethwick własne modele samochodów, opierające się na Austin Seven i wyposażone w silniki Forda lub MG^[2]. We wrześniu 1947 roku wygrał Southsea Speed Trials w klasie 850 cm³^[3], a także trzy rajdy Tulpenrallye, w 1949, 1950 i 1952 roku. Przed powrotem do wyścigów górskich rozpoczął starty samochodem Cooper-JAP w nowej Formule 3 o pojemności 500 cm³, gdzie osiągnął sukces wygrywając mistrzostwa^[2].

W maju 1950 roku zajął piąte miejsce na torze w Goodwood Circuit^[3]. 26 sierpnia tego samego roku miał wystartować w Silverstone International, jednak tak się nie stało^[4]. Podczas Silverstone Daily Express Meeting na torze Silverstone Circuit był szósty, drugi w Lydstep w samochodzie Kieft^[3], czwarty na torze Goodwood Circuit 30 września^[3].

W marcu 1951 roku był najszybszy w Lydstep w samochodzie Kieft. 31 marca wygrał w samochodzie Cooper Mk V na torze Castle Combe Circuit. W czerwcu był drugi w Shelsley, następnie najszybszy w Bo'ness. Wharton zajął drugie miejsce w Grand Prix Wielkiej Brytanii w lipcu, następnie był najszybszy w Lydstep i Shelsley^[3]. 29 września był szósty w Goodwood Trophy^[5]. 8 września wystartował w ramach Formuły Libre w wyścigu Wakefield Trophy, następnie 29 sierpnia w Goodwood September, w którym zwyciężył^[4].

Ken Wharton na torze Circuit Zandvoort (1952)

W 1952 roku został zgłoszony do Lavant Cup, jednak w nim nie wystartował. W tym roku wystartował również w BRDC International Trophy, Autodrome GP, Daily Mail Trophy, Scotland National Trophy, Madgwick Cup, Newcastle Journal Trophy. W Joe Fry Memorial Trophy był drugi, w Eifelrennen drugi^[5]. Zwyciężył natomiast w Boreham International, był też drugi w Jersey International i National Thruxton, a także trzeci w Goodwood International oraz National Castle Combe^[4].

W 1951, 1952, 1953 i 1954 roku zwyciężył w British Hill Climb Championship^[1].

W wyścigach Grand Prix Formuły 1 zadebiutował w Szwajcarii w 1952 roku^[2]. Startując dla zespołu Scuderia Franera w samochodzie Frazer Nash FN48 zakwalifikował się na 13. miejscu^[6], jednak w wyścigu awansował na czwartą pozycję i zdobył swoje jedyne trzy punkty^[7]. W Grand Prix Belgii zakwalifikował się na siódmej pozycji^[8]. Podczas wyścigu spadł deszcz^[9]. Na 10 okrążeniu, gdy Wharton był w pierwszej szóstce, wpadł w poślizg, niemal uderzając w drut kolczasty^[10] i zakończył jazdę^[11]. W Grand Prix Holandii wystartował w samochodzie Frazer Nash 421. Zakwalifikował się na siódmym miejscu^[12], jednak musiał przedwcześnie zakończyć jazdę w pochmurnym i mokrym wyścigu^[13], gdy na 76 okrążeniu w jego samochodzie doszło do awarii tłoka^[a][14]. W Grand Prix Włoch wystartował w samochodzie Cooper T20. Zakwalifikował się na piętnastej pozycji^[15], a wyścig ukończył na miejscu dziewiątym^[16]. W klasyfikacji generalnej zajął 13. miejsce^[17].

W 1953 roku wystartował w samochodzie Cooper T23 we własnym zespole prywatnym. W Grand Prix Holandii zakwalifikował się na przedostatnim, osiemnastym miejscu^[18]. W wyścigu na 19 okrążeniu zakończył jazdę z powodu swej kondycji^[19]. Podczas Grand Prix Francji zakwalifikował się na czternastym miejscu^[20]; w wyścigu w jego samochodzie doszło do awarii łożyska koła, co uniemożliwiło mu dalszą jazdę^[21]. W kwalifikacjach do Grand Prix Wielkiej Brytanii osiągnął jedenasty czas^[22]. Wyścig, w którym pojawiły się przelotne opady deszczu, a także zachmurzenie^[23] zakończył na ósmej pozycji^[24]. W Grand Prix Szwajcarii zakwalifikował się na dziewiątej pozycji^[25], w wyścigu awansował o dwie pozycje^[26]. Do Grand Prix Włoch zakwalifikował się na miejscu dziewiętnastym^[27]. W wyścigu nie został sklasyfikowany, ponieważ przejechał 57 okrążeń co nie stanowiło 75% dystansu^[28]. W klasyfikacji generalnej zajął 26 pozycję^[29].

W tym roku również w czasie wielkanocnego spotkania na torze Goodwood Circuit wystartował w BRM podczas Richmond Trophy, gdzie zwyciężył. W Albi Grand Prix, którego nie ukończył^[5], był jednym z odznaczonych głównym klubowym trofeum mistrzowskim^[3]. Wystartował również w Lavant Cup, Aston Martin Owners Club, BRDC International Trophy, Cadours Circuit, Madgwick Cup^[5], Tourist Trophy i National Castle Combe^[4]. Zwyciężył w Winfield JC i Newcastle Journal Trophy, w Ulster Trophy, Coronation Trophy^[5] oraz British Empire Trophy zajął drugie miejsce^[4]. W Joe Fry Memorial Trophy ponownie zajął trzecią pozycję^[5]. Wystartował również w Grand Prix Nowej Zelandii niezaliczanym do Mistrzostw Świata Formuły 1, w którym miał katastrofalny wypadek^[1]. W 24h Le Mans wystartował wspólnie z Laurence'em Mitchellem, wyścig kierowcy ukończyli na trzynastej pozycji. Wharton był zgłoszony do Crystal Palace International, jednak w nim nie wystartował, pojawił się także na liście startowej Reims 12 Hours, w którym pomimo udziału w wyścigu nie został sklasyfikowany. Nie pojawił się na starcie Mille Miglia^[4].

W 1954 roku startował w samochodzie Maserati 250F zespołu Owen Racing Organisation^[2]. W Grand Prix Francji zakwalifikował się na szesnastym miejscu^[30]. Na 19 okrążeniu wyścigu w jego samochodzie doszło do awarii układu przeniesienia napędu^[31]. W Grand Prix Wielkiej Brytanii zakwalifikował się na dziewiątym miejscu^[32]. W zimnym i mokrym wyścigu^[33] awansował o pozycję^[34]. Podczas kwalifikacji Grand Prix Niemiec zakwalifikował się na przedostatnim, 22. miejscu^[35], ale nie wystartował w wyścigu^[36]. W Grand Prix Szwajcarii w kwalifikacjach osiągnął szósty czas^[37]; w wyścigu, na mokrej nawierzchni^[38] zachował swoją pozycję^[39]. W Grand Prix Hiszpanii zakwalifikował się na czternastej pozycji^[40], a wyścig ukończył na miejscu ósmym^[41]. W klasyfikacji generalnej zajął 28. miejsce^[42].

W tym roku wystartował również w wyścigu samochodów sportowych Reims 12 Hours, gdzie wraz z Peterem Whiteheadem zwyciężył^[2]. Wspólnie z Whiteheadem wystartował również w 24h Le Mans, jednak nie ukończyli oni wyścigu. Silverstone International nie ukończył, w Tourist Trophy był szósty i w Aintree International dwunasty. Nie zakwalifikował się do British Empire Trophy^[4].

W 1955 roku przeniósł się do zespołu Vandervell Products^[2], gdzie startował w samochodzie Vanwall 55. Samochody Vanwalla okazały się nieco niedopracowane. Już po pierwszym wyjeździe w Grand Prix Wielkiej Brytanii rozbił się i doznał poparzeń i drobnych urazów^[3]. Podczas kwalifikacji Wharton osiągnął piętnasty czas^[43]. Upalny^[44] wyścig kierowcy (do wyścigu Wharton został zgłoszony z Harrym Schellem) ukończyli na pozycji dziewiątej^[45]. W swoim ostatnim Grand Prix Formuły 1, Grand Prix Włoch, zakwalifikował się na siedemnastej pozycji^[46]. Wharton wycofał się z wyścigu po jego wystartowaniu z powodu wtrysku^[47]. W klasyfikacji generalnej zajął 37 pozycję^[48].

W 1955 roku w BRDC International Trophy na torze Silverstone Circuit miał wypadek. Doznał oparzenia ramion i szyi^[2]. Był drugi w RedeX Trophy, Glover Trophy nie ukończył, a w International Gold Cup zajął piątą pozycję^[5]. W British Empire Trophy był dwunasty, Silverstone International, 9h Goodwood, Oulton Park International i Tourist Trophy nie ukończył. Nie pojawił się na starcie Goodwood Easter^[4].

W 1956 roku wziął udział w zaproponowanych mu startach^[2] w samochodzie Ferrari 750 Monza^[4] w Australian Tourist Trophy w Melbourne^[2], mistrzostwa ukończył na trzeciej pozycji. Wystartował również w British Empire Trophy, Aintree 200 i Grand Prix Bari. W Oulton Park i 1000 km Nürburgring był trzeci. Do wyścigu Le Mans został zgłoszony z Jackem Fairmanem, kierowcy nie kończyli wyścigu. Do Reims 12 Hours został zgłoszony z Paulem Alfonsem von Metternich-Winneburgiem, Wharton i jego zmiennik nie ukończyli tego wyścigu. Wharton nie ukończył również Daily Express Silverstone, 1000 km Paris, a także nie wystartował w Grand Prix Silverstone i nie pojawił się na starcie Grand Prix Rouen^[4].

W 1957 roku ponownie wystartował w samochodzie Ferrari, podczas wyścigu^[1] w Ardmore, Auckland w Nowej Zelandii^[2], Wharton uderzył w słupek, a jego samochód obrócił się, kierowca z niego wypadł^[3], był ciężko ranny w głowę, zmarł w szpitalu^[49] w wyniku doznanych obrażeń^[3].

Wyniki w Formule 1

Rok	Zespół	Samochód	Silnik	Wyniki w poszczególnych eliminacjach									Punkty	Pozycja
1952	Scuderia Franera	Frazer Nash FN48	Bristol Cars R6	4	–	NU	–	–	–				3	13
		Frazer Nash 421								NU
		Cooper T20									9
1953	Ken Wharton	Cooper T23	Bristol Cars R6										0	26
				–	–	NU	–	NU	8	–	7	NS
1954	Owen Racing Organisation	Maserati 250F	Maserati R6										0	28
				–	–	–	NU	8	NW	6	–	8
1955	Vandervell Products	Vanwall 55	Vanwall R4										0	37
				–	–	–	–	–	9*	NU

* – samochód współdzielony z Harrym Schellem

Uwagi

Przypisy