Kesz
Kesz – miasto sumeryjskie lub okręg kultowy w obrębie miasta Adab o nieustalonej do dziś lokalizacji, nierozpoznane archeologicznie, jak również nieznane z sumeryjskich rejestrów gospodarczych; wzmiankowane głównie w tekstach religijnych jako jedno z ważniejszych sanktuariów Sumeru – poświadczony od czasów predynastycznych ośrodek kultu bogini życia i płodności Ninhursag (Ninhursangi) oraz towarzyszących jej bogów Szulpa, Aszszira i Urumasza. Źródła wzmiankujące Kesz sugerują silny jego związek z ośrodkiem w Adabie jako wyodrębnionego okręgu kultowego Ninhursag.
Ze względu na brak pozostałości oraz obszerniejszych wzmianek, uważa się Kesz za ośrodek niewielki i pozbawiony większego znaczenia politycznego. Jak sugeruje Hymn o świątyni w Kesz z Abu Salabich z ok. 2600 p.n.e., miasto wraz z Adabem od ok. 2750 do 2600 p.n.e. podlegało supremacji królów Kisz.
Ku czci Keszu i znajdującego się tam sanktuarium poświęciła jeden ze swych 42 opiewających świątynie Sumeru hymnów księżniczka akadyjska, córka króla Sargona Wielkiego i arcykapłanka świątyni boga Nanny w Ur, Enheduanna (XXIV-XXIII w. p.n.e.).
Kesz, miasto potężne, wsławione przez niebiosa i ziemię,
podobne do wielkiego jadowitego węża siejącego strach,
świątynio Ninhursangi zbudowana na miejscu budzącym lęk[1].
Jeden z pochodzących z okresu starobabilońskiego hymnów również odnosi się do miasta. Określa on m.in. wymiary świątyni, jednak ze względu na rząd wielkości nie dostarcza on żadnych informacji na temat rzeczywistego wyglądu budowli, stanowiąc metaforyczne podkreślenie rangi sanktuarium (podstawa świątyni miała mieć 300 iku, co odpowiada wielkości 1 080 000 m²)[2].
Świątynio, fundamencie kraju, dziki byku Aratty
świątynio miasta Kesz, fundamencie kraju, dziki byku Aratty
wznosząca się jak góra obejmująca niebiosa,
wznosząca się jak Ekur (...)[2]
Kesz istniało przynajmniej do czasów panowania Hammurabiego (wymienione jest w prologu jego Kodeksu Praw). Miasto wzmiankowane jest jeszcze w babilońskiej i asyryjskiej literaturze religijnej oraz rejestrach leksykalnych jako miejsce kultu bogini Ninhursag.
Przypisy
Bibliografia
- Hymny i pieśni sumeryjskie. Krystyna Szarzyńska (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo AGADE, 2005, s. 19. ISBN 83-87111-36-8.
Media użyte na tej stronie
This tablet (a square cylinder with center hole), inscribed on all four sides, is one of the best preserved copies of the Sumerian hymn to the temple at Kesh. The popular hymn, written in praise of the temple built for the mother-goddess Nintu in the city of Kesh in southern Mesopotamia, describes the temple in both physical and heavenly terms.