Ketikoti
 Pomnik kwakoe w Paramaribo | |
| Dzień | 1 lipca |
|---|---|
| Typ święta | świeckie |
| Upamiętnia | rocznicę zniesienia niewolnictwa w Surinamie i Antylach Holenderskich |
| Znaczenie | walka z niewolnictwem |
| Inne nazwy | Dzień Wyzwolenia |
Ketikoti (z języka sranan tongo „łańcuchy zostały zerwane”[1]) – święto państwowe obchodzone w Surinamie co roku 1 lipca, upamiętniające zniesienie niewolnictwa w Surinamie i Holenderskich Antylach 1 lipca 1863 roku; dawniej Dzień Wyzwolenia.
Święto obchodzone jest również na wyspach Sint Eustatius i Sint Maarten, a także w wielu miastach Królestwa Niderlandów, lecz nie ma tam statusu święta państwowego.
Historia
Holandia miała znaczący udział w transatlantyckim handlu niewolnikami[2]. W 1814 roku król Zjednoczonych Niderlandów Wilhelm I wydał zakaz handlu niewolnikami transatlantyckimi przez holenderskie statki[2].
1 stycznia 1860 roku Ustawa o polityce rządu Holenderskich Indii Wschodnich (hol. Wet vaststelling van het Reglement op het beleid der regering van Nederlandsch Indie.) zniosła niewolnictwo na terenie Holenderskich Indii Wschodnich[2]. W 1862 roku przejęto ustawę o zniesieniu niewolnictwa w Surinamie i Antylach Holenderskich (hol. Wetten ter opheffing der slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen), która weszła w życie z dniem 1 lipca 1863 roku[2].
Zniesienie niewolnictwa uczczono w Paramaribo 21 wystrzałami armatnimi z twierdzy Fort Zeelandia[2]. Wolność uzyskało ok. 33 tys. niewolników w Surinamie i ok. 12 tys. w Antylach Holenderskich[2]. Byli niewolnicy zostali jednak prawnie zobowiązani do pracy na plantacjach przez kolejnych dziesięć lat[2]. Dawni właściciele niewolników otrzymali rekompensaty w wysokości od 150 do 300 guldenów za niewolnika[2].
Obchody
Ketikoti obchodzone jest w Surinamie jako święto państwowe[1][2]. Święto zostało ustanowione dekretem rządu z 2 lutego 1960 roku jako Dzień Wyzwolenia[3]. Nazwa została zmieniona dekretem rządu na Keti Koti 28 sierpnia 1993 roku[3].
Święto obchodzone jest również na wyspach Sint Eustatius i Sint Maarten, a także w wielu miastach Królestwa Niderlandów, lecz nie ma tam statusu święta państwowego[2].
Podczas Ketikoti odbywają się parady Bigi Spikri (pol. „Duże lustro”), których uczestnicy noszą tradycyjne stroje[2].
W 1963 roku, w 100. rocznicę zniesienia niewolnictwa, odsłonięto w stolicy Surinamu Paramaribo pomnik kwakoe – uwolnionego afrykańskiego niewolnika, który zerwał łańcuchy[2].
Największe obchody w Holandii organizowane są w Oosterpark w Amsterdamie, gdzie znajduje się pomnik upamiętniający zniesienie niewolnictwa[2].
Przypisy
- ↑ a b Ruben S. Gowricharn: Caribbean Transnationalism: Migration, Pluralization, and Social Cohesion. Lexington Books, 2006, s. 155. ISBN 978-0-7391-1397-4. [dostęp 2019-07-20]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Ketikoti – Viering afschaffing slavernij Jaarlijks bevrijdingsfeest. [w:] Historiek [on-line]. [dostęp 2019-07-20]. (niderl.).
- ↑ a b Paul B. Tjon Sie Fat: Chinese New Migrants in Suriname: The Inevitability of Ethnic Performing. Amsterdam University Press, 2009, s. 240. ISBN 978-90-5629-598-1. [dostęp 2019-07-20]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Festiwal Keti Koti w Amsterdamie: strona oficjalna. [dostęp 2019-07-20]. (niderl.).
- Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee): strona oficjalna. [dostęp 2019-07-20]. (niderl.).
Media użyte na tej stronie
Autor: StarNieuws, Licencja: CC BY 3.0
Bigi spikri, Ketikoti, Suriname, 2018