Kevin sam w domu

Kevin sam w domu (ang. Home Alone) – amerykański film fabularny z 1990 roku w reżyserii Chrisa Columbusa. Jest to pierwszy film z serii Sam w domu.

Fabuła

Rodzina McCallisterów na Święta Bożego Narodzenia wyjeżdża do Paryża. Z powodu porannego pośpiechu wywołanego możliwością spóźnienia się na samolot do Francji rodzina poleciała bez Kevina, który został sam w domu. Tymczasem domem, w którym mieszka chłopiec, zaczynają interesować się włamywacze – Harry i Marv, którym Kevin musi stawić czoła.

Akcja filmu dzieje się od wieczora 21 grudnia do poranka 25 grudnia, głównie w domu rodziny McCallisterów w Chicago, ale również w innych częściach tego miasta oraz na lotniskach i w hotelu w Paryżu, na lotniskach w Dallas i Scranton oraz w ciężarówce jadącej ze Scranton do Chicago.

Postacie

Kate i Peter McCallisterowie wraz z dziećmi

Filmowy dom McCallisterów, Chicago

• Kevin McCallister – ośmioletni chłopiec, który pochodzi z dużej rodziny, na którą zwykle ściąga kłopoty. Pragnie zostać sam i jego życzenie się spełnia, ale wkrótce przekonuje się, że samotne życie wcale nie jest zabawne. Dzielnie broni swojego domu przed włamywaczami, zastawiając na nich pułapki. Uwielbia pizzę z serem i choinki.
• Kate McCallister – matka Kevina i żona Petera. Ma rude włosy.
• Peter McCallister – ojciec Kevina i mąż Kate. Gdy był mały, podróżował tylko samochodem. Ma 2 braci: Roba (który mieszka w Nowym Jorku) i Franka.
• Buzz McCallister – starszy brat Kevina, nie jest dla niego miły. Ma nadwagę, hoduje tarantulę. Jest kibicem koszykówki i baseballu, w pokoju ma wiele gadżetów związanych z Chicago Bulls. Ma dziewczynę.
• Megan McCallister – siostra Kevina.
• Jeff McCallister – brat Kevina. Ma rude włosy.
• Linnie McCallister – siostra Kevina.

Leslie i Frank McCallisterowie wraz z dziećmi

• Frank McCallister – stryj Kevina, brat Petera. Mieszka w Ohio, pracuje we Francji. Łysieje, jest skąpy i niezbyt uczciwy.
• Leslie McCallister – stryjenka Kevina i żona Franka. Nosi okulary.
• Rod McCallister – kuzyn Kevina. Ma czarne włosy i nosi okulary.
• Heather McCallister – kuzynka Kevina.
• Fuller McCallister – kuzyn Kevina. Moczy się, nosi okulary.
• Sandra McCallister – kuzynka Kevina.
• Tracy McCallister – kuzynka Kevina.
• Brooke McCallister – kuzynka Kevina.

Włamywacze

• Harry Lime – jeden z dwóch włamywaczy, którzy chcą okraść dom Kevina. Na początku filmu podszywa się pod policjanta po to, aby dowiedzieć się tego, dokąd i na jak długo wyjeżdżają państwo McCallisterowie. Jest niski, łysieje, ma złoty ząb, który stracił pod koniec filmu. Nie ukończył VI klasy.
• Marv Merchants – jeden z dwóch włamywaczy, którzy chcą okraść dom Kevina. Gdy okradnie jakiś dom, zawsze zostawia w nim odkręcony kran, twierdząc, że to jego wizytówka. Jest wysoki, ma brodę. Nie jest zbyt inteligentny. Ma lęk wysokości.

Inni

• Pan Marley – starszy mężczyzna mieszkający w pobliżu domu rodziny McCallisterów. Wygląda strasznie, przez co krąży o nim wiele plotek. Początkowo Kevin zawsze ucieka na jego widok. Pod koniec filmu pan Marley ratuje Kevina z rąk włamywaczy. Ma wnuczkę i syna, z którym pokłócił się wiele lat temu, przez co z sobą nie rozmawiali, jednakże na koniec filmu się z nimi pogodził. Nosi brodę, nocami odśnieża chodniki i posypuje je solą.
• Gus Polinski – lider zespołu muzycznego Kenosha Kickers, grającego polkę. W latach 70. sprzedał 623 egzemplarze swoich piosenek. Gra na klarnecie, ma nadwagę.

Obsada

Produkcja

Początkowo film miał powstać w wytwórni Warner Bros., a jego budżet ustalono na czternaście milionów dolarów amerykańskich. Jednak projekt przejęła 20th Century Fox i zwiększyła budżet do kwoty siedemnastu milionów dolarów^[1].

Większość scen nakręcono w Chicago i jego okolicach. Pozostałe, jak np. te z Paryża to filmowe triki. I tak ujęcia na lotnisku Paryż – Orly sfilmowano w porcie lotniczym Chicago-O’Hare, a scena, w której Kevin brnie przez zalaną piwnicę, próbując przechytrzyć włamywaczy, została nagrana na basenie szkoły New Trier High School. Z kolei scenografię wnętrza samolotu, którym państwo McCallisterowie lecą do Paryża, ulokowano na szkolnym boisku do koszykówki^[2].

Wiele scen nakręcono w dwupiętrowym, jednorodzinnym domu mieszczącym się przy 671 Lincoln Avenue^[3] w miejscowości Winnetka, leżącej na przedmieściach Chicago. W filmie pojawia się kuchnia wraz z głównymi schodami, piwnica oraz większa część pierwszego piętra, ale już jadalnia i wszystkie pomieszczenia na parterze (poza kuchnią) zostały zbudowane jako scenografia filmowa. Także znajdujący się na przydomowym podwórku domek na drzewie powstał specjalnie na potrzeby filmu, a po zakończeniu zdjęć został rozebrany. Sam budynek powstał w 1921 roku i miał pięć sypialni, strych, podwójny wolnostojący garaż i szklarnię^[4].

W scenie, w której Harry gryzie Kevina, grający włamywacza Joe Pesci, naprawdę ugryzł Macaulaya Culkina, zostawiając na jego palcu bliznę.

Kaskaderem, który zastępował Macaulaya Culkina w niebezpiecznych scenach, był 30-letni Larry Nicholas.

Na kilka miesięcy przed premierą filmu wydano książkę dla dzieci bazującą na filmie. Zawierała ona kilka rozdziałów i scen, które sfilmowano, ale nie umieszczono ich w ostatecznej wersji filmu. Jedną z nich jest scena, w której Marv podaje się za policjanta. Ma to miejsce zaraz po przylocie rodziny Kevina z wakacji w Paryżu. Również z książki wiadomo, jakie nazwiska noszą włamywacze.

W maju 2011 roku dom został wystawiony na sprzedaż za 2 400 000 dolarów. W marcu 2012 roku znalazł się nabywca, który kupił go za 1 585 000 dolarów^[3].

Odbiór filmu na świecie

Recenzje
Publikacja	Ocena
AllMovie	[5]

W pierwszy weekend film zarobił siedemnaście milionów dolarów i stał się tak popularny, że wyświetlano go w kinach jeszcze długo po okresie świątecznym. Przez dwanaście tygodni utrzymywał się na pierwszym miejscu amerykańskiego box office’u, a przez kolejnych dziesięć plasował się w pierwszej dziesiątce. Ostatecznie film na całym świecie zarobił ponad 477 000 000 dolarów, a w samych tylko Stanach Zjednoczonych przyniósł zysk w wysokości 285 000 000 dolarów i stał najbardziej kasowym filmem roku w Ameryce Północnej^[6]. Znalazł się także w Księdze rekordów Guinnessa jako najbardziej dochodowa komedia wszech czasów^[7].

Mimo dużej popularności wśród widzów, film został przyjęty z mieszanymi ocenami przez krytyków. Internetowy serwis Rotten Tomatoes, opierając się na 41 recenzjach ze średnią ocen 5.2/10, przyznał mu 54%, czyli „zgniły”^[8]. Z kolei Metacritic, który stosuje standardową skalę ocen, po przejrzeniu stu recenzji oszacował jego wynik na 63, ze wskazaniem na „ogólnie sprzyjające”^[9].

Roger Ebert z Chicago Sun-Times przyznał filmowi dwie i pół gwiazdki z czterech, uznając, że ośmiolatek potrafiłby wymyślić tak skomplikowane pułapki tylko jeśli miałby do dyspozycji dziesiątki tysięcy dolarów, zaś fabuła jest tak nieprawdopodobna, że ciężko było mu przejmować się stanem radzącego sobie z praktycznie każdym problemem Kevina. Pochwalił także grę aktorską Macaulaya Culkina^[10] i wymyślne pułapki. Z kolei recenzentka New York Timesa, Caryn James, skarżyła się na to, że pierwsza połowa filmu jest „monotonna i przewidywalna”, w przeciwieństwie do drugiej, którą pochwaliła za prawdziwie komediowy humor. Z uznaniem odniosła się również do rozmowy Kevina z panem Marleyem, jak również końcowych scen filmu^[11]. Magazyn Variety zwrócił uwagę na trafny dobór obsady, a Jeanne Cooper z The Washington Post na komediowe podejście.

Historia emisji i fenomen filmu „Kevin sam w domu" w Polsce

W Polsce film stał się fenomenem i częścią świątecznej tradycji. Do polskich kin trafił on jednak już 22 maja 1992 roku^[12]. W przypadku polskiej telewizji film zadebiutował na antenie TVP1 w Boże Narodzenie (25 grudnia) 1995 roku o godzinie 20:10. Następnie trzy razy 26 grudnia 1997 roku oraz 24 i 25 grudnia 1999 roku film emitowany był w telewizji TVN^[13]. Popularność filmowi przyniosła jednak coroczna (za wyjątkiem 2002 roku gdy w zamian 1 stycznia 2003 roku wyemitowano część trzecią filmu) jego emisja w telewizji Polsat rozpoczęta 29 grudnia 2000 roku. Na antenie Polsatu w latach od 2000 do 2001 roku oraz od 2003 do 2013 roku film „Kevin sam w domu" był emitowany naprzemiennie zarówno w okresie świątęcznym (po raz pierwszy 24 grudnia 2003 roku) bądź w okresie go poprzedzającym (wtedy w święta emitowany był sequel filmu czyli „Kevin sam w Nowym Jorku" lub oba filmy pojawiały się na antenie Polsatu w okresie przedświątecznym) albo poświątecznym jednak nie później niż przed Sylwestrem.

W 2010 roku Telewizja Polsat nie uwzględniła filmu w świątecznej ramówce, co spotkało się z protestem ponad 90 tysięcy osób na Facebooku. Pod naporem opinii społecznej Polsat zmienił zdanie emitując jednak film w Boże Narodzenie (25 grudnia) o godzinie 20:00 oraz dodatkowo w Drugi Dzień Świąt o godzinie 12:45 ^[14] .

Począwszy od 2014 roku (za wyjątkiem 2015 roku gdy emisja filmu miała miejsce dopiero w Boże Narodzenie tj. 25 grudnia o godzinie 16:40) komedia „Kevin sam w domu" pokazywana jest na antenie Polsatu zawsze w Wigilię (24 grudnia) około godziny 20:00.

W Wigilię 2018 roku film zanotował największą oglądalność z wynikiem 4,51 miliona widzów^[15].

Ścieżka dźwiękowa

Ścieżka dźwiękowa z filmu została wydana w 1990 roku przez Sony Music Entertainment i zawierała 19 utworów skomponowanych przez Johna Williamsa i piosenek świątecznych użytych w filmie.

Przypisy

Bibliografia

• Kevin sam w domu w bazie IMDb (ang.)
• Kevin sam w domu w bazie Filmweb

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona filmu. homealonedvd.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-31)].

Filmy w reżyserii Chrisa Columbusa

1980–89	Zwariowana noc (1987) Hotel złamanych serc (1988)
1990–99	Kevin sam w domu (1990) Tylko samotni (1991) Kevin sam w Nowym Jorku (1992) Pani Doubtfire (1993) Dziewięć miesięcy (1995) Mamuśka (1998) Człowiek przyszłości (1999)
2000–09	Harry Potter i Kamień Filozoficzny (2001) Harry Potter i Komnata Tajemnic (2002) Rent (2005) Kocham cię, Beth Cooper (2009)
2010–19	Percy Jackson i bogowie olimpijscy: Złodziej pioruna (2010) Piksele (2015)

(c) Luigi Novi, CC BY 3.0

• Portal:Film