Kiełpin (Zielona Góra)

Kiełpin

Osiedle Zielonej Góry
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Miasto	Zielona Góra
Dzielnica	Nowe Miasto
W granicach Zielonej Góry	od 1 stycznia 2015
SIMC	0917371
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-004
Tablice rejestracyjne	FZI
Położenie na mapie Zielonej Góry Kiełpin
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kiełpin
Położenie na mapie województwa lubuskiego Kiełpin
51°52′03″N 15°30′29″E/51,867500 15,508056
Portal Polska

Kiełpin (niem. Külpenau)^[1] – część miasta i osiedle administracyjne Zielonej Góry, będące jednostką pomocniczą miasta.

Do 31 grudnia 2014 roku wieś w gminie Zielona Góra.

Historia

Po raz pierwszy wieś została wspomniana w XVI wieku, gdzie jej właścicielami około 1555 roku byli Ernst von Knobelsdorf z Ochli Górnej i Ludwig von Rothenburg z Ochli Środkowej^[1]. Rothenburgowie właścicielami dóbr kiełpińskich pozostawali zapewne długo, bowiem jeszcze w 1681 roku odnotowano ich przedstawiciela - Hansa. Własność ta należała już w 1723 roku do Christopha Georga von Unruha, a rodzina Unruhów była właścicielem tych dóbr do 1783 roku^[1]. Wówczas to Kiełpin nabył baron Rudolph Gotthard von Kottwitz. Na terenie wsi około 1790 roku znajdowały się m.in. folwark, pałac, 2 młyny wodne i 54 gospodarstwa z 372 mieszkańcami. Majątek kiełpiński w 1808 roku nabył radca Neumann^[1]. Kolejnymi właścicielami byli: rotmistrz. Adolph Neumann (około 1824-1845), podporucznik von Zimmermann (1845-1858) i Carl Haupt (1875-1883), a następnie majątek kupił minister von Friedenthal. Posiadłość po jego śmierci w 1889 roku przejęła siostra baronowa von Lancken-Wakenitz^[1].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[2]:

• pałac z XVIII wieku, klasycystyczny. Pozostałości założenia dworskiego czworobocznego podwórza z zabudową gospodarczą i dworem usytuowanym w jego południowej części dostrzeżemy na północnym skraju Kiełpina^[1]. Z inicjatywy właścicielki dóbr, wdowy Theodory Ernestiny von Unruh został wzniesiony na fundamentach starszego dworu w latach 1786-1787^[1]. W drugiej połowie XIX wieku doszło do remontu tego obiektu, prawdopodobnie z inicjatywy właściciela majątków w Otyniu i Zatoniu Rudolpha von Friedendthala^[3]. Państwowe Gospodarstwo Rolne w 1955 roku dokonało remontu elewacji, a w latach siedemdziesiątych, po zawaleniu się części konstrukcji dachu, przeprowadziło jego naprawę. Powiększono dach, a ryzalit pozbawiono naczółka, co bardzo uszczupliło barokowy wygląd dworu. Murowany dwór, zbudowany w kształcie litery „L” jest piętrową budowlą nakrytą wysokim dachem wielospadowym^[3]. Wskutek dziewiętnastowiecznej przebudowy, pierwotny układ pomieszczeń jest nieczytelny. Nowy otwór wejściowy znajduje się z tyłu budynku, a w elewacjach powiększone otwory okienne, do których wstawiono nową stolarkę^[3].

Zobacz też

• Kiełpino
• Kiełpiny
• Kiełpinek.

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 33-35. ISBN 978-83-919914-8-0.