Kielecka Szkoła Krajobrazu

Paweł Pierściński – twórca Kieleckiej Szkoły Krajobrazu; Foto: Paweł Matyka

Od lewej: Paweł Pierściński, Paweł Matyka

Kielecka Szkoła Krajobrazu – kanon estetyczny, system działalności i idei społecznej, zapoczątkowanej w Kielcach, w 1955 roku – od utworzenia kieleckiego oddziału Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. Nazwa kierunku artystycznego w fotografii oraz nazwa grupy fotografów, którzy stworzyli oryginalny i rozpoznawalny styl w fotografowaniu pejzaży Kielecczyzny^[1].

Charakterystyka

Cechą szczególną, środkiem wyrazu fotografii Kieleckiej Szkoły Krajobrazu – to fotografia czarno-biała, sporządzana, wykonywana w czystej odbitce bromowej. W wyjątkowych sytuacjach (zależnie od indywidualnych cech fotografowanego planu, krajobrazu) dopuszczalne są techniki tonorozdzielcze. 

Inną cechą charakterystyczną dla fotografii KSK – jest eliminowanie nieba (wąski pasek), ew. brak nieba w kompozycji – z korzyścią dla podkreślenia jednorodności fotografowanego pejzażu. Chmury w pracach kieleckich artystów występują jedynie w nielicznych, uzasadnionych przypadkach^[2].

Historia

Nazwę „Kielecka Szkoła Krajobrazu” zaczęto używać od 1963 roku – od I Biennale Krajobrazu Polskiego w Warszawie. Wówczas to Jan Sunderland – krytyk sztuki, fotograf, współzałożyciel ZPAF – użył po raz pierwszy tego określenia, zwracając uwagę na nietuzinkowe stylistycznie fotografie grupy kieleckich artystów. Zasady artystyczne, warsztatowe i estetyczne w fotografii Kieleckiej Szkoły, zostały opracowane, określone i opisane (m.in. w „Czas krajobrazu” – wyd. Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie; 2004) przez Pawła Pierścińskiego, uważanego za twórcę Kieleckiej Szkoły Krajobrazu^{[3][4][5][6][7]}.

Artyści KSK wielokrotnie brali udział w wystawach fotografii w Polsce i za granicą, m.in. w USA i Japonii^{[8][9][10][11]}. Najbardziej intensywnym okresem pracy kieleckich pejzażystów były lata 1962–1968^[12]. W latach 1975–1988 Kielecka Szkoła Krajobrazu uczestniczyła w 146 wystawach – w kraju i za granicą. Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach zgromadziło ok. 2000 fotografii artystów Kieleckiej Szkoły, w tym fotografie skatalogowane w cyklach: „Portret Ziemi”, „Puszcza Jodłowa”, „Małe formy krajobrazowe”, „Kielce – Włoszczowa”, „Ziemia po kielecku”, „Mistrzowie Kieleckiej Szkoły Krajobrazu”^[13].

Inną formą działalności KSK są warsztaty, adresowane do młodych pasjonatów fotografii^[14][15].

W 1980 roku Kielecką Szkołę Krajobrazu nagrodzono zbiorową Odznaką Za Zasługi dla Kielecczyzny, w 1982 roku Nagrodą Zespołową I stopnia z Funduszu Nauki i Kultury im. Stianisława Staszica, w 1983 roku zbiorową Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki I stopnia – za stworzenie artystycznej dokumentacji polskiego krajobrazu rolniczego^[12].

W 1983 roku wydano w Krakowie album – Kieleckie krajobrazy, w którym szczegółowo przedstawiono sylwetki 25 twórców Szkoły^[12][16]. W 2018 z inicjatywy Małgorzaty Sajkiewicz-Kręt utworzono Fundację im. Kieleckiej Szkoły Krajobrazu, której celem jest m.in. promocja dorobku twórczego twórców Kieleckiej Szkoły Krajobrazu^[17][18].

Wybrani artyści Kieleckiej Szkoły Krajobrazu

• Andrzej Borys^[19][20];
• Janusz Buczkowski^[21][22][23];
• Wacław Cisłowski^[24];
• Tadeusz Jakubik^[25];
• Piotr Kaleta^[26];
• Jerzy Kamoda^[27];
• Stanisław Lipka^[28];
• Jerzy Mąkowski^[29];
• Andrzej Pęczalski^[30];
• Jerzy Piątek^[31][32][33];
• Henryk Pieczul^[34];
• Paweł Pierściński^{[35][36][37][38]};
• Jan Siudowski^[39];
• Jan Spałwan^[40][41];
• Stanisław Sudnik^[42];
• Andrzej Ziemkiewicz^[28];

Fotografowie

Zobacz też

• Fundacja im. Kieleckiej Szkoły Krajobrazu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• ZPAF – Okręg Świętokrzyski - Kielecka Szkoła Krajobrazu. zpaf-kielce.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
• Film Polski – Kielecka Szkoła Krajobrazu (1985). filmpolski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-12)].
• Stanisława Zacharko – Łagowska; Kielecka Szkoła Krajobrazu; Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach (2014). dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].