Kienesa w Haliczu

Kienesa w Haliczu
Ilustracja
Państwo Ukraina
Obwód iwanofrankiwski
MiejscowośćHalicz
Wyznaniekaraimizm
Rodzajkienesa
Historia
Data budowy1830
Data zburzenia1986
Dane świątyni
Stan obecnynieistniejąca
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego
Mapa konturowa obwodu iwanofrankiwskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Orientacyjne położenie Kienesu”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia49°07′30″N 24°43′45″E/49,125000 24,729167

Kienesa w Haliczu – nieistniejąca, zburzona w 1986 murowana kienesa w Haliczu.

Historia

Zgodnie z tradycją, około 1246 roku przybyło do Halicza z Krymu 80 rodzin karaimskich[1]. Pierwsza kienesa halickiej społeczności karaimskiej wybudowana została z drewna i uległa zniszczeniu w pożarze miasta w 1830. Na jej miejscu karaimi pod przewodnictwem hazzana Abrahama Leonowicza wznieśli nową murowaną świątynię[2].

W okresie I wojny światowej bożnica została zdewastowana. Obiekt odnowiono z zasiłku polskich służb konserwatorskich w latach 1924-1926[2].

W 1959 administracja radziecka ostatecznie zabroniła odprawiania tu kolejnych nabożeństw, a samą kienesę przekształcono na magazyn i warsztat. W 1986 została zburzona ze względu na plany postawienia tuż obok 9-piętrowego budynku mieszkalnego. Miejsce, w którym znajdowała się niegdyś kienesa, nie jest obecnie w żaden sposób oznakowane[3].

Wyposażenie kienesy udało się uratować dzięki ostrzeżeniu, które przekazał karaimskiej społeczności ówczesny kierownik rejonu Iwan Hałuszczak. Większość elementów wyposażenia znajduje się obecnie w Muzeum Karaimskiej Historii i Kultury, które powstało przy skansenie „Dawnij Hałycz”. W jednym z pomieszczeń muzeum obejrzeć można między innymi Torę wraz z wałkami, na które była nawijana, menory, mezuzę. Czterometrowy echał został z kolei przeniesiony do czynnej Małej Kienesy w Eupatorii[3]. Oprócz tego kryształowy żyrandol z kienesy z Halicza ozdobił odrestaurowaną kienesę w Wilnie[4].

Architektura

Obiekt stanowił przykład adaptacji wzorów architektury polskiej, charakterystycznej dla obszaru Małopolski[2]. Zbudowano go na planie kwadratu. Z każdej strony, oprócz ściany tylnej, znajdowały się umieszczone w górnej części półokrągło wykończone okna[5].

Południowa fasada kienesy ozdobiona została renesansową attyką schodkową, zwieńczoną półkolem i opatrzoną na krawędziach czworobocznymi wieżyczkami. Na frontonie znajdowały się płaskorzeźby przedstawiające gwiazdy Dawida na tle arabesek. Wnętrze kienesy pokryte było motywami roślinnymi oraz polskimi i hebrajskimi inskrypcjami[2][5].

Przypisy

  1. Jan Tyszkiewicz: Dzieje Karaimów w państwie polsko-litewskim do końca XV wieku i ich związki z Krymem. W: Beata Machul-Telus (red.): Karaimi. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 17, seria: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. ISBN 978-83-7666-143-8.
  2. a b c d Mariusz Pawelec: Obecność tematyki karaimskiej w kulturze i nauce polskiej. W: Beata Machul-Telus (red.): Karaimi. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012, s. 101, seria: Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce. ISBN 978-83-7666-143-8.
  3. a b Галина Добош: Галицькі караїми: Лишилось тільки двоє (ukr.). RFE/RL, Inc., 2008-09-23. [dostęp 2015-01-28].
  4. Kienesa w Haliczu. Związek Karaimów Polskich. [dostęp 2015-01-28].
  5. a b Nadia Wasilczuk. Ulica Karaimska w Haliczu. „Awazymyz”. 4 (37)/2012. 

Media użyte na tej stronie

Ivano-Frankivsk location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Ивано-Франковской области с 17 июля 2020 года
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Flag of Crimean Karaites.png
Autor: Andrew J.Kurbiko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Karaites national flag
Kenassa-halich.jpg
Кенаса у Галичі. Поштівка
Flag of Ivano-Frankivsk Oblast.svg
Flag of Ivano-Frankivsk Oblast, (Ukraine)