Kilometr

kilometr [km]
Układ

SI

Wymiar

Jednostka

długości, szerokości, odległości, drogi, grubości

Typowe symbole wielkości

l, L, x, s

w jednostkach SI

w jednostkach anglosaskich

Jednostka podstawowa

metr

Kilometr (symbol: km) – powszechnie stosowana wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Dokładniej, kilometr to 1000 metrów. Stowarzyszona i dość często używana jednostka powierzchni to kilometr kwadratowy (symbol: km²), a objętości – kilometr sześcienny (symbol: km³).

Kilometr

Przeliczenia na inne jednostki

1 kilometr to:

  • 1000 metrów (1 metr jest równy 0,001 kilometra),
  • około 0,621 mili angielskiej (1 mila angielska to 1,609344 kilometra),
  • około 1094 jardy (1 jard to około 0,0009144 kilometra),
  • około 3281 stóp (1 stopa to 0,0003048 kilometra).

Wśród wielokrotności metra przewidzianych przedrostkami układu SI jednostką bezpośrednio mniejszą od kilometra jest hektometr, a bezpośrednio większą – megametr.

Zastosowanie

Niemal we wszystkich krajach świata używa się kilometra jako standardowej miary odległości, szczególnie na znakach drogowych wskazujących odległość do danego celu (miasta, lotniska, węzła drogowego itp.). W USA, gdzie wcześniej stosowano powszechnie mile, stopniowo wprowadza się oznakowanie oparte na kilometrze (co skądinąd wzbudza pewne kontrowersje). Jednak podstawowym przykładem kraju, w którym nie stosuje się kilometra w oznaczeniach drogowych, jest Wielka Brytania. W najbliższej przyszłości nie przewiduje się zmian na tym polu, co pozostaje w kontraście z oficjalnie przyjętym systemem metrycznym w tym kraju.

W kolarstwie szosowym często organizuje się etap wyścigu polegający na jeździe na czas na dystansie jednego kilometra.

Unicode

Dla celu zachowania kompatybilności z językami chińskim, japońskim czy koreańskim, Unicode zawiera symbole:

  • kilometr – kod 0x339E (㎞)
  • kilometr kwadratowy – kod 0x33A2 (㎢)
  • kilometr sześcienny – kod 0x33A6 (㎦)

Kilometr kwadratowy

Kilometr kwadratowy (symbol: km²) – jednostka wielokrotna jednostki pola powierzchnimetra kwadratowego.

1 km² =

Odwrotnie:

  • 1 m² = 0,000 001 km²
  • 1 dam² = 1 ar = 0,0001 km²
  • 1 hm² = 1 hektar = 0,01 km²
  • 1 mila kwadratowa = 2,589 988 km²
  • 1 akr = 0,004 047 km²

Kilometr sześcienny

Kilometr sześcienny (symbol: km³) to jednostka wielokrotna jednostki objętościmetra sześciennego w układzie SI.

1 km³ = 109 metrów sześciennych
1 km³ = 1012 litrów

metr sześcienny << kilometr sześcienny << gigametr sześcienny

Objętość 1 kilometra sześciennego ma – zgodnie z definicją – sześcian o krawędzi 1 kilometra, albo kula o średnicy około 1240 metrów. Miara używana rzadko, zazwyczaj do określania zawartości wód w jeziorach, morzach, oceanach, lodowcach lub objętości planet, księżyców i ciał niebieskich.

Przykłady:

Wyższe wielokrotności metra

Wielokrotności metra wyższe niż kilometr są praktycznie nieużywane. Do opisywania odległości w skali astronomicznej stosuje się raczej tysiące i miliony kilometrów lub jednostki pozaukładowe: rok świetlny, parsek, jednostka astronomiczna.

Przypisy

  1. Avakyan AB and Ovchinnikova SP. Foreign experience and techniques. „Hydrotechnical Construction”. 5 (8), s. 773–777, 1971. DOI: 10.1007/BF02403626.