Kimon Georgiew

Kimon Stojanow

Кимон Стоянов

Pełne imię i nazwisko	Kimon Georgiew Stojanow
Data i miejsce urodzenia	11 sierpnia 1882 Pazardżik
Data śmierci	28 września 1969
Premier Bułgarii
Okres	od 19 maja 1934 do 22 stycznia 1935
Przynależność polityczna	Koło Polityczne „Zweno”, Front Ojczyźniany
Poprzednik	Nikoła Muszanow
Następca	Penczo Złatew
Okres	od 9 września 1944 do 22 listopada 1946
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna
Poprzednik	Konstantin Murawiew
Następca	Georgi Dimitrow
Minister kolei, poczt i telegrafów
Okres	od 4 stycznia 1926 do 3 marca 1928
Poprzednik	Maszko Madżarow
Następca	Maszko Madżarow
Minister spraw zagranicznych i wyznań religijnych
Okres	od 19 maja 1934 do 23 maja 1934
Poprzednik	Nikoła Muszanow
Następca	Konstantin Batołow
Okres	od 22 listopada 1946 do 11 grudnia 1947
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna
Poprzednik	Giorgij Kuliszew
Następca	Wasił Kołarow
Minister sprawiedliwości
Okres	od 23 maja 1934 do 22 stycznia 1935
Poprzednik	Peter Midilew
Następca	Michaił Kalenderow
Minister wojny
Okres	od 25 września 1946 do 22 listopada 1946
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna
Poprzednik	Damjan Wełczew
Następca	Georgi Damjanow
Wiceprzewodniczący Rady Ministrów Bułgarii
Okres	od 22 listopada 1946 do 20 stycznia 1950
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna
Minister elektryfikacji[1]
Okres	od 11 grudnia 1947 do 16 marca 1959
Przynależność polityczna	Bułgarska Partia Komunistyczna

Kimon Georgiew Stojanow (bułg. Кимон Георгиев Стоянов; ur. 11 sierpnia 1882 w Pazardżiku, zm. 28 września 1969 w Sofii) – bułgarski wojskowy i polityk, deputowany do Zwyczajnego Zgromadzenia Narodowego 21. (1923–1927), 22. (1927–1931) i 26. (1945–1946) kadencji, do Wielkiego Zgromadzenia Narodowego 6. kadencji (1946–1949) oraz do Zgromadzenia Narodowego 1. (1950–1953), 2. (1954–1957), 3. (1958–1961) i 4. kadencji (1962–1965). Premier Bułgarii w latach 1934–1935 oraz 1944-1946. Od 1946 do 1962 wicepremier i minister w kilku kolejnych rządach. Od 1962 do śmierci członek Prezydium Zgromadzenia Narodowego. Uczestnik trzech zamachów stanu.

Życiorys

W 1902 ukończył Uczelnię Wojskową w Sofii. Uczestniczył w wojnach bałkańskich jako dowódca kompanii i w I wojnie światowej jako dowódca batalionu. W 1920 przeszedł w stan spoczynku w stopniu podpułkownika.

W 1919 współtworzył organizację bułgarskich oficerów – tzw. Związek Wojskowy, a w 1922 opozycyjne wobec reżimu Stambolijskiego Porozumienie Narodowe. 9 czerwca 1923 wziął udział w zamachu stanu, po którym został jednym z liderów nowo powstałego Porozumienia Demokratycznego. W 1926 wszedł do pierwszego rządu Andreja Lapczewa, w którym objął Ministerstwo Kolei, Poczty i Telegrafu.

Na początku lat 30. stanął na czele Koła Politycznego „Zweno”, dążącego do obalenia rządów Bloku Narodowego i ustanowienia rządów autorytarnych. 19 maja 1934 Zweno i Związek Wojskowy przeprowadziły zamach stanu, po którym Georgiew^[2] został premierem kraju i jednocześnie ministrem spraw zagranicznych i wyznań religijnych (19–23 maja 1934) oraz ministrem sądownictwa (23 maja 1934 – 22 stycznia 1935). Rząd Georgiewa rozwiązał Zgromadzenie Narodowe, zdelegalizował wszystkie partie polityczne i związki zawodowe i sprawował władzę autorytarną poprzez dekrety i rozporządzenia. Na początku 1935 car Borys III doprowadził do dymisji gabinetu i Koło Polityczne „Zweno” stopniowo utraciło wpływy polityczne.

W latach 40. Georgiew nawiązał współpracę z bułgarską lewicą i wszedł do zarządu budowanego przez komunistów Frontu Ojczyźnianego, którego celem było wystąpienie kraju z grupy państw Osi i przyłączenie go do koalicji antyhitlerowskiej oraz likwidacja monarchii. Po zamachu stanu przeprowadzonym przez bojówki Frontu 9 września 1944 Georgiew stanął na czele nowego gabinetu. Jego rząd podpisał rozejm ze Związkiem Radzieckim i przyłączył kraj do państw alianckich, a także zainicjował plebiscyt w sprawie zmiany ustroju politycznego. W okresie sprawowania funkcji premiera przez Georgiewa, Front Ojczyźniany zapoczątkował system represji wobec opozycji antykomunistycznej powołując do tego celu Sąd Ludowy i tworząc obozy pracy przymusowej.

Od roku 1946 na czele kolejnych rządów stawali działacze Bułgarskiej Partii Komunistycznej. Przez 16 lat Georgijew pełnił w nich funkcje członka Rady Ministrów i zwierzchnika różnych resortów ministerialnych, a od 1962 do chwili śmierci wchodził w skład Prezydium Zgromadzenia Narodowego.

Funkcje sprawowane przez Georgiewa w Radzie Ministrów

Kimon Georgiew zajmował następujące stanowiska w rządach Bułgarii oraz Ludowej Republiki Bułgarii (w porządku chronologicznym)^[3]:

• w pierwszym rządzie Andreja Lapczewa
  • min. kolei, poczty i telegrafu (4 stycznia 1926 – 3 marca 1928)
• w swoim pierwszym rządzie
  • premier (19 maja 1934 – 22 stycznia 1935)
  • min. spraw zagranicznych i wyznań religijnych (19 maja 1934 – 23 maja 1934)
  • min. sądownictwa (23 maja 1934 – 22 stycznia 1935)
  • na czele Ministerstwa Wojny (19 maja 1934)
• w swoim drugim rządzie
  • premier (9 września 1944 – 31 marca 1946)
  • min. bez teki (9 września 1944 – 31 marca 1946)
• w swoim trzecim rządzie
  • premier (31 marca 1946 – 22 września 1946)
  • min. bez teki (31 marca 1946 – 22 września 1946)
  • tymczasowo na czele Ministerstwa Wojny (25 września 1946 – 22 listopada 1946)
• w pierwszym rządzie Georgiego Dimitrowa
  • wicepremier i min. spraw zagranicznych (22 listopada 1946 – 11 grudnia 1947)
• w drugim rządzie Georgiego Dimitrowa
  • wicepremier i min. ds. elektryfikacji i melioracji (11 grudnia 1947 – 29 stycznia 1950)
• w rządzie Wasyla Kołarowa i Wyłka Czerwenkowa
  • min. ds. elektryfikacji i melioracji (20 stycznia 1950 – 5 lutego 1951)
• w pierwszym rządzie Wyłka Czerwenkowa
  • min. ds. elektryfikacji (5 lutego 1951 – 20 stycznia 1954)
• w rządzie Wyłka Czerwenkowa i Antona Jugowa
  • min. ds. elektryfikacji (20 stycznia 1954 – 1 lutego 1957)
• w pierwszym rządzie Antona Jugowa
  • minister ds. elektryfikacji i gospodarki wodnej (1 lutego 1957 – 15 stycznia 1958)
• w drugim rządzie Antona Jugowa
  • minister ds. elektryfikacji i gospodarki wodnej (15 stycznia 1958 – 16 marca 1959)
  • przewodniczący Komitetu ds. Budownictwa i Architektury (16 marca 1959 – 25 grudnia 1959)
  • wicepremier (25 grudnia 1959 – 17 marca 1962)

Życie prywatne

Kimon Georgiew był żonaty z Weską Rodewą, z którą miał dwie córki: Mariję i Kornelię. Marija poślubiła Ginia Ganewa, obecnego ombudsmana Republiki Bułgarii^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Nediu Nedew: Три държавни преврата или Кимон Георгиев и неговото време (w tłum. Trzy zamachy stanu, czyli Kimon Georgijew i jego czasy). Сиела (Sieła), 2007. ISBN 9789542801634.