Kinmochi Saionji

Kinmochi Saionji

西園寺 公望

Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1849 Kioto
Data śmierci	24 listopada 1940
Premier Japonii
Okres	od 7 stycznia 1906 do 14 lipca 1908
Przynależność polityczna	Rikken Seiyūkai
Poprzednik	Tarō Katsura
Następca	Tarō Katsura
Okres	od 30 sierpnia 1911 do 21 grudnia 1912
Poprzednik	Tarō Katsura
Następca	Tarō Katsura
Odznaczenia

Nobuaki Makino i Kinmochi Saionji
(z prawej) w czasie konferencji paryskiej, 1919

Kinmochi Saionji (jap. 西園寺 公望 Saionji Kinmochi) (ur. 7 grudnia 1849 w Kioto, zm. 24 listopada 1940) – japoński polityk, przedstawiciel dworskiej arystokracji feudalnej (kuge), doradca (genrō) cesarza, o istotnych prerogatywach. W okresie jego życia Japonia przeobraziła się z biednego państwa feudalnego w mocarstwo militarne. Saionji był jedną z czołowych postaci tych przemian.

Życiorys

W latach 1871–1880 przebywał w Europie (głównie we Francji, m.in. studiował prawo na Sorbonie), zapoznając się z technologią, filozofią, systemami administracji. Zajmował także wysokie stanowiska w japońskich placówkach dyplomatycznych w Austro-Węgrzech, Niemczech i Belgii^[1]. Dzięki temu posiadał wiedzę, która pozwalała mu na popieranie i aktywne działanie na rzecz przemian w Japonii pod kątem otwarcia na świat i przyjmowania zachodnich wzorców.

Był kilkakrotnie ministrem oświaty i ministrem spraw zagranicznych oraz dwukrotnie premierem w latach 1906–1908 i 1911–1912^[2] z ramienia partii Rikken Seiyūkai (Konstytucyjne Stowarzyszenie Przyjaciół Polityki^[3]), której był współtwórcą i przewodniczącym w latach 1903–1914.

W latach 1900–1903 był przewodniczącym^[4] Sūmitsu-in^[5], tajnej rady cesarza (wzorowanej częściowo na brytyjskiej Privy Council), która istniała w latach 1888–1947.

Od 1912 do końca życia pełnił funkcję genrō, doradcy cesarza, od 1924 jako jedyny.

W 1919 był przewodniczącym delegacji japońskiej na konferencji pokojowej w Paryżu. W rzeczywistości jednak przewodził jego zastępca, Nobuaki Makino. Z nieznanych przyczyn Saionji zszedł na drugi plan, tłumacząc się złym stanem zdrowia^[6]. Mimo biernej postawy, po powrocie do kraju otrzymał w „uznaniu zasług” tytuł kōshaku^[a].

W 1869 utworzył na terenach pałacu cesarskiego w Kioto prywatną instytucję naukową o nazwie Shijuku Ritsumeikan^[7]. W 1900 były sekretarz i protegowany księcia Saionji, Kojurō Nakagawa utworzył w 1905 Kyōto Hōsei Gakkō^[8] (Szkoła Prawa i Polityki w Kioto), która w 1913 przejęła nazwę Ritsumeikan. Była to szkoła wieczorowa dla pracujących^[9]. W 1922 otrzymała status uniwersytetu, przyjmując nazwę Ritsumeikan University. Ze względu na prezentowaną wolność akademicką i otwarcie na świat, był on traktowany jako liberalna alternatywa państwowego Uniwersytetu Kiotyjskiego^[9].

Odznaczenia

• Łańcuch Orderu Chryzantemy (1928)
• Wielka Wstęga Orderu Chryzantemy (1918)
• Wielka Wstęga Orderu Kwiatów Paulowni (1907)
• Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (1896)
• Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (1882)
• Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu (1895)
• Medal 25. Rocznicy Małżeństwa Cesarza Mutsuhito
• Medal Wojskowy za Wojnę Chińsko-Japońską 1894-1895
• Pamiątkowy Medal Wstąpienia na Tron Cesarza Yoshihito
• Pamiątkowy Medal Wstąpienia na Tron Cesarza Hirohito
• Medal Japońskiego Czerwonego Krzyża dla Członka Specjalnego
• Order Korony Żelaznej I klasy (1888, Austro-Węgry)
• Krzyż Wielki Legii Honorowej (1907, Francja)
• Krzyż Wielki Orderu Karola III (1896, Hiszpania)
• Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (1891, Holandia)
• Order Medżydów I klasy (1894, Imperium Osmańskie)
• Order Orła Czerwonego I klasy (1891, Królestwo Prus)
• Order Świętego Aleksandra Newskiego (1907, Imperium Rosyjskie)
• Order Orła Białego (1891, Imperium Rosyjskie)
• Krzyż Wielki Orderu Piusa IX (1888, Watykan)
• Honorowy Rycerz Krzyża Wielkiego Orderu św. Michała i św. Jerzego (1906, Wielka Brytania)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka: Japonia. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-84-2.
• Jonathan Clements: Prince Saionji Kinmochi: Japan. United Kingdom: Haus Publishing Limited, 2009. ISBN 978-1-905791-68-2.
• Ritsumeikan Academy - Ritsumeikan Asia Pacific University (ang.). [dostęp 2014-01-14].
• Gale Encyclopedia of Biography: Kinmochi Saionji (ang.). [dostęp 2014-01-14].
• National Diet Library: Paris Peace Conference (ang.). 2006-2010. [dostęp 2014-01-14].
• kotobank.jp: Saionji Kinmochi (jap.). [dostęp 2014-01-14].
• Kindai-nihonjin no shōzō, Kokuritsu Kokkai Toshokan (Biblioteka Parlamentu): Saionji Kinmochi (jap.). [dostęp 2014-01-14].
• Shushō Kantei (Urząd Premiera): Meiji-jidai no sōri (Premierzy ery Meiji) (jap.). [dostęp 2014-01-14].
• Kokuritsu Kōbunshokan (Archiwum Państwowe): Meiji Saishō Retsuden (seria biografii premierów ery Meiji) (jap.). [dostęp 2014-01-14].
• Ritsumeikan University: Ritsumeikan History (ang.). [dostęp 2014-01-14].
• eastchance.com: Ritsumeikan University (ang.).