Kino „Kosmos” w Lublinie

Kino „Kosmos”
Kino „Kosmos” (2012)
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Miejscowość	Lublin
Adres	ul. Stanisława Leszczyńskiego 60 20-068 Lublin
Typ budynku	kino
Styl architektoniczny	modernizm
Rozpoczęcie budowy	koniec lat 50 XX wieku
Ukończenie budowy	1 października 1961
Zniszczono	28 kwietnia 2012
Pierwszy właściciel	Skarb Państwa
Kolejni właściciele	MaxFilm S.A. Spółka Dewoloperska „Centrum Zana”
Położenie na mapie Lublina Kino „Kosmos”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kino „Kosmos”
Położenie na mapie województwa lubelskiego Kino „Kosmos”
51°15′04″N 22°32′37″E/51,251111 22,543611

Kino „Kosmos” – nieistniejący budynek kinowy w Lublinie przy ul. Stanisława Leszczyńskiego 60. Przez lata był to największy budynek kinowy na Lubelszczyźnie, dysponujący nowoczesną aparaturą. Pozostałością po nim jest neon wyeksponowany na elewacji hali „Galerii Labirynt”.

Historia budynku Kina Kosmos

Kino w okresie PRL

Pod koniec lat 50. rozpoczęto budowę kina „Kosmos”, które miało stać się wizytówką Lublina. Architektonicznie wyróżniał się przestrzenią wnętrza z szerokimi schodami i przestronnym holem głównym. Budynek został zaprojektowany przez dwóch warszawskich architektów Dutkiewicza i J. Korzeniowskiego^[1], a budowę kompleksu ukończono dopiero na początku lat 60 ze względów na problemy finansowe i organizacyjno-techniczne miasta. Uroczyste otwarcie miało się odbyć 1 października 1961, kiedy to lubelska publiczność miała obejrzeć film Ogniomistrz Kaleń. Niestety projekcja nie doszła do skutku, ze względu na to, że jak donosił „Kurier Lubelski”: na uroczystej sesji Miejskiej Rady Narodowej nie można było wyświetlać filmu, ponieważ woda zamiast chłodzić projektory, uciekała przez sufit, a kurtyna w żaden sposób nie chciała odsłonić znajdujących się za nią wykonawców części artystycznej. Przez dwie doby, dzień i noc, naprawiano urządzenie. Pierwsze filmy, które wyświetlano już po otwarciu „Kosmosu” to Pamiętnik Anny Frank i Garsoniera Billy Wildera^[2].

W latach 70 „Kosmos” był kinem dość nowoczesnym. Posiadał w tym okresie najlepszą aparaturę (kino jako jedno z nielicznych w kraju posiadało ekran panoramiczny i aparaturę zdolną do projekcji filmowych na taśmie 70 milimetrów z zapisem dźwięku na sześciu ścieżkach, a także było jednym z pierwszych wyposażonych w dźwięk Dolby Digital) i największą liczbę miejsc siedzących (800 foteli). Dzięki wykwalifikowanej kadrze pracowniczej niektóre kultowe filmy wyświetlano tam częściej niż w innych kinach, np. film Krzyżacy 1200 razy, czyli trzykrotnie więcej niż przeciętna trwałość taśmy^[3].

Lata 1989–2009

Kino pod koniec lat 80 i na początku 90 traciło na jakości i wizerunku. Ratunkiem podupadającego kina zajęła się warszawska korporacja Instytucja Filmowa MAX-FILM S.A., która w swoim zamyśle miała unowocześnić kino pod względem aparatury i wizerunku estetycznego budynku oraz stworzyć kilka nowych sal kinowych.

Ostatnie największe frekwencje w kinie zanotowano na filmie Ogniem i mieczem reż. Jerzego Hoffmana. Ostatni seans odbył się 1 marca 2009, kończąc tym samym funkcjonowanie kina w budynku^[1].

Lata 2009–2012 i rozbiórka budynku

Po trzech latach próby wynajęcia oraz sprzedaży kina, ostatecznie budynek został przeznaczony do rozbiórki. Ostatnim właścicielem budynku (od 1 stycznia 2012) została Spółka Deweloperska „Centrum Zana”, która kupiła budynek pod zabudowę usługową, dokonując rozbiórki budynku. Od 26 kwietnia 2012 budynek kina „Kosmos” zniknął z map Lublina^[4]. Na miejscu kina powstał nowy budynek „Centrum Park” z biurami i apartamentami z widokiem na Ogród Saski^[5].

Na prośbę mieszkańców i interwencji radnych miejskich właściciel przekazał neon z napisem „KOSMOS”, wiszący na budynku kina, władzom miasta^[4]. Neon został odrestaurowany dzięki inicjatywie Europejskiej Fundacji Kultury Miejskiej i wyeksponowany na elewacji budynku od strony ulicy Poniatowskiego w byłej hali „Warsztatów Kultury”, a obecnej „Galerii Labirynt” przy ul. Popiełuszki 5. Publiczne otwarcie zrekonstruowanego neonu odbyło się 8 czerwca 2013 o godzinie 21:00 podczas Lubelskiej Nocy Kultury^[6][7][8]. Władze miasta Lublina planują stworzyć Muzeum Przemysłu, do którego neon miałby ewentualnie zostać przeniesiony^[9].

Przypisy