Kirył Sosnowski

Kirył Sosnowski
ps. „Konrad”, „Sępiński”
Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1910
Krotoszyn

Data i miejsce śmierci

19 września 1966
Maków Podhalański

Miejsce spoczynku

cmentarz Górczyński w Poznaniu

Zawód, zajęcie

prawnik, redaktor, członek obozu narodowego, działacz konspiracyjny

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor praw

Alma Mater

Uniwersytet Poznański

Rodzice

Wacław, Stanisława z domu Weber

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Kirył Władysław Sosnowski, ps. „Konrad”, „Sępiński” (ur. 29 sierpnia 1910 w Krotoszynie, zm. 19 września 1966 w Makowie Podhalańskim) – przedwojenny działacz obozu narodowego, członek ZWZ-AK, współzałożyciel konspiracyjnej organizacji „Ojczyzna”.

Biografia przedwojenna

Był synem Wacława Sosnowskiego, przemysłowca z Wielkopolski i Stanisławy z domu Weber. Od 1920 uczęszczał do gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, które ukończył w 1929. Następnie w latach 1929–1936 studiował na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, który ukończył uzyskaniem magisterium praw[1]. Był członkiem Bratniej Pomocy oraz w latach 1930–1932 sekretarzem Związku Akademickiego Młodzież Wszechpolska w Poznaniu. W 1928 był współzałożycielem nieoficjalnego organu tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej miesięcznika „Orlęta”. Był również w składzie tajnego akademickiego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Od 1933 do 1939 pełnił funkcję redaktora „Przewodnika Katolickiego” i „Tęczy”[1]. Był redaktorem technicznym odpowiedzialnym za ilustracje i opracowanie graficzne publikacji wydawanych w Wydawnictwie Księgarni Św. Wojciecha m.in. opracował graficznie głośną książkę Józefa Kisielewskiego „Ziemia gromadzi prochy” za co dostał się na listę wrogów III Rzeszy i tropiło go Gestapo.

Działalność w okupowanej Polsce

Po wkroczeniu wojsk niemieckich jesienią 1939 do Poznania pod pseudonimem „Konrad” należał do współzałożycieli organizacji „Ojczyzna”[2][1], w której był kierownikiem Wydziału do Spraw Łączności z Zagranicą oraz zastępcą kierownika Wydziału do Spraw Politycznych. W 1940 był w składzie Komendy Okręgowej Związku Walki Zbrojnej w Poznaniu[1] jako szef sztabu, a od lata tego roku do stycznia 1941 szefem Biura Informacji i Propagandy Komendy Okręgu. W styczniu 1941 został wysiedlony z Wielkopolski i przybył do Warszawy, gdzie został kierownikiem Sekcji Zachodniej Departamentu Informacji Biura Zachodniego przy Delegaturze Rządu. Jeden z organizatorów Studium Zachodniego, ośrodka badawczego poświęconego problematyce niemcoznawczej i sprawie przyszłej polskiej granicy zachodniej. Był współautorem i redaktorem pracy o położeniu ludności na ziemiach wcielonych do Rzeszy pt. Z pierwszej linii frontu (wydanie Warszawa 1943, Glasgow 1943). W lipcu 1943 roku utworzył Agencję Informacyjną „Kraj”. Aresztowany przez Niemców 13 kwietnia 1944 i więziony na Szucha i na Pawiaku, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego Stutthof[1].

Losy powojenne

Po jego wyzwoleniu w 1945 przez wojska sowieckie, powrócił do Poznania[1]. Po zakończeniu wojny był współorganizatorem Instytutu Zachodniego, a od kwietnia 1946 był redaktorem „Przeglądu Zachodniego”, a w latach 1948–1949 kierownikiem działu wydawniczego Wydawnictwa „Pallottinum”. W marcu 1949 został aresztowany i skazany na 8 lat więzienia. W 1953 zwolniony, a w 1957 zrehabilitowany. W latach 1953–1961 pracował w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, Instytucie Zachodnim i Księgarni św. Wojciecha. Od 1959 do 1964 prowadził redakcję krajową pisma „Cahiers Pologne Allemagne”, wydawanego w Paryżu[1]. W latach 1964–1965 wykładał również socjologię w Arcybiskupim Seminarium we Wrocławiu i latach 1957–1966 w Duchownym Seminarium Zagranicznym w Poznaniu. Na Uniwersytecie Adama Mickiewicza otrzymał w 1961 stopień doktora praw za pracę Dziecko w systemie hitlerowskim. Zmarł 19 września 1966 i pochowany na cmentarzu Górczyńskim[1]. Był odznaczony w 1961 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 688.
  2. ↑ Niezłomni konferencja IPN. [dostęp 2010-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-21)].

Bibliografia

  • Halina Sosnowska – „Gościńce i rozstajne drogi. Opowieść rodzinna” 2002,
  • Grzegorz Mazur: Biuro Informacji i Propagandy SZP-ZWZ-AK 1939–1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 404–405. ISBN 83-211-0892-X.
  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 688. ISBN 83-01-02722-3.

Linki zewnętrzne