Kiwerce

Kiwerce

Ківерці

(c) vivali, CC BY 3.0
herb Kiwercy↗ flaga Kiwercy↗
Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Rejon	kiwercowski
Data założenia	1870
Burmistrz	Ołeksandr Kowalczuk
Powierzchnia	8,48 km²
Populacja (2018) • liczba ludności	14 195[1]
Nr kierunkowy	+380 3365
Kod pocztowy	45200-45204
Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Kiwerce
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kiwerce
50°49′59″N 25°27′41″E/50,833056 25,461389
Strona internetowa
Portal Ukraina

Kiwerce (ukr. Ківерці) – miasto na Ukrainie i stolica rejonu w obwodzie wołyńskim. Leży na Wołyniu.

Węzeł kolejowy^[2][3].

Historia

Kiwerce założono w 1870 w związku z budową linii kolejowej Żytomierz-Kowel i do dziś to miasto jest ważnym węzłem kolejowym. W Kiwercach od głównej trasy kolejowej odchodzi także odnoga prowadząca do pobliskiego Łucka.

W okresie II Rzeczypospolitej Kiwerce były siedzibą gminy wchodzącej w skład powiatu łuckiego. W 1923 r. erygowana została Parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Kiwercach. Miejscowość była siedzibą gminy Kiwerce.

W dniach 14–15 września 1939 r. w Kiwercach zorganizowana została Samodzielna Kompania Czołgów R-35.

Podczas okupacji niemieckiej dla żydowskich mieszkańców miejscowości utworzono getto. 25 maja 1942 roku Sicherheitsdienst wraz z 1. zmotoryzowanym plutonem żandarmerii z Łucka i ukraińską policją rozstrzelało Żydów w liczbie 270^[4].

Podczas rzezi wołyńskiej do Kiwerc ściągali polscy uchodźcy z eksterminowanych przez UPA wsi, licząc na ochronę załogi niemieckiej. 13 czerwca 1943 ksiądz Kazimierz Batowski pochował we wspólnej mogile na cmentarzu 150 Polaków zamordowanych przez UPA w okolicznych koloniach. Pod koniec lipca 1943 węgierska i holenderska ochrona stacji kolejowej w Kiwercach wraz z niemieckimi posiłkami z Łucka odparła atak UPA na Kiwerce. Ujęto i rozstrzelano 30 upowców oraz towarzyszącego im ukraińskiego duchownego^[5].

W czasie II wojny światowej w mieście miał swoją siedzibę Obwód Armii Krajowej Kiwerce. Czasowo stacjonowała tu także część 202 batalionu policyjnego złożonego z Polaków; pododdział ten zdezerterował i przyłączył się do samoobrony Przebraża^[5].

W 1945 roku zaczęto wydawać gazetę^[6].

Prawa miejskie Kiwerce otrzymały w 1951^[2][3].

W 1989 liczyło 16 722 mieszkańców^[3][7].

W 2013 liczyło 14 611 mieszkańców^[8].

Współcześnie w Kiwercach znajduje się stacja kolejowa, dwie cerkwie prawosławne (patriarchatu moskiewskiego i patriarchatu kijowskiego), kościół rzymskokatolicki i kościół ewangelicki.

Urodzeni w Kiwercach

• Olga Bielska – polska aktorka
• Edmund Malinowski – polski nauczyciel, żołnierz, powstaniec warszawski
• Zdzisław Nikodem – polski śpiewak operowy, tenor
• Danuta Wierzbicka – polska stomatolog i polityk, posłanka na Sejm III RP I kadencji
• Janusz Wąsowicz – polski historyk sztuki, były dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku
• Henryk Zalewski – polski ekonomista
• Zbigniew Załuski – polski pisarz, eseista i scenarzysta filmowy

Galeria

• 

  Dworzec kolejowy

• 

  Cerkiew patriarchatu moskiewskiego

• 

  Cerkiew patriarchatu kijowskiego

• 

  Cerkiew patriarchatu kijowskiego

Zobacz też

• Pryłućke – do 1964 Kiwerce, wieś w rejonie kiwereckim, dawny folwark Kiwerce, majątek rodziców Gabrieli Zapolskiej

Przypisy

Bibliografia

• Objaśnienia na mapie: Topograficzna mapa w skali 1 : 100 000, arkusze Maniewicze i Łuck. Kijewskaja Wojenno-Kartograficzeskaja Fabrika, 2005.

Linki zewnętrzne

• Kiwirce, wś, powiat łucki, par. Łuck, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 117 .
• Kiwerce, Kiwirce, wś, powiat łucki, gm. Poddubce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 80 . ob. Poddębce
• Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona