Klęczany (powiat nowosądecki)
wieś | |
Widok na wieś i kamieniołom na południowym zboczu Białowodzkiej Góry (lipiec 2007) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2012) | 1113[1] |
Strefa numeracyjna | 18 |
Kod pocztowy | 33-394 |
Tablice rejestracyjne | KNS |
SIMC | 0420050 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
49°39′58″N 20°37′52″E/49,666111 20,631111 |
Klęczany – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. W 2012 wieś liczyła 1113 mieszkańców[2].
Położenie
Klęczany leżą u podnóża Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym, w dolnym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca). Wieś leży przy drodze powiatowej Limanowa – Chełmiec oraz przy linii kolejowej nr 104 Nowy Sącz – Chabówka.
Historia
Klęczany były jedną z wsi, którą w 1257 Bolesław Wstydliwy oddał swojej żonie Kindze. Ta owdowiawszy, w 1280 ufundowała starosądecki klasztor Klarysek, ofiarowując na jego utrzymanie wszystkie swe folwarki na Sądecczyźnie. Od 1628 Klęczany należały do szlachty.
W 1858 właściciele Klęczan Apolinary i Eugeniusz Zielińscy rozpoczęli wydobycie ropy naftowej, początkowo z 3, a w 1861 z 41 szybów. W celu przeróbki ropy postawili rafinerię, początkowo w budynku drewnianym z 4 retortami, a potem murowanym (dwa magazyny, piwnica i iza destylacyjna) "o dziesięciu retortach żelaznych nitowanych"[3]. Wyroby fabryki (olej do lamp i maź do wozów) były wysyłane do Wiednia, Pragi, Pesztu, Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza i innych (koleją z Bochni)[4]. Rafineria działała do końca I wojny światowej.
16 grudnia 1884 oddana została do użytku Galicyjska Kolej Transwersalna, przechodząca przez wieś.
W 1912 zaczęto wydobywać tutaj piaskowiec.
Zabytki
- Dworek – data budowy nie jest znana, po raz pierwszy wymieniony w dokumentach z 1911.
- Kapliczki przydrożne.
Kultura
W muzeum szkolnym Szkoły Podstawowej w Klęczanach znajduje się zbiór wytworów rękodzielniczych, sprzętów domowych oraz starych fotografii, korespondencji i osobistych dokumentów mieszkańców okolicznych wsi z przełomu minionych wieków[5].
Gospodarka
W Klęczanach w 1858 zaczęto wydobywać ropę naftową. Do dziś zachowały się ślady szybów i resztki rafinerii.
W 1912 miejscowa ludność rozpoczęła wydobycie piaskowca. W związku ze wzrostem zapotrzebowania na surowce skalne w latach 60. XX w. postanowiono przekształcić mały kamieniołom w dużą kopalnię odkrywkową produkującą kruszywa dla kolejnictwa. Zakład oddano do użytku w 1988. Aktualnie funkcjonuje on pod nazwą Kopalnia Surowców Skalnych „Klęczany” Sp. z o.o.[2]
Ochotnicza Straż Pożarna
W 2009 roku powstała Ochotnicza Straż Pożarna, która dysponuje jednym samochodem pożarniczym Man 2.4/16 GBA 12.232[6].
Przypisy
- ↑ Klęczany. chelmiec.pl > Sołectwa > Klęczany [on-line], 2012. [dostęp 2013-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)].
- ↑ a b Klęczany. chelmiec.pl > Sołectwa > Klęczany [on-line], 2012. [dostęp 2013-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)].
- ↑ Czas 1861 nr 157
- ↑ tamże
- ↑ Tomasz Mazur: Prezentujemy naszą szkołę. spkleczany.chelmiec.pl > Parę słów o naszej szkole [on-line], 2012. [dostęp 2013-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)].
- ↑ OSP Klęczany – Nowy Sącz 112, nowysacz112.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
Bibliografia
- Klęczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 142 .
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Herb miasta i gminy Chełmiec
Autor: Krzysztof Lasoń Krzys L, Licencja: CC BY-SA 3.0
widok na wieś Klęczany i kamieniołom na południowym zboczu Białowodzkiej Góry (Rozdziele).