Klęska głodu

Matka z dziećmi podczas głodu

Klęska głodu – niedostatek żywności, powodujący niedożywienie lub śmierć głodową znacznej części populacji^[1].

Przyczyny głodu

Wśród głównych przyczyn występowania głodu można wymienić:

błędne decyzje polityczne;
konflikty zbrojne;
klęski żywiołowe.

Głód – problem globalny

Odsetek populacji dotkniętej niedożywieniem według statystyki ONZ z 2013

Pomarańczowa wstążka – symbol świadomości problemu głodu

Głód i opuszczenie to nieszczęścia, które w pierwszej kolejności dotykają ludzi biednych. Madras, Indie, prawdopodobnie lata 50. XX w.

Dziewczynka z widocznymi objawami obrzęku głodowego. Dziecko chore na kwashiorkor, przebywające w obozie dla uchodźców. Jedna z wielu ofiar wojny domowej w Nigerii z secesjonistyczną Biafrą w latach 1967–1970.

Według szacunków ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa, w latach 2016–2018 głodowało 821 mln ludzi. Problem w największym stopniu dotyka kraje rozwijające się, tylko 16 mln spośród głodujących mieszkało w krajach rozwiniętych^[2].

W Polsce różne organizacje podają, że około 10–25% dzieci w wieku do 14 lat cierpi przez głód i spożywa najwyżej jeden posiłek dziennie. Według obecnych szacunków minimum egzystencji to około 350–390 złotych na osobę w ciągu miesiąca.

Państwa, które według danych ONZ w latach 2000–2002 miały co najmniej 5 mln głodujących obywateli:

Państwo	Liczba (mln ludzi)	Procent ludności kraju
Indie	250,4	23%
Chiny	142,1	11%
Bangladesz	42,5	30%
Demokratyczna Republika Konga	35,5	62%
Etiopia	31,3	40%
Pakistan	29,3	19%
Filipiny	17,2	21%
Brazylia	15,6	8%
Tanzania	15,6	41%
Wietnam	14,7	17%
Indonezja	12,6	6%
Tajlandia	12,2	19%
Nigeria	11,0	8%
Kenia	10,3	30%
Mozambik	8,5	43%
Sudan	8,5	23%
Korea Północna	8,1	36%
Jemen	6,7	32%
Madagaskar	6,0	32%
Kolumbia	5,7	13%
Zimbabwe	5,6	43%
Meksyk	5,2	5%
Zambia	5,2	45%
Rosja	5,2	4%
Angola	5,1	32%
inne państwa	145,0	6%
ogółem na świecie	850,0	13%

Głód w historii

W Europie epidemie głodu nie są odległym historycznie wydarzeniem. W „Baśniach” braci Grimm znajdujemy reminiscencje wydarzeń z czasów wojny trzydziestoletniej. Nowsze, pamiętane wciąż przez żyjących świadków (2006) wiążą się m.in. z powojennymi zniszczeniami II wojny światowej, np. w Niemczech i Rosji oraz głodem ostatnich lat I wojny światowej. Także historycznie doniosła, sztucznie wywołana klęska głodu w latach 30. XX w., która dotknęła Ukrainę na skutek działań politycznych wobec odrzucenia kolektywizacji prowadzonej przez Stalina. Śmiercią głodową umierali ludzie w obozach koncentracyjnych, w gettach, podczas marszów śmierci, na wygnaniu.

Daty	Wydarzenie	Miejsce	Szacowana liczba ofiar
1946–1948	Głód na Wyspach Zielonego Przylądka	Republika Zielonego Przylądka	30 tys.^[3]
1949	Głód w Nyasaland	Malawi	200
1950	Klęska głodu Inuitów Caribou w Regionie Kivalliq	Kanada	60
1958	Głód w Tigraju	Etiopia	100 tys.
1959–1961	Wielki Głód Chiński (三年大饥荒)	Chiny	15–43 mln^[4]
1966–1967	Susza i niedożywienie na wyspie Lombok, spotęgowant przez regionalne restrykcje dotyczące handlu ryżem	Indonezja	50 tys.^[5]
1967–1970	Klęska głodu w Biafrze	Nigeria	1 mln
1968–1972	Klęska suszy w Sahelu	Mauretania, Mali, Czad, Niger, Burkina Faso	1 mln^[6]
1972–1973	Głód w Etiopii spowodowany słabymi rządami; upadek rządu w wyniku kryzysu po zamachu stanu na cesarza Hajle Syllasje I i rządy Dergu	Etiopia	60 tys.^[7]
1974	Głód w Bangladeszu	Bangladesz	27 tys.–1,5 mln
1975–1979	Terror Czerwonych Khmerów	Demokratyczna Kampucza	1,5–2 mln
1980–1981	Klęska głodu spowodowana przez suszę i konflikty^[7]	Uganda	30 tys.^[7]
1982–1985	Wojna domowa w Mozambiku	Mozambik	100 tys.
1983–1985	Głód w Etiopii	Etiopia	400–600 tys.^[8]
1984–1985	Głód spowodowany przez suszę, kryzys ekonomiczny i II wojnę domową w Sudanie	Sudan	240 tys.
1988	Głód w wyniku II wojny domowej w Sudanie	Sudan	100 tys.
1991–1992	Głód w Somalii w wyniku suszy i wojny domowej^[7]	Somalia	300 tys.^[7]
1993	Klęska głodu w Sudanie	Sudan
1994–1998	Klęska głodu w Korei Północnej^[9]^[10]^[11]	Korea Północna	200 tys.–3,5 mln
1998	Klęska głodu w Sudanie	Sudan	70 tys.^[7]
1998–2000	Głód w Etiopii. Sytuację pogorszyła wojna erytrejsko-etiopska	Etiopia
1998–2004	II wojna domowa w Kongu	Demokratyczna Republika Konga	27 tys.
2003–2005	Głód podczas Konfliktu w Darfurze	Sudan	2 tys.
2005–2006	Kryzys żywnościowy w Nigrze	Niger, Afryka Zachodnia
2011–2012	Głód w Rogu Afryki^[12]	Somalia	285 tys.
2012	Klęska suszy w Sahelu^[13]	Senegal, Gambia, Niger, Mauretania, Mali, Burkina Faso
2016–	Klęska głodu w Jemenie (od 2016)	Jemen	85 tys. dzieci^[14], nieznana liczba dorosłych
2017–	Klęska głodu w Sudanie^[15], głód w Somalii w wyniku Suszy w Somalii, głód w Nigerii	Sudan Południowy, Unity, Somalia i Nigeria.

Zobacz też

Przypisy

↑ klęska głodu, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-11-27] .
↑ Globally almost 870 million chronically undernourished. FAO. [dostęp 2013-11-02]. (ang.).
↑ Ó Gráda 2009 ↓, s. 22.
↑ Peng Xizhe. Demographic Consequences of the Great Leap Forward in China’s Provinces. „Population and Development Review”. 13, no. 4, s. 639–670, 1987.
↑ Van der Eng, Pierre. All Lies? Famines in Indonesia during the 1950s and 1960s?. „Asian Historical Economics Conference, Hitotsubashi University”, September 13–15, 2012. Tokio.
↑ Famine Casts Its Grim Global Shadow. time.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-13)]., TIME.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ó Gráda 2009 ↓, s. 24.
↑ Alex de Waal: Evil Days: Thirty Years of War and Famine in Ethiopia. New York, London: Human Rights Watch, 1991. ISBN 1-56432-038-3.
↑ https://www.pbs.org/newshour/forum/august97/korea_8-26.html.
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2020-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].
↑ Bruce Cumings: We look at it and see ourselves. Lrb.co.uk. [dostęp 2014-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-29)].
↑ United Nations News Centre – UN declares famine in another three areas of Somalia. Un.org, 2011-08-03. [dostęp 2014-08-13].
↑ Sahel Famine Crisis. UNICEF. [dostęp 2013-08-29].
↑ 85,000 Children in Yemen May Have Died of Starvation – The New York Times, www.nytimes.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
↑ Famine declared in South Sudan. The Guardian, 2017-02-20.

Bibliografia

Cormac Ó Gráda: Famine: A Short History. Princeton University Press, 2009. ISBN 978-0-691-12237-3.

[1] klęska głodu, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-11-27] .

[2] Globally almost 870 million chronically undernourished. FAO. [dostęp 2013-11-02]. (ang.).

[CITEREFÓ_Gráda200922-3] Ó Gráda 2009 ↓, s. 22.

[4] Peng Xizhe. Demographic Consequences of the Great Leap Forward in China’s Provinces. „Population and Development Review”. 13, no. 4, s. 639–670, 1987.

[5] Van der Eng, Pierre. All Lies? Famines in Indonesia during the 1950s and 1960s?. „Asian Historical Economics Conference, Hitotsubashi University”, September 13–15, 2012. Tokio.

[6] Famine Casts Its Grim Global Shadow. time.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-13)]., TIME.

[CITEREFÓ_Gráda200924-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Ó Gráda 2009 ↓, s. 24.

[8] Alex de Waal: Evil Days: Thirty Years of War and Famine in Ethiopia. New York, London: Human Rights Watch, 1991. ISBN 1-56432-038-3.

[9] ttps://www.pbs.org/newshour/forum/august97/korea_8-26.html.

[10] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2020-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-22)].

[11] Bruce Cumings: We look at it and see ourselves. Lrb.co.uk. [dostęp 2014-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-01-29)].

[12] United Nations News Centre – UN declares famine in another three areas of Somalia. Un.org, 2011-08-03. [dostęp 2014-08-13].

[Usfc-13] Sahel Famine Crisis. UNICEF. [dostęp 2013-08-29].

[14] 85,000 Children in Yemen May Have Died of Starvation – The New York Times, www.nytimes.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).

[15] Famine declared in South Sudan. The Guardian, 2017-02-20.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne