Klan Stewart

Stewart of Appin

Tartan klanu
Region	Highlands
Naczelnik	Andrew Francis Stewart of Lorn, Appin and Ardsheal, 17th Chief of Appin
Zawołanie	Creagh an Scaraibh (ang.The Cormorant`s Rock)
Godło roślinne	dąb
Godło klanu
Terytoria klanu

Stewart (gael. Stiùbhairt) − nazwisko szkockich rodów i klanów.

Według tradycji pochodzą od rycerza bretońskiego, osiadłego w XI w. w Szkocji. Został on obdarowany urzędem Wielkiego Stewarda Szkocji, przekazanym następnie potomkom, co z czasem dało początek nazwisku rodowemu Stewart (w zanglizowanej wersji Stuart).

Walter Stewart (1293-1326), 6. Wielki Steward Szkocji ożenił się z najstarszą córką króla Roberta I, dzięki czemu jego syn mógł objąć tron jako Robert II Stewart. Dynastia Stuartów panowała w Szkocji, a od 1603 r. również w Anglii do 1714 r.

Inni potomkowie Wielkich Stewartów osiedlili się w Wyżynnej Szkocji (Highlands) dając początek kilku góralskim klanom, m.in.:

• Stewart of Appin;
• Stewart of Atholl;
• Stewart of Ardvorlich;
• Stewart of Garth.
• Stuart of Bute

Dzięki pokrewieństwu z panującą dynastią różne gałęzie rodu otrzymywały bogate nadania i tytuły dając początek wielu arystokratycznym rodom, m.in. markizom of Bute, markizom of Moray, hrabiom of Atholl, hrabiom of Mar.

Uwagi

W szablonie zamiast godła klanu został chwilowo zamieszczony herb Stewartów w wersji podstawowej, czyli taki, jaki przysługuje wodzowi klanu. Herb ten w zasadzie nie jest w tej czystej formie używany, ale występuje w połączeniu z innymi herbami lub z uszczerbieniami w herbach prawie wszystkich gałęzi Stewartów. Część klanu przyjęła dla podkreślenia pokrewieństwa z dynastią panującą odpowiednio zmieniony herb Szkocji, niektóre gałęzie pochodzące od legalnych i pozamałżeńskich potomków królów używają odpowiednio odmienionego herbu Wielkiej Brytanii. Niekiedy herb podstawowy jest ozdabiany królewską bordiurą, double tressure flory counter flory, zaczerpniętą z herbu Szkocji (ta bordiura stanowi udostojnienie herbu a nie jak inne uszczerbienie), lub otaczany innymi bordiurami, np. gobony border (podzielona na równe pola, zbliżone do kwadratu, o przemiennych barwach, głównie niebieskiej i srebrnej) szczególnie w herbach bastardów królewskich.

Obecnie klan Stewart nie ma zatwierdzonego przez Lorda Lyona wodza. Z poszczególnych gałęzi klanu tylko klan Stuart of Bute ma wodza zweryfikowanego przez heroldię, jest nim markiz of Bute.

Do herbu Stewartów bardzo podobny jest herb urzędu Wielkiego Stewarda Szkocji, widniejący w herbie księcia Rothesay – w polu złotym pas w szachownicę czarno-srebrną (w herbie Stewartów niebiesko-srebrną). Nie jest to dziwne, gdyż urząd ten był jak wyżej wspomniano dziedziczny przez dłuższy czas w tym rodzie i dał początek nazwisku. Nie jest natomiast do końca jasne czy za herb rodowy przyjęty został herb urzędu, czy też herbem urzędu został nieco odmieniony herb rodu. Podane niżej przykłady kilku herbów są w wersji przysługującej głównej męskiej linii w danej gałęzi, tj. dziedzicom tytułu.

Herby i godła niektórych gałęzi Stewartów

• 

  Stuart, Markiz Bute

• 

  Stewart, Earl Galloway

• 

  Baron Stuart of Rothesay^[1]

• 

  Godło Stewartów z Appin

• 

  Godło Stuartów z Bute

Zobacz też

• herb książąt Rothesay
• Stuartowie

Przypisy