Klarnetnik krótkodzioby

Klarnetnik krótkodzioby
Myadestes myadestinus[1]
(Stejneger, 1887)
Ilustracja
Klarnetnik krótkodzioby u góry; Frederick William Frohawk, 1890–1899
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

drozdowate

Podrodzina

klarnetniki

Rodzaj

Myadestes

Gatunek

klarnetnik krótkodzioby

Synonimy
  • Phæornis myadestina Stejneger, 1887[2]
  • Phæornis myiadestina Stejneger, 1887[3]
  • Phaeornis myadestinus Stejneger, 1887[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 EX pl.svg

Klarnetnik krótkodzioby (Myadestes myadestinus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny drozdowatych (Turdidae). Występował endemicznie na hawajskiej wyspie Kauaʻi. Ostatnie pewne stwierdzenie miało miejsce w 1985, niepotwierdzone informacje o obserwacjach tego gatunku pojawiały się do 1991, późniejsze poszukiwania nie przyniosły rezultatów i gatunek został uznany za wymarły[5][6].

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Leonhard Stejneger w 1887 na łamach Proceedings of The United States National Museum. Holotyp pochodził z kolekcji Valdemara Knudsena. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Phæornis myadestina[2]. Obecnie (2017) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza klarnetnika krótkodziobego w rodzaju Myadestes. Uznaje go za gatunek monotypowy[7]. Spreparowane okazy znajdują się w kolekcjach w Auckland, Cambridge (Anglia), Cambridge (Massachusetts), Dreźnie, Lejdzie, Los Angeles, Nowym Jorku, Paryżu, Filadelfii, Seattle, Tring i Waszyngtonie[8]. Stejneger wspomniał, że lokalne nazwy klarnetnika krótkodziobego to Ou lub Uapauau[2]; Scott B. Wilson skorygował jego błąd, bowiem żadna z tych nazw nie była według jego wiedzy stosowana przez rdzennych mieszkańców; klarnetniki te nazywano Kāmaʻo[3].

Morfologia

Okaz z Bishop Museum, Honolulu

Długość ciała wynosiła około 20 cm[8]. Średnie wymiary według Stejnegera: długość skrzydła 103 mm, długość ogona 82 mm, długość górnej krawędzi dzioba 14 mm, długość podcięcia żuchwy 6,5 mm, długość skoku 32 mm, długość środkowego palca wraz z pazurem 24 mm[2]. Wierzch ciała czerwonobrązowy, spód jasnoszary. Na piersi i bokach ciała można dostrzec ciemniejsze wzorki. Tęczówka czarnobrązowa, dziób czarny, nogi brązowe. Osobniki młodociane miały czekoladowobrązowy wierzch ciała pokryty płowymi plamami, na spodzie ciała występował ciemnobrązowy łuskowaty wzór[8].

Zasięg, ekologia

Klarnetnik krótkodzioby był endemitem Kauaʻi. Pierwotnie drozdy te zamieszkiwały lasy całej wyspy, od poziomu morza po góry[8], od lat 20. XX wieku występowały już jedynie w gęstych górskich lasach[9]. Preferowały lasy złożone z Metrosideros polymorpha i Cheirodendron z gęstym podszytem z epifitów i paproci. Często przesiadywały bez ruchu na niskich gałęziach, zwracając na siebie uwagę śpiewem i trzepotaniem skrzydłami. Pieśń klarnetników krótkodziobych była złożona, składała się z fletowych dźwięków, płynnych treli, bzyczących dźwięków i bulgoczących gwizdów. Żywiły się owocami, szczególnie Freycinetia arborea, oraz owadami[8].

Status

IUCN uznaje klarnetnika krótkodziobego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[9]. Pod koniec XIX wieku klarnetniki krótkodziobe zamieszkiwały lasy na całej wyspie, były nawet liczniejsze od mniejszych klarnetników wąsatych (M. palmeri). Do początków XX wieku ich liczebność drastycznie spadła, w 1928 występowały już jedynie w górskich lasach powyżej 1100 m n.p.m., w Alakaʻi Wilderness Preserve. W latach 1968–1973 populację szacowano na 340 osobników. W 1981 liczebność spadła do około 20 osobników[8]. Ostatnia pewna obserwacja miała miejsce w 1985; niepotwierdzone doniesienia pojawiały się do 1991. Mimo intensywnych poszukiwań, szczególnie w latach 1995 i 1997, nie zaobserwowano już klarnetników krótkodziobych. Najprawdopodobniej głównymi przyczynami ich wymarcia były choroby roznoszone przez wprowadzone na wyspę komary oraz wycinka lasów[9].

Przypisy

  1. a b Myadestes myadestinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c d Leonhard Stejneger. Birds of Kauai Island, Hawaiian Archipelago, collected by Mr. Valdemar Knudsen, with descriptions of new species. „Proceedings of The United States National Museum”. 10, np. 609, s. 90, 1887. 
  3. a b Scott B. Wilson: Aves Hawaiienses. The birds of the Sandwich Islands. 1890–1899.
  4. Myadestes myadestinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. BirdLife International, Myadestes myadestinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2017-05-12] (ang.).
  6. Kamao (Myadestes myadestinus) - BirdLife species factsheet, datazone.birdlife.org [dostęp 2017-05-12].
  7. Frank Gill & David Donsker: Thrushes. IOC World Bird List (v7.1), 8 stycznia 2017. [dostęp 2017-04-14].
  8. a b c d e f Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 282–283. ISBN 978-1-4081-5862-3.
  9. a b c Kamao Myadestes myadestinus. BirdLife International. [dostęp 2017-04-14].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Phaeornis myadestina Stejn, Bishop Museum, Honolulu.JPG
Autor: Hiart, Licencja: CC0
Phaeornis myadestina Stejn (kamau from Kauai), Bishop Museum, Honolulu
Status iucn3.1 EX pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Myadestes myadestinus AvesHawaiienses00Wils 0244.jpg
Myadestes myadestinus from The Birds of the Sandwich Islands, up; Myadestes lanaiensis, down