Klasy wierności

Klasy wierności – wskaźnik stosowany w badaniach ekologicznych do oceny częstości i gęstości występowania gatunku w danym zbiorowisku.

Zastosowanie w analizach zoocenotycznych

Wskaźnik wierności stosowany jest w zoocenologicznych do opisu zoocenozy.

W badaniach hydroentomologicznych wyróżniane są zazwyczaj trzy klasy wierności z końcówkami:

  • -bionty (krenobionty, limnebionty, stygobionty itd.) gatunki żyjące prawie wyłącznie w danym typie środowiska czy siedliska,
  • -file (krenofile, limnefile, reofile), gatunki preferujące dane środowisko, często w nim występujące, ale spotykane także licznie w innych środowiskach, siedliskach,
  • -kseny (krenokseny, limnekseny), gatunki przypadkowe w danym środowisku, preferujące inne typy siedlisk.

Gatunki z określeniami -bionty i -kseny zaliczyć można do gatunków o węższej walencji ekologicznej (specjaliści), zaś -file do gatunków bardziej eurytopowych (szersza walencja ekologiczna).

Teoretycznie można także wykorzystać końcówkę -foby dla gatunków unikających danego środowiska (odnosi się bardziej do unikania konkretnego czynnika, np. fotofoby). Nie pasuje jednak do w miarę spójnego systemu przedstawionego wyżej.

Sprawą zasadniczą pozostaje uznanie zgrupowań za poziomy organizacji ekologicznej (jak w fitosocjologii zbiorowiska) lub też przypadkowe (uwarunkowane unikatowymi zestawami czynników środowiskowych i procesów demograficznych) i stosunkowo niepowtarzalne grupy gatunków.

Przykłady: saprobionty, krenofile, krenokseny, potamobionty, acydofile, hylobionty itd.

W ekologii stosowany jest podobny podział gatunków różniących się występowaniem w siedliskach czy preferencjami ekologicznymi. Końcówka jest stała (-fil), różnicujący jest rdzeń słowa, nawiązujący do siedliska, na przykład hydrofil, semihydrofil, geofil, kserofil, lignifil (na przykład zastosowany w podziale na ekologiczne typy larw Tabanidae). W odróżnieniu od klas wierności określenia wskazują na preferencje siedliskowe, a nie stopień związania z danym siedliskiem.

Zastosowanie w fitosocjologii

Wierność jest jednym z najważniejszych konceptów w metodzie Brauna-Blanqueta i określa zagęszczenie gatunku w danym zbiorowisku roślinnym[1]. W fitosocjologii określa się ją poprzez porównanie stałości, ilościowości, towarzyskości i żywotności gatunku we wszystkich zbiorowiskach roślinnych znajdujących się na badanym obszarze. Jest ona wynikiem różnych właściwości, wymagań środowiskowych oraz tolerancji ekologicznej poszczególnych gatunków[2][3]. Na podstawie wierności gatunku możemy określić czy dany gatunek jest gatunkiem charakterystycznym, wyróżniającym, towarzyszącym czy przypadkowym w danym syntaksonie[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Bruelheide, H. A new measure of fidelity and its application to defining species groups, Journal of Vegetation Science 11: 167-178, 2000, dostęp 21.03.2105
  2. ↑ W. Szafer, The Vegetation of Poland: International Series of Monographs in Pure and Applied Biology: Botany, s.269-272, google.books, dostęp 21.03.2014
  3. ↑ B. Jackowiak, (Pdf) 1.14. Program pomiarowy J2: Struktura i dynamika szaty roślinnej (powierzchnie stałe), Uniwersytet im A. Mickiewicza w Poznaniu, dostęp 21.03.2015

Bibliografia