Klasztor Bernardynów w Opatowie

Klasztor bernardynów
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej. A.529/1-3 z 18.10.1956, z 21.06.1967 i z 16.06.1977[1]
Ilustracja
Kościół i klasztor w Opatowie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Opatów

Kościół

Kościół katolicki

Właściciel

Bernardyni

Gwardian

O. Edgar Semeniuk OFM

Typ zakonu

męski

Obiekty sakralne
Kościół

Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Fundator

Fryderyk II Sesselmann

Styl

barok

Data budowy

koniec XV wieku

Położenie na mapie Opatowa
Mapa konturowa Opatowa, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor bernardynów w Opatowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Klasztor bernardynów w Opatowie”
Położenie na mapie powiatu opatowskiego
Mapa konturowa powiatu opatowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Klasztor bernardynów w Opatowie”
Położenie na mapie gminy Opatów
Mapa konturowa gminy Opatów, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Klasztor bernardynów w Opatowie”
Ziemia50°48′23″N 21°25′05″E/50,806361 21,418167
Strona internetowa klasztoru

Klasztor bernardynów w Opatowie – barokowy klasztor bernardyński znajdujący się w Opatowie w województwie świętokrzyskim.

Historia

W 1469 właściciel Opatowa biskup lubuski Fryderyk II Sesselmann ofiarował zakonowi bernardynów murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP z XII wieku. Był to wówczas kościół parafialny Opatowa położony na jego przedmieściach, w obszarze dawnego grodu Żmigród. Siedzibę parafii przeniesiono do kolegiaty św. Marcina. Fundacja zatwierdzona została w 1472 przez biskupa krakowskiego Jana z Rzeszowa.

Do końca XV wieku zakonnicy rozbudowali kościół w stylu gotyckim. Wznieśli także klasztor z kamienia ciosowego na placu ofiarowanym przez rajców miejskich oraz opatowskiego dziekana ks. Jana z Miechowa. Pod koniec XV wieku brat Benedykt wyrzeźbił stalle. Całość otoczono murami obronnymi ze strzelnicami. Ich pozostałości zachowały się do dzisiaj.

W 1502 klasztor był oblegany przez Tatarów. Przez cztery dni zakonnikom udawało się skutecznie odpierać ataki. W murach klasztornych chroniła się miejscowa ludność. Miasto Opatów uległo zniszczeniu w czasie najazdu. W obronie klasztoru odznaczył się jeden z zakonników, zakrystianin brat Jan, który zabił jednego z wodzów tatarskich.

W latach 1621-1622 kościół klasztorny przebudowano. Powstało wówczas nowe sklepienie oraz kaplice św. Anny i św. Franciszka. Prawdopodobnie już wówczas świątynia zatraciła swój gotycki charakter, stając się budowlą barokową.

Kolejna gruntowna przebudowa w stylu późnobarokowym miała miejsce w latach 1749-1765. W czasie przebudowy rozebrano kaplice św. Anny i św. Franciszka. Nowa budowla wzniesiona została z kamienia i cegły. W 1784 w kościele wykonano rokokową, iluzjonistyczną polichromię o tematyce maryjnej. Przemalowano ją w 1901.

W czasie powstania styczniowego część zakonników zaangażowała się w ruch powstańczy, na skutek czego w 1864 klasztor uległ kasacie. Kościół i zabudowania klasztorne niszczały do 1939 kiedy powrócili tu zakonnicy. Prace remontowe, tynkowanie i klamrowanie pękających murów trwały przez przeszło 30 lat.

W okresie II wojny światowej na terenie klasztoru chronili się ranni żołnierze Armii Krajowej co upamiętnia tabliczka z 1997 umieszczona na murach klasztornej dzwonnicy.

Architektura i wystrój

Kościół klasztorny jest obecnie budowlą barokową. Wyposażenie świątyni barokowe i rokokowe. Na rokokowym ołtarzu głównym z XVIII wieku znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem (w sukience) i Wniebowzięcia oraz rzeźby św. Piotra z Alkantary i św. Bonawentury wykonane przez Macieja Polejowskiego.

Stalle oraz pulpit wyrzeźbiono w drugiej połowie XVII wieku. W kościele znajdują się obrazy ołtarzowe pędzla Franciszka z Sieradza przedstawiające św. Antoniego z Padwy i św. Franciszka z Asyżu. Rzeźba przedstawiająca Chrystusa w "tłoczni mistycznej" pochodzi z połowy XVII wieku. W świątyni zachował się także gotycki krucyfiks obok zakrystii z około 1400.

W 1989 przy kościele została utworzona parafia.

7 kwietnia 2013 w klasztorze odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą ofiarom katastrofy polskiego Tu-154M w Smoleńsku[2].

Galeria

  • Kościół klasztorny

    Kościół klasztorny

  • Wnętrze kościoła

    Wnętrze kościoła

  • Dzwonnica

    Dzwonnica

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 37 [dostęp 2015-12-03].
  2. ↑ Tablica ku czci ofiar katastrofy smoleńskiej. wiadomoscisw.pl. [dostęp 2013-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
Opatów County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opatów County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.10 N
  • S: 50.66 N
  • W: 21.10 E
  • E: 21.86 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Opatow klasztor.jpg
Autor: Krzysztof Kuba Wawrzosek (Kuba ads), Licencja: CC BY 2.5
Opatów Opatów - kościół i klasztor OO Bernardynów,
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
PL -Opatów - klasztor bernardynów - 2012-08-11--16-31-53-05.jpg
Autor: Kroton, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Klasztor bernardynów w Opatowie, dzwonnica.
Opatow monastery 20070430 0912.jpg
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wnętrze kościoła klasztornego w Opatowie
Opatów location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map