Klasztor Karmelitów Bosych w Wiśniowcu
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Kościół | |
Właściciel | |
Klauzura | tak |
Typ zakonu | męski |
Obiekty sakralne | |
Kościół | Kościół św. Michała Archanioła |
Fundator | |
Styl | |
Data zburzenia | luty 1944 |
Data reaktywacji | nie reaktywowany |
Klasztor Karmelitów Bosych w Wiśniowcu – zrujnowany klasztor karmelitów bosych w Wiśniowcu.
Klasztor został ufundowany przez ród Wiśniowieckich. Jego budowę zainicjował w 1645 Jeremi Wiśniowiecki. W latach 1726-1758 kompleks rozbudował Michał Serwacy Wiśniowiecki, fundując m.in. główny kościół klasztorny pod wezwaniem św. Michała Archanioła[1]. W kościele byli chowani kolejni przedstawiciele rodziny Wiśniowieckich, a następnie Mniszchowie. W 1832 w ramach kasaty klasztorów po stłumieniu powstania listopadowego wspólnota karmelitańska w Wiśniowcu została zlikwidowana. Kościół klasztorny zaadaptowany na cerkiew prawosławną[2]. W 1863 żona miejscowego duchownego tego wyznania podpaliła świątynię, wywołując zniszczenia wież i dachu. Obiekt został po tym wydarzeniu zdewastowany, zniszczeniu uległy nagrobki Mniszchów i Wiśniowieckich, ich szczątki wyrzucono z trumien. Dopiero po przejęciu Wiśniowca przez gen. Demidowa, Rosjanina, przeprowadzono ich ponowny pogrzeb[2]. W 1917 kościół, zachowujący dotąd cechy katolickiej architektury sakralnej, został przebudowany w stylu rosyjsko-bizantyńskim - wieże zastąpiono kopułą, z wnętrza usunięto barokowe freski, ołtarze i ambonę. Rozebrano również część zabudowań klasztornych[2].
W 1921, podobnie jak wiele innych obiektów w czasie zaborów odebranych katolikom na rzecz Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, został zrewindykowany na rzecz katolików. Karmelici ponownie zamieszkali w Wiśniowcu i podjęli odbudowę i renowację świątyni[2].
Po rozpoczęciu rzezi wołyńskiej i czystki etnicznej w Małopolsce Wschodniej w klasztorze karmelitów schroniła się znaczna grupa Polaków. W 1943 budynek był kilkakrotnie atakowany przez oddziały UPA. W styczniu 1944, po wycofaniu się Niemców z Wiśniowca, w klasztorze nadal pozostawało 300-400 osób, mających nadzieję, że rychłe wejście Armii Czerwonej uniemożliwi UPA nowy atak[3]. Jednak 12 lub ok. 20 lutego 1944 dzięki podstępowi (podawanie się za partyzantów radzieckich lub Polaków) grupa SB OUN (lub partyzanci UPA[4]) wdarła się do budynku. W masakrze Polaków zginęło ok. 300 osób, w tym niemal wszyscy zakonnicy. W tym samym czasie we wsi Wiśniowiec Stary doszło do drugiej masowej zbrodni UPA, której ofiarą padło 138 osób[3].
Klasztor karmelitów został spalony[3]. Jedyny ocalały budynek klasztorny został zaadaptowany na internat, przetrwało również zabytkowe ogrodzenie[1].
Przypisy
- ↑ a b J. Tokarski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, t. 2, Burchard Edition 2001, s. 236. ISBN 83-87654-11-6.
- ↑ a b c d M. Koprowski, U grobów wiśniowieckich i polskich męczenników
- ↑ a b c Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa 2006 Wyd. Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza „Rytm”, ISBN 83-88490-58-3 (ISP PAN), ISBN 83-7399-163-8 (Rytm), ISBN 978-83-88490-58-3, s.356
- ↑ Władysław Siemaszko , Ewa Siemaszko , Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, Warszawa: Wydawnictwo „von Borowiecky”, 2000, s. 473, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885 .