Klasztor klarysek w Starym Sączu

Klasztor klarysek w Starym Sączu
Distinctive emblem for cultural property.svg nr rej. A-37 z 08.03.1930 i 05.08.1936[1]
Ilustracja
Widok z lewego brzegu Popradu (od strony Nowego Sącza)
Państwo Polska
MiejscowośćStary Sącz
KościółKościół katolicki
WłaścicielZakon Świętej Klary
KseniM. Elżbieta Wielebińska OSC
Klauzurapapieska
Typ zakonużeński
Obiekty sakralne
kościółśw. Trójcy i św. Klary
Założyciel klasztoruśw. Kinga
Fundatorśw. Kinga
Data budowy1280
Położenie na mapie Starego Sącza
Mapa konturowa Starego Sącza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor klarysek w Starym Sączu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Klasztor klarysek w Starym Sączu”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Klasztor klarysek w Starym Sączu”
Położenie na mapie gminy Stary Sącz
Mapa konturowa gminy Stary Sącz, u góry znajduje się punkt z opisem „Klasztor klarysek w Starym Sączu”
Ziemia49°33′45″N 20°38′20″E/49,562444 20,638944
Strona internetowa klasztoru

Klasztor klarysek w Starym Sączuklasztor sióstr klarysek w Starym Sączu znajdujący się przy pl. św. Kingi 1, w diecezji tarnowskiej. W 2018 wpisany (wraz z zespołem staromiejskim) na listę pomników historii w ramach akcji "100 Pomników Historii na stulecie odzyskania niepodległości"[2].

Historia i opis architektury obiektu

Klasztor ufundowała w 1280 św. Kinga − księżna krakowsko-sandomierska, wdowa po Bolesławie V Wstydliwym oraz właścicielka ziemi sądeckiej. 6 lipca 1280 zrzekła się ona na rzecz klasztoru swoich sądeckich posiadłości: miasta Stary Sącz i 28 wsi i sama została klaryską. Umarła 24 lipca 1292 roku, w klasztorze znajduje się jej grób. Ufundowany przez wspomnianą świętą klasztor, został usytuowany obok układu miejskiego, nad stromym wypiętrzeniem doliny Popradu. Początkowo siedziba sióstr Klarysek, w większej części pobudowana była z drewna, częścią murowaną były tylko dwa frontały i fundamenty[3].

W 1285 rozpoczęto budowę kościoła św. Klary (później dodano wezwanie Trójcy Przenajświętszej), który konsekrowano w 1332. W kolejnych wiekach był on wielokrotnie przebudowywany, jednak zachował on cechy świątyni gotyckiej, o czym świadczy m.in. zachowane sklepienie krzyżowo-żebrowe w prezbiterium i kaplicy znajdującej się pod chórem. Kościół ma układ jednonawowy o wydłużonym pięcioprzęsłowym korpusie i krótkim, węższym od korpusu łukiem prezbiterialnym.

W ołtarzach bocznych na szczególną uwagę zasługują wizerunki świętego Antoniego i świętej Klary, które wyszły spod pędzla wspomnianego Szkota. Na drzwiach zakrystii znajdują się malowidła z XVII wieku, przedstawiające przeniesienie relikwii świętego Stanisława ze Szczepanowa oraz zwycięstwo Bolesława Wstydliwego, nad wrogimi koronie polskiej Jadźwingami. Ołtarze boczne znajdujące się w nawie kościoła, mają typowo barokowy wygląd, a poświęcone są one Matce Bożej Pocieszycielce Strapionych, a także świętej Kindze pierwotnej właścicielce starosądecczyzny. Na uwagę zasługuje znajdująca się w tej sakralnej budowli unikalna barokowa ambona, która została wzniesiona w 1671 roku. Ma ona bogatą dekorację rzeźbiarską przedstawiającą drzewo genealogiczne Chrystusa i Jego Przenajświętszej Matki. W przedsionku kościoła znajduje się gotycka chrzcielnica pamiętająca początki piętnastego stulecia, która zrobiona jest w kształcie ośmiobocznego kielicha z bogatą dekoracją maswerkową. Podobno, jako votum dziękczynne za wiktorię odniesioną na polach Grunwaldu, król Władysław Jagiełło podarował dwa garnce złota, na wykonanie tejże chrzcielnicy. Nie można także pominąć zmysłowej wieżyczki – sygnaturki wykonanej w 1779 roku przez krakowskiego architekta.

Do klasztoru przylega czternastowieczna kaplica nosząca imię świętej Kingi, która jest otwarta od strony nawy dużym oknem, które ma marmurową oprawę barokową. Jest ona odgrodzona ozdobną siedemnastowieczną kratą, zwaną Piotrową. Po lewej stronie okna umieszczono tablicę pamiątkową, ufundowaną na okoliczność podziękowania za kanonizację Pannie Ziemi Sądeckiej oraz za pobyt w tym miejscu Ojca Świętego Jana Pawła II w dniu 16 czerwca 1999 roku. W kaplicy tej, widoczny jest barokowy ołtarz z posągiem przedstawiającym Świętą Księżną Sądecką, który został wykonany w 1470 roku, w drewnie lipowym. We wnęce pod posągiem znajduje się trumienka z relikwiami wspomnianej Świętej. Z tym miejscem związana jest kolejna stara legenda. Głosi ona, że w czasach, gdy Polski nie było na mapie politycznej świata, nie było też w owej trumience ciała wspomnianej świętej. Spoczęło ono na powrót na swoim pierwotnym miejscu, gdy Polska odzyskała dawny prestiż i niepodległość. Bliżej kraty oddźwiernej, znajduje się dawny grobowiec świętej Kingi w kształcie tumby, w którym początkowo spoczywało jej ciało.

Zespół klasztorny przebudowany został przez włoskiego muratora Jana de Simoni na początku XVII wieku, nadając tym samym klasztorowi wygląd typowo barokowy. Dzięki temu, klasztor nabył nowego charakteru budowli sakralnej poprzez wplecenie w jego wygląd form manierystyczno-barokowych z dekoracją sgraffitową. Klasztor wzniesiony został na miejscu dawnej, luźnej zabudowy w układzie czworobocznym z wirydarzem usytuowanym w jego środku, mający surowy i ściśle funkcjonalny charakter. Przy tej okazji podkreślony został też wygląd obronny tegoż klasztoru, poprzez szczególne podwyższenie istniejących już murów okalających klasztor. Całości dopełnia narożna cylindryczna baszta, ciągnąca się od południa oraz okazała wieża bramna, znajdująca się w sąsiedztwie klasztoru[4].

Galeria

Znane klaryski starosądeckie

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda klasztor.svg
Symbol klasztoru do legendy mapy
Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Stary Sacz Klasztor Klarysek 1.jpg
Autor: Pankrzysztoff, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, zespół klasztorny klarysek, XIV, XVI, XVIII
Stary Sacz Klasztor Klarysek 4.jpg
Autor: Pankrzysztoff, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, kościół p.w. Św. Trójcy, pocz. XIV, XVI, XVIII
Stary Sacz Klasztor Klarysek 3.jpg
Autor: Pankrzysztoff, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, klasztor, XIV, XVIII
Stary Sącz Klasztor Klarysek - panoramio.jpg
(c) Wanda Cyculeńko, CC BY 3.0
Stary Sącz Klasztor Klarysek
Stary Sacz Zespol klasztorny Klarysek ffolas 02.jpg
Autor: Ffolas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół klasztorny Klarysek:
  • Kościół p.w. św. Trójcy
  • Klasztor w granicach objętych murem wraz z basztami
Stary Sącz, Stary Sącz
Arendy klasztoru starosandeckiego w XVI i XVII wieku 1904 (111709213) (cropped).jpg
Adres wydawniczy: Lwów : [s.n.], 1904 (Lwów : W. Łoziński)
Opis fizyczny: [6], 225 s. ; 23 cm
Stary Sacz Klasztor Klarysek 6.jpg
Autor: Pankrzysztoff, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, kościół p.w. Św. Trójcy, pocz. XIV, XVI, XVIII
Stary Sacz Zespol klasztorny Klarysek ffolas 26.jpg
Autor: Ffolas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół klasztorny Klarysek:
  • Kościół p.w. św. Trójcy
  • Klasztor w granicach objętych murem wraz z basztami
Stary Sącz, Stary Sącz
Stary Sacz Zespol klasztorny Klarysek ffolas 23.jpg
Autor: Ffolas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół klasztorny Klarysek:
  • Kościół p.w. św. Trójcy
  • Klasztor w granicach objętych murem wraz z basztami
Stary Sącz, Stary Sącz
Stary Sącz location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Stary Sacz Klasztor Klarysek 7.jpg
Autor: Pankrzysztoff, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, kościół p.w. Św. Trójcy, pocz. XIV, XVI, XVIII
StSacz klasztor.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Stary Sacz - klasztor P. P. Klarysek. 1910 (71359262).jpg
Tytuł: Stary Sącz : klasztor P. P. Klarysek.
Adres wydawniczy: Stary Sącz : nakładem Kółka roniczego, [1910] ([miejsce nieznane : drukarz nieznany])
Gatunek: pocztówka
Forma i typ: pocztówki
Opis fizyczny: [1] karta : ilustracja ; 9x14 cm
Nie dublet do: b56234089, b58292305. - Tytuł według nadruku na awersie. Rok wydania według: Jerzy Morgulec, Słownik nakładców i wydawców pocztówek na Ziemiach Polskich, oraz poloników. Cz. 6 Warszawa 2001.
Stary Sacz Zespol klasztorny Klarysek ffolas 03.jpg
Autor: Ffolas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół klasztorny Klarysek:
  • Kościół p.w. św. Trójcy
  • Klasztor w granicach objętych murem wraz z basztami
Stary Sącz, Stary Sącz
Stary Sącz. Zespół klasztorny Klarysek 07..JPG
Autor: Piotrgeosfera, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Stary Sącz, zespół klasztorny klarysek, XIV, XVI, XVIII
Stary Sacz Zespol klasztorny Klarysek ffolas 17.jpg
Autor: Ffolas, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Zespół klasztorny Klarysek:
  • Kościół p.w. św. Trójcy
  • Klasztor w granicach objętych murem wraz z basztami
Stary Sącz, Stary Sącz