Klasztor w Ardenicy

Klasztor w Ardenicy

Manastiri i Ardenices

X0296
cerkiew
Widok ogólny
Państwo	Albania
Miejscowość	Ardenica
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Autokefaliczny Prawosławny Kościół Albanii
Wezwanie	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Wspomnienie liturgiczne	8 września
Historia Data rozpoczęcia budowy 1282 Aktualne przeznaczenie świątynia prawosławna Fundator Andronik II Paleolog
Dane świątyni Styl bizantyjski Świątynia • materiał bud. • kamień Wieża kościelna • liczba wież 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy bramna
Położenie na mapie Albanii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Klasztor w Ardenicy
40°49′07,5″N 19°35′33,8″E/40,818750 19,592722

Klasztor w Ardenicy (alb. Manastiri Lindja e Hyjlindëses Mari^[1], gr. Ιερά Μονή Γεννήσεως Θεοτόκου Αρδευούσης – monaster Narodzenia Matki Bożej) – prawosławny klasztor w pobliżu wsi Ardenica, gmina Kolonjë, okręg Lushnja, w Albanii. Klasztor składa się z cerkwi Matki Bożej, kaplicy Świętej Trójcy, budynków mieszkalnych, piekarni, olejarni, stajni, bramy wejściowej znajdującej się w XIII-wiecznym murze. 24-metrową wieżę z dzwonnicą dobudowano w 1925^[2]. Na przestrzeni dziejów klasztor był odwiedzany przez pielgrzymów, chrześcijan i muzułmanów, z powodu cudownego źródła^[3].

Historia

Monaster został zbudowany w 1282 na polecenie cesarza bizantyjskiego Andronika II Paleologa jako wotum za zwycięstwo nad wojskami Królestwa Sycylii w oblężeniu Berat. Wzniesiono go na górze na poziomie 237 m n.p.m. w pobliżu głównego szlaku handlowego Via Egnatia z Durrësu (Dyrrachium) w Albanii do Bizancjum^[2]. Klasztor dobudowano do starszej kaplicy Świętej Trójcy, istnieje hipoteza, że na miejscu tym wcześniej znajdowała się pogańska świątynia Artemidy (stąd pochodzi nazwa wsi Ardenica)^[4]. Znaczenie klasztoru było bardzo duże. 21 kwietnia 1451 stał się miejscem ślubu bohatera narodowego Albanii Skanderbega z Doniką Muzaka, córką Gjergja Arianiti^[4][3].

W 1743 arcybiskup Beratu Metody, pochodzący z oddalonej o kilka kilometrów od Ardenicy wsi Bubullimë, rozpoczął odbudowę i odnowienie klasztoru. Z tamtego okresu zachowały się m.in. freski namalowane przez braci Kostandina i Athanasa Zografi z Korczy, którzy później wykonywali podobne prace w innych świątyniach prawosławnych w Moskopole m.in. cerkiew św. Mikołaja czy cerkiew św. Atanazego.

Siedmiu Świętych Mężów

Najsłynniejszym jest fresk przedstawiający Siedmiu Świętych Mężów pochodzący z 1744. Jest to najstarsze przedstawienie tego typu^[5]. Na jednym z fresków jest przedstawiony Jan Kukuzelis, święty urodzony w XIII w. w Durrës.

Od 1780 w klasztorze rozpoczęła działalność szkoła teologiczna. Przygotowywała mężczyzn do wstąpienia do stanu duchowego, uczono w niej Biblii, liturgii oraz języka greckiego. W 1817 przy klasztorze otworzono gimnazjum^[1]. W okresie odradzania się świadomości narodowej Albańczyków (1870–1912), klasztor był ośrodkiem nauki języka narodowego. Imponująca, składająca się z ponad 32 tysięcy woluminów klasztorna biblioteka uległa w zasadzie całkowitemu zniszczeniu w czasie pożaru w 1932. Po ogłoszeniu w 1967 przez Envera Hodżę „Rewolucji Ideologicznej i Kulturalnej” i zadeklarowaniu, iż Albania stała się pierwszym na świecie państwem ateistycznym, rozpoczęły się represje wobec wszystkich wspólnot religijnych i Kościołów w Albanii. Obiekty sakralne przejęło państwo, większość z nich zostało zdewastowanych, a nawet zburzonych. Klasztor w Ardenicy został przejęty w 1969. Budynki klasztoru niszczały do 1988, kiedy to przeprowadzono częściowe prace konserwatorskie, ze względu na znaczenie historyczne obiektu.

Klasztor został odzyskany w 1992 przez Autokefaliczny Prawosławny Kościół Albanii.

W 1948 obiekt został wpisany na listę religijnych zabytków kulturowych Albanii (Objekte fetare me statusin Monument Kulture)^[6].

Przypisy