Klebark Mały

Klebark Mały

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olsztyński
Gmina	Purda
Sołectwo	Klebark Mały
Liczba ludności (2020)	561[1]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	10-687
Tablice rejestracyjne	NOL
SIMC	0486570
Położenie na mapie gminy Purda Klebark Mały
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Klebark Mały
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Klebark Mały
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Klebark Mały
53°46′07,3200″N 20°33′44,6760″E/53,768700 20,562410

Kapliczka z mogiłą w środku wsi

Klebark Mały (niem. Klein Kleeberg) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Wieś powstała w 1587 r. w wyniku podziału Klebarka na Klebark Wielki i Klebark Mały, w trakcie nowej kolonizacji wsi, położona ok. 3 km na północny zachód od Klebarka Wielkiego, przy drodze do Olsztyna. We wsi znajduje się dawny budynek szkoły (podlega ochronie zabytkowej), stare budownictwo wiejskie, dwie zabytkowe kapliczki oraz stanowisko archeologiczne na południe od wsi.

Historia

Wcześniej w miejscu Klebarka znajdowała się osada pruska (jeszcze na przełomie XIV i XV wieku większość mieszkańców stanowili Prusowie). W dokumentach Klebark wspominany jest już w roku 1352. Klebark (Cleberg) lokowany był w 1357 roku przez Kapitułę Warmińską na prawie chełmińskim, na 60 włókach (około tysiąc ha). Należało do niej Jezioro Klebarskie (271,22 ha) wówczas zwane Amelung. Zasadźcą był Prus Johannes. Zasadźca otrzymał 8 wolnych łanów a osadnicy 52 łany z 14 okresem wolnizny (okresu wolnego od opłat czynszowych). W XV wieku, podczas wojny trzynastoletniej, wieś uległa całkowitemu zniszczeniu (w 1455 r.).

Po zniszczeniach i wyludnieniu z czasów wojny polsko-krzyżackiej akcję rekolonizacyjną w 1517 r. i 1521 r. prowadził Mikołaj Kopernik (jako administrator kapituły warmińskiej, rezydujący w Olsztynie). Osadnicy pochodzili z terenów Polski. Jednakże osadnictwo organizowane było w dwóch miejscach, w wyniku czego dokonał się podział na dwie osobne wsie: Klebark Wielki (zwany też Starym – Alt Cleberg) i Klemark Mały ((zwany też Nowym Klebarkiem – Neti Cleberg). Kapituła warmińska przywilejem z 4 września 1587 r. usankcjonowała podział na dwie równe części, po 30 łanów każda, w tym po 4 łany sołeckie. Współczesna nazwy wsi (Klebark Mały i Wieki) ukształtowały się w XVII w.

Pod jedną z kapliczek został pochowany mieszkaniec Klebarka Małego, zabity przez żołnierzy radzieckich w 1945 r.^[2] Zachowała się lastrikowa rama, wskazująca na dawny pochówek.

Zobacz też

• Klebark Wielki

Bibliografia

• Georg Kellmann, „Historia parafii Klebark Wielkim jej wiosek i okolic”, Wyd. Parafia pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim, Klebark Wielki 2007, ISBN 978-83-918968-1-5
• Klebark Wielki – Historia Klebarka. klebark.pl, 2007-02-21. [dostęp 2012-05-10]. (kopia z Internet Archive)

Przypisy