Klementyna Stattler

Klementyna Stattler
Klima
Ilustracja
Klementyna Stattler (1936)
Data urodzenia

14 lipca 1878

Data i miejsce śmierci

10 stycznia 1957
Warszawa

Zawód, zajęcie

nauczycielka

Narodowość

polska

Rodzice

Juliusz, Cecylia

Krewni i powinowaci

Wojciech (dziadek), Henryk (wujek), Helena, Maria (siostry), Janusz Jędrzejewicz (szwagier)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Klementyna Stattler(ówna), ps. „Klima” (ur. 14 lipca 1878, zm. 10 stycznia 1957 w Warszawie) – polska poetka, nauczycielka, działaczka niepodległościowa i oświatowa.

Życiorys

Urodziła się 14 lipca 1868[1]. Pochodziła z rodziny o artystycznych tradycjach. Była wnuczką malarza Wojciecha Stattlera (1800–1875) i pochodzącej z Rzymu Klementyny z Colonna-Zerbonich (zm. 1897 w wieku 89 lat[2]), córką muzyka Juliusza Stattlera (1844–1901)[3] i Cecylii z Lesslów (1852–1911) oraz bratanicą rzeźbiarza Henryka Stattlera (1834–1877)[4][5][6]. Siostra Heleny (1875–1955) i Marii (1880–1944), rzeźbiarki, żony Janusza Jędrzejewicza[7][8].

Była poetką[9]. W okresie zaborów została nauczycielką i działaczką Związku Nauczycielstwa Polskiego[10].

Podczas I wojny światowej pod pseudonimem „Klima” służyła w intendenturze Legionów Polskich oraz w szpitalu dla chorych na gruźlicę w Zakopanem w całym okresie jego działalności do 20 listopada 1915 (leczyli się w nim legioniści, służyła w nim też Helena Stattler ps. „Stasińska”)[11][12]. Później od stycznia 1916 działała w Polskiej Organizacji Wojskowej[11].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej pozostawała nauczycielką. Pełniła funkcję wiceprezesa Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Warszawie[13]. Została udziałowcem założonego w 1924 Powszechnego Uniwersytetu Korespondencyjnego[14]. Była członkiem Instytutu Oświaty Dorosłych[15].

3 maja 1928 została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[16][17].

Podczas II wojny światowej mieszkała w Warszawie razem z siostrami i siostrzeńcem Juliuszem Czesławem Jędrzejewiczem (1916–1943)[1].

Zmarła 10 stycznia 1957[18][19]. Została pochowana w grobowcu swojego ojca na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 265-5-25)[19].

Przypisy

  1. ↑ a b Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Warszawie, Materiały w sprawie publicznych egzekucji na mieszkańcach Warszawy dokonanych przez hitlerowców w czasie okupacji niemieckiej. Protokoły przesłuchania świadków, korespondencja, 23 października 1943 [dostęp 2022-05-31].
  2. ↑ Klementyna Stattler. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 225, s. 7, 16 sierpnia 1897.  Klementyna Stattler. Nekrolog. „Kurier Warszawski”. Nr 226, s. 3, 17 sierpnia 1897. 
  3. ↑ Juliusz Kornel Stattler. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-05-02].
  4. ↑ Ś. p. Juliusz Stattler. „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne”. Nr 49 (949), s. 531, 533–534, 7 grudnia 1901. 
  5. ↑ Henryk Antoni Stattler. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2018-05-03].
  6. ↑ Maria Stattler, Juliusz Stattler. myheritage.pl. [dostęp 2019-05-13].
  7. ↑ Zbigniew Osiński: Janusz Jędrzejewicz – piłsudczyk i reformator edukacji (1885–1951). Lublin: 2008, s. 29, 227, 328, 334. ISBN 978-83-227-2704-1.
  8. ↑ Maria Stattler. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-05-02].
  9. ↑ Cecylia Walewska: Ruch kobiecy w Polsce. Cz. 1. Warszawa: 1909, s. 28.
  10. ↑ Kronika. Z miasta. „Kurjer Warszawski”, s. 2, nr 52 z 21 lutego 1913. 
  11. ↑ a b Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Klementyna Stattlerówna. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-05-03].
  12. ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Helena Stattlerówna. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2018-05-03].).
  13. ↑ Klementyna Stattlerówna. Szkolnictwo ogólnokształcące w pracach Kongresów Pedagogicznych Związku Nauczycielstwa Polskiego. „Słowo Polskie”, s. 10, nr 96 z 9 kwietnia 1931. 
  14. ↑ Jak J. Jędrzejewicz robił oświatę. „Głos Mazowiecki”, s. 2, nr 34 z 11 lutego 1937. 
  15. ↑ Instytut Oświaty Dorosłych. Sprawozdanie za rok 1928/29. Warszawa: Instytut Oświaty Dorosłych, 1930, s. 31.
  16. ↑ M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 177 „za zasługi na polu pracy narodowo-społecznej”.
  17. ↑ Kronika. Odznaczenia. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 238 z 16 października 1928. 
  18. ↑ Informacje o zmarłym: Klementyna Stattler. [dostęp 2015-05-02].
  19. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: JULIUSZ STATTLER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2018-05-03].

Media użyte na tej stronie

Klementyna Stattler.jpg
Autor: Brak, Licencja: CC0
Klementyna Stattler - wiceprezes Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych w Warszawie