Kleobulos z Lindos

Współczesny pomnik przedstawiający Kleobulosa

Kleobulos z Lindos (stgr. Κλεόβουλος; VI w. p.n.e.) – grecki poeta. Zaliczany przez Platona do siedmiu mędrców starożytnej Grecji[1][2].

Postać

Według Diogenesa Laertiosa był synem Euagorasa i pochodził z Lindos na wyspie Rodos. Układał zagadki, czym zajmowała się również jego córka Kleobulina, oraz był autorem pieśni. Miał odznaczać się urodą i siłą, a także znać filozofię egipską[3]. Umarł w wieku 70 lat. Na jego grobie wyryto napis:

Mędrca Kleobulosa stratę opłakuje
ojczysta Lindos, morzem otoczona[4].

Plutarch twierdził w traktacie O E delfickim, że Kleobulos był tyranem Lindos oraz, podobnie jak Periander z Koryntu, nie posiadał mądrości i cnoty godnej mędrca. Reputację myśliciela miał zdobyć wykorzystując swą władzę i przyjaciół[5].

Zachowana twórczość

W wyobrażeniu z XV-wiecznej „Kroniki świata” H. Schedla

Według Laertiosa Kleobulos miał być autorem epigramatu na grobie Midasa:

„Jam jest spiżowa dziewica: spoczywam na grobie Midasa.
Dopóki tryska źródło i smukłe drzewo zakwita,
dopóki słońce świeci i księżyc jaśnieje,
dopóki płyną rzeki i morze brzegi obmywa,
dopóty tkwiąc tu na łzami oblanym grobie
będę obwieszczała przechodniom: tu pogrzebany jest Midas”[3][6].

Wybrane powiedzenia przypisywane przez Laertiosa Kleobulosowi[7]:

  • „Gdy ktoś wychodzi z domu, powinien pomyśleć, co zamierza uczynić, a kiedy wraca, niech pomyśli, co uczynił”.
  • „Brakiem kultury odznacza się większość śmiertelnych, za to słów mają nadmiar; ale chwila stosowna zrobi swoje”.
  • „Należy chętniej słuchać niż mówić”.
  • „Nie śmiej się z wyszydzanych, bo staną się twoimi wrogami”.
  • „Gdy cieszysz się powodzeniem, nie wynoś się nad innych, w biedzie nie upadaj na duchu”.
  • „Najlepszy jest umiar”.

Inne przypisywane mu sentencje (gnomy)[8]:

  • „To, co właściwe cnocie, obce jest występkowi”.
  • „Doradzać obywatelom rzeczy najlepsze”.
  • „Raczej się wiele uczyć niż być nieukiem”.
  • „Nienawidzić niesprawiedliwości, przestrzegać pobożności”.
  • „Bierz za żonę niewiastę z równych sobie; jeśli bowiem poślubisz znakomitszą, będziesz miał panów, nie krewnych”.
  • „W obecności innych ani nie kłócić się z żoną, ani jej zbytnio nie schlebiać. Pierwsze jest gorsze, ale drugie może doprowadzić do utraty rozumu”.
  • „Nie karać domowników po pijanemu. W przeciwnym razie będziesz uchodził za awanturnika”.
  • „Córki trzeba wydawać za mąż, kiedy z wieku są jeszcze dziewczętami, z rozumu kobietami; i dziewczęta trzeba kształcić”[9].
  • „Przyjacielowi trzeba świadczyć dobro, by był nam jeszcze bardziej przyjacielem. Wroga trzeba czynić przyjacielem”[9].
  • „Strzeż się od przyjaciół nagany, od wrogów zasadzki”[9].

Zobacz też

  • Kleobulina

Przypisy

  1. Giovanni Reale: Historia filozofii starożytnej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1999, s. 226.
  2. Por. Platon, Protagoras 343a.
  3. a b Diogenes Laertios: Żywoty i poglądy słynnych filozofów. Warszawa: PWN, 2006, s. 56.
  4. Diogenes Laertios: Żywoty i poglądy słynnych filozofów. s. 58.
  5. Plutarch. De E apud Delphos (ang.). [dostęp 2015-03-24].
  6. Wcześniej w rymowanym przekładzie Jana Czubka jako „Nagrobek Midasa” (Lirycy greccy (doby klasycznéj). Kraków: Druk. "Czasu", 1882, s. 103); jego autorstwa również „List do Solona” (tamże).
  7. Diogenes Laertios: Żywoty i poglądy słynnych filozofów. s. 57-58.
  8. Cyt. za Filozofia starożytna Grecji i Rzymu. Wybór i opr. Jana Legowicza. Warszawa: PWN, 1971, s. 50-51.
  9. a b c Cyt. za Antologia anegdoty antycznej. Tłum. i opr. Jerzego Łanowskiego. Wrocław: Ossolineum, 1970, s. 32.

Media użyte na tej stronie

Cleobulus of Lindos 01.jpg
Autor: Bernard Gagnon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Statue of Cleobulus of Lindos outside of the city of Lindos, Rhodes, Greece