Klient-serwer

Klient-serwer (ang. client/server, client-server model) – architektura systemu komputerowego, w szczególności oprogramowania, umożliwiająca podział zadań (ról). Polega na ustaleniu, że serwer zapewnia usługi dla klientów, zgłaszających do serwera żądania obsługi (ang. service request)[1].

Zastosowanie

Podstawowe, najczęściej spotykane serwery działające w oparciu o architekturę klient-serwer to: serwer poczty elektronicznej, serwer WWW, serwer plików, serwer aplikacji. Z usług jednego serwera może zazwyczaj korzystać wiele klientów. Jeden klient, w ogólności, może korzystać jednocześnie z usług wielu serwerów. Według schematu klient-serwer działa też większość, obecnie spotykanych, systemów zarządzania bazą danych.

Podział zadań

W pewnym uproszczeniu, bez wdawania się w techniczne szczegóły realizacji, sposób komunikacji według architektury klient-serwer można scharakteryzować przez określenie zadań (wyznaczenie ról) obu stronom oraz zdefiniowanie ich trybów pracy[2].

Strona klienta

Jest to strona żądająca dostępu do danej usługi lub zasobu.

Tryb pracy klienta:
  • aktywny,
  • wysyła żądanie do serwera,
  • oczekuje na odpowiedź od serwera.
Strona serwera

Jest to strona świadcząca usługę lub udostępniająca zasoby.

Tryb pracy serwera:
  • pasywny,
  • czeka na żądania od klientów,
  • w momencie otrzymania żądania, przetwarza je, a następnie wysyła odpowiedź.

Typy architektury

Ze względu na podział wykonywanych zadań wyróżnia się następujące typy architektury klient-serwer:

  • architektura dwuwarstwowa – przetwarzanie i składowanie danych odbywa się w jednym module
  • architektura trójwarstwowa – przetwarzanie i składowanie danych następuje w dwóch osobnych modułach
  • architektura wielowarstwowa – przetwarzanie, składowanie i inne operacje na danych odbywają się w wielu osobnych modułach.

Komunikacja

Połączenie pomiędzy klientem a serwerem opisane jest przy pomocy określonych protokołów komunikacyjnych. Najczęściej spotykanym jest TCP/IP. W większości przypadków komunikacja opiera się na schemacie, w którym klient nawiązuje połączenie z serwerem. Następnie wysyła żądanie w określonym formacie do serwera i oczekuje na jego odpowiedź. Serwer cały czas oczekuje na klientów i w momencie otrzymania żądania przetwarza je i wysyła odpowiedź. W modelu OSI komunikacja pomiędzy stronami przebiega w warstwie aplikacji.

P2P

P2P jest to rodzaj innej architektury, w której każdy host może pełnić jednocześnie rolę klienta i rolę serwera.

Zalety

  • Wszystkie informacje przechowywane są na serwerze, wobec tego możliwe jest lepsze zabezpieczenie danych. Serwer może decydować kto ma prawo do odczytywania i zmiany danych.
  • Istnieje wiele rozwiniętych technologii wspomagających działanie, bezpieczeństwo i użyteczność tego typu rozwiązania.

Wady

  • Duża liczba klientów próbujących otrzymać dane z jednego serwera powoduje różnego typu problemy związane z przepustowością łącza oraz technicznymi możliwościami przetworzenia żądań klientów.
  • W czasie, gdy serwer nie działa, dostęp do danych jest całkowicie niemożliwy.
  • Do uruchomienia jednostki będącej serwerem z możliwością obsługi dużej liczby klientów potrzebne jest specjalne oprogramowanie oraz sprzęt komputerowy, które nie występują w większości komputerów domowych.

Przykład

Najbliższym przykładem jest organizacja dostępu do zasobów Internetu, gdzie:

Przeglądając strony internetowe komputer użytkownika jest klientem, a komputery które obsługują bazy danych i inne aplikacje potrzebne do obsługi połączenia to serwer. W momencie gdy przeglądarka żąda jakiejś strony, serwer wyszukuje odpowiednie informacje w bazie danych, przetwarza je do postaci strony internetowej, a następnie wysyła do klienta.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Klient-serwer. www.i-slownik.pl. [dostęp 2011-04-15].
  2. ↑ Model klient-serwer. Model komunikacji w sieci.. www.korzen.org. [dostęp 2011-04-15].