Klimatyzator

Klimatyzator typu split - jednostka wewnętrzna, naścienna
Jednostka zewnętrzna klimatyzatorów typu split
Klimatyzator starego typu montowany w oknie
Schemat działania klimatyzatora starego typu

Klimatyzator – urządzenie do chłodzenia pomieszczenia.

Składa się ze sprężarki, parownika i skraplacza (te dwa ostatnie wyposażone w wentylator). Wentylator promieniowy wymusza obieg powietrza na parowniku umieszczonym wewnątrz chłodzonego pomieszczenia. Powietrze z pomieszczenia ochładza się na parowniku, oddając ciepło czynnikowi chłodniczemu pośredniemu, który krąży w obiegu zamkniętym. Następnie czynnik pośredni (gaz) zostaje sprężony w sprężarce (wzrasta jego temperatura [a]) i jest przetłoczony do skraplacza, który znajduje się na zewnątrz (w powietrzu zewnętrznym). W skraplaczu ciepło z czynnika zostaje oddane do powietrza zewnętrznego, gaz skrapla się i staje cieczą (nadal pod wysokim ciśnieniem). Ciecz dostaje się do elementu rozprężnego (kapilara lub TZR), gdzie jest dławiona – zostaje zmniejszone jej ciśnienie i temperatura. Schłodzony czynnik w postaci cieczy ponownie zostaje podany na parownik, gdzie się ogrzewa od powietrza w pomieszczeniu i przechodzi w stan gazowy.

Schemat działania klimatyzatora: 1 – skraplacz, 2 – zawór dławiący (lub kapilara), 3 – parownik, 4 – sprężarka.

Klimatyzatory wyposażone w układy sterowania mogą utrzymywać stałą, zadaną temperaturę w pomieszczeniu oraz (w niewielkim zakresie) również wilgotność powietrza.

Początkowo klimatyzator był zwartym urządzeniem, montowanym najczęściej na elewacji budynku lub w oknach. Ze względu jednak na znaczny hałas, jaki generuje sprężarka, zdecydowano się podzielić urządzenie: parownik wraz z wentylatorem tworzy jednostkę wewnętrzną, natomiast skraplacz wraz ze sprężarką – jednostkę zewnętrzną. Obie jednostki połączone są ze sobą dwoma przewodami freonowymi (gazowym i cieczowym). Rozwiązanie takie pozwala umiejscowić jednostkę zewnętrzną z dala od przebywania ludzi. Klimatyzatory podzielone na dwie części, tj. jednostkę wewnętrzną i jednostkę zewnętrzną nazywamy klimatyzatorami typu split.

Obecnie jednostka wewnętrzna klimatyzatora – oprócz chłodnicy freonowej i wentylatora – często wyposażona jest w standardzie w filtr powietrza, a czasami w nagrzewnicę elektryczną. Obecnie klimatyzatory są najczęściej również pompą ciepła dzięki odwróceniu układu chłodniczego - parownik staje się skraplaczem. Tego typu urządzenia zazwyczaj regulują temperaturę w zakresie od +16 do +30 °C.

Klimatyzatora nie należy mylić z systemem klimatyzacyjnym, gdyż zgodnie z definicją urządzenie to nie zapewnia wentylacji pomieszczenia, a czasami urządzenia nie są nawet wyposażone w elementy umożliwiające swobodną regulację temperatury (chłodzenie i ogrzewanie) oraz wilgotności powietrza (osuszanie i nawilżanie).

Rodzaje klimatyzatorów typu split

  • ze względu na typ montażu [b]
    • ścienne
    • podstropowe lub przypodłogowe (stojące)[c]
    • kasetonowe
    • kanałowe
  • ze względu na liczbę jednostek wewnętrznych połączonych do jednej jednostki zewnętrznej
    • pojedyncze
    • multisplity
    • systemy VRV (VRF)[d]
  • ze względu na tryb pracy
    • klimatyzatory tylko z opcją chłodzenia
    • klimatyzatory grzewczo-chłodzące (pracujące jednocześnie jako pompa ciepła lub posiadające nagrzewnicę elektryczną)
  • ze względu na sposób sterowania i budowę podzespołów
    • klimatyzatory klasyczne (ze zwykłą sprężarką – stałe obroty, zawsze 100%)
    • klimatyzatory inwerterowe (płynnie regulowane obroty sprężarki)
Klasyczne włączają się, gdy temperatura w pomieszczeniu przekroczy ustawiony poziom i wyłączają, gdy osiągnie zadaną wartość. Takie rozwiązanie powoduje większe wahania temperatury w pomieszczeniu i większe koszty eksploatacji (duży prąd rozruchu sprężarki). Inwertery są droższe, ale za to bardziej energooszczędne. Płynnie dostosowują swoją wydajność i działanie do temperatury w pomieszczeniu, dzięki czemu rzadziej się włączają i wyłączają. Włączanie odbywa się w sposób płynny, bez "uderzenia" prądowego więc nie generuje niepotrzebnych strat energii. Inwertery dokładniej też utrzymują ustawioną temperaturę w pomieszczeniu.

Rodzaje czynników chłodniczych

Czynnikiem chłodniczym w klimatyzatorach jest substancja szybko wrząca zwana popularnie, aczkolwiek błędnie, freonem. Najbardziej popularnym freonem w klimatyzatorach starego typu był R-22, którego obecnie stosowanie jest zabronione [1] ze względu na jego szkodliwość. Współcześnie stosuje się pro-ekologiczne gazy, np: R-407C, R-410A, R-134A oraz R32.

Zobacz też

Uwagi

  1. Zgodnie z równaniem stanu gazu: p·V/T=const.
  2. Nomenklatura różni się nieznacznie u różnych producentów.
  3. Jedno urządzenie które można montować na dwa sposoby.
  4. Nazwa systemu zależy od producenta. System VRV został opatentowany wcześniej i jest znakiem zastrzeżonym firmy Daikin. W praktyce obecnie systemy wiodących marek nie różnią się zbytnio między sobą, a systemy VRV i VRF mają już kilka generacji różniących się od siebie rozwiązaniami technicznymi i zaawansowaniem technologicznym, np. VRV-II lub VRV-III.

Przypisy

  1. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 listopada 2002 w sprawie ograniczeń w obrocie krajowym substancjami kontrolowanymi wyprodukowanymi lub przywiezionymi z zagranicy oraz ich wykorzystywaniu w działalności gospodarczej (Dz.U. z 2002 r. nr 205, poz. 1733)

Media użyte na tej stronie

Klimatyzator jedn wewn beax.jpg
Autor: Beax, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Klimatyzator, jednostka wewnętrzna naścienna. Od czoła widać uchyloną listwę nawiewną, a z boku - rurę skroplinową.
Air cond ext block.jpg
Autor: Andreyanov D, Licencja: CC BY 3.0
Air conditioner external block
Bywater7MayHouseWindowAC.jpg
Autor: Infrogmation, Licencja: CC BY 2.5
New Orleans: Window with air conditioner, house in Bywater neighborhood
Heatpump.svg
Diagram of a phase change heat pump.
Note that the arrows in the diagram are meant to indicate the flow of air and coolant; they do not correspond to heat flow, which in the system depicted is (generally) from right to left.
Air conditioning unit-pl.svg
Autor: Pbroks13; Patrol110 (Polish translation), Licencja: CC BY 3.0
Klimatyzator