Klimontów (województwo małopolskie)

Klimontów

wieś
Dwór
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	proszowicki
Gmina	Proszowice
Liczba ludności (2011)	1145
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-112[1]
Tablice rejestracyjne	KPR
SIMC	0331837
Położenie na mapie gminy Proszowice Klimontów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Klimontów
Położenie na mapie województwa małopolskiego Klimontów
Położenie na mapie powiatu proszowickiego Klimontów
50°13′19″N 20°18′19″E/50,221944 20,305278

Klimontów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Proszowice.

Wieś duchowna Klimuntów, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie proszowskim województwa krakowskiego^[4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Edukacja

W Klimontowie działa Szkoła Podstawowa im. Św. Jadwigi Królowej, publiczna ośmioletnia szkoła podstawowa, w szkole zorganizowany jest również oddział przedszkolny.

Historia szkoły

Kiedy w 1885 roku właścicielami Klimontowa zostali Dziedziccy stan budynku szkolnego był opłakany. Nowy właściciel Klimontowa w pierwszym roku po objęciu wsi podjął trud budowy nowej szkoły, gdyż stara była w bardzo złym stanie. W tymże samym roku za namową Adama Dziedzickiego zabrano się do budowy nowej szkoły. W 1915 roku szkoła była jednoklasowa. W 1917/18 r. w szkole było już 4 oddziały a uczęszczało 140 dzieci. Dalsza rozbudowa szkoły to lata 1946/47 i wtedy do starego, parterowego budynku dobudowano piętrowe skrzydło o 4 izbach lekcyjnych. W 1955 roku rozebrano starą część szkoły, a na tym miejscu wybudowano drugą nową. Znajdowały się w niej 2 izby lekcyjne, pokój na pomoce naukowe, kancelarię i 10 pomieszczeń mieszkalnych. Trzecia rozbudowa szkoły to rok 1988. Maria Gładysz, pełniąca funkcję dyrektora szkoły powołała Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły i współpracując ze społeczeństwem, władzami Gminy i Kuratorium Oświaty doprowadziła do zakończenia budowy szkoły w 1992 roku. Równocześnie została wyremontowana starsza część budynku, wymieniono przy tym okna i instalację centralnego ogrzewania. Dobudowane skrzydło mieściło 4 sale lekcyjne, nową kotłownię, zastępczą salę gimnastyczną i sanitariaty. Decyzją Zarządu Gminy i Miasta w Proszowicach z dnia 25 marca 1999 r. zostało założone Gimnazjum w Klimontowie. Decyzja weszła w życie z dniem podpisania z mocą od 1 września 1999 r. W Klimontowie pozostanie również sześcioklasowa Szkoła Podstawowa. W części budynku mieściła się pracownia komputerowa i trzy klasy gimnazjum.^[5]

Parafia Klimontów

W Klimontowie znajduje się parafia i kościół pod wezwaniem NMP Królowej Polski.^[6]

Organizacje społeczne

W Klimontowie swoją siedzibę mają: LKS Agricola Klimontów, Ochotnicza Straż Pożarna KSRG^[7][8], Koło Gospodyń Wiejskich Klimontów^[9].

Historia

Wieś Klimontów rozciąga się od 3,5 km do 4,5 km na NE od Proszowic. Jest to jedna z najstarszych wsi w gminie Proszowice^[10].

Nazwy odnotowane w Słowniku historyczno-geograficznym województwa krakowskiego w średniowieczu:

• 1228 in Lutouici z fals. z XIII w.,
• 1242 Luthcouycze z aut.,
• 1243 Lutowice z aut., Climentow, Luthouice z fals.,
• 1253 Climontow,
• 1254 Lutovici Climentow dictum,
• 1259 in Lutouich nomine, que nunc Climontow appellatur,
• 1270 Climentow,
• 1384 de Climentowicz,
• 1401 Climantow,
• 1403 Clementhow,
• 1449 de Clymąthowa,
• 1452 Klimyanthow,
• 1497 in Clymvnthowo,
• 1518 in Clymynkow).^[11]

Wieś była pierwotnie własnością drobnej szlachty i zwała się Lutowice. W 1228 Lutowice przeszły w ręce Klemensa z Ruszczy, herbu Gryf, kasztelana krakowskiego i od jego imienia pochodzi obecna nazwa wsi Klimontów. Przez wieki dobra wchodzące w skład Klimontowa były własnością klasztoru benedyktynek w Staniątkach koło Niepołomic. W 1774 roku stały się własnością skarbu. Potem kilka razy zmieniali się właściciele wsi, od skarbu nabył ją Józef Sołtyk, który w 1813 sprzedał w Janowi Rudnickiemu^[12]. Potem właścicielami byli Kamoccy. W 1881 przeszły w ręce Dziedzickich (ojca, następnie syna). Nowy właściciel Klimontowa Dziedzicki w pierwszym roku po objęciu wsi podjął trud budowy nowej szkoły, gdyż stara była w bardzo złym stanie.

Wszystko wskazuje na to, że Klimontów w dawnych czasach posiadał dwór obronny. Jednym z dowodów na to, są obszerne lochy ciągnące się dziesiątkami kilometrów, biegnące na wschód (znaleziono wejście do nich w Nagórzanach, dawny powiat Pińczowski), jak i na południe i zachód. Odnoga prowadząca na południe łączyła prawdopodobnie dwór w Klimontowie z zamkiem Królowej Bony, który znajdował się w Proszowicach.

Ciekawostką jest, że wydra Pana Paska pochodziła ze Szreniawy. Rodzina wyder gnieździła się jeszcze przed i w czasie ostatniej wojny w małej rzeczce płynącej przez łąki klimontowskie. A czarny ogier, na którym król Jagiełło wyruszył pod Grunwald na rozprawę z Krzyżakami, wyrósł na łąkach szreniawskich.

Warunki naturalne

Wieś Klimontów rozłożyła się przede wszystkim w dolinie rzeki Klimontówki (dopływ Szreniawy) płynie ona praktycznie przez środek wsi. Wzdłuż niej musieli osiedlać się pierwsi mieszkańcy. Pierwotnie teren był tu pokryty lasem, który wycinano, bądź wypalano. Zamieniono go w pola uprawne ze względu na urodzajne gleby w tej okolicy (czarnoziemy lessowe).

Wieś ta mogła być kiedyś większa, z czasem jednak ulegała okrojeniu, przez zakładanie nowych osad w sąsiedztwie (głównie w XIV w.). Granice wsi są poprowadzone granicami wododziałów poszczególnych dopływów rzeki Szreniawy.

Klimontów – dziś

Wieś ma 868,39 ha powierzchni oraz 1145 (luty 2011) ludności. We wsi znajduje się 289 zagród (2005) oraz: szkoła podstawowa z salą gimnastyczną, ośrodek zdrowia, kościół parafialny i cmentarz, drewniany dwór szlachecki wybudowany na początku XX w. (według projektu St. Witkiewicza – tego samego, który projektował w tamtych czasach najpiękniejsze wille w Zakopanem) i zabytkowy park z pięknymi starymi drzewami, remiza OSP, boisko sportowe.

7 września 2015 roku dwudziestowieczny drewniany dwór szlachecki został zniszczony w wyniku pożaru^[13].

Ze względu na przebiegającą przez Klimontów i zyskującą na znaczeniu drogę wojewódzką nr 776 we wsi rozwija się drobny przemysł i usługi – powstała ferma drobiu, placówka banku, fabryka pomp natomiast w dawnym sklepie GS powstała piekarnia.

• 

  Młyn nad rzeką Szreniawą

• 

  Zabytkowy dwór z pocz. XX w.

• 

  Krzyż 1864 r.

• 

  Krzyż pocz. XX w.

• 

  Krzyż 1899 r.

• 

  Kościół pw. NMP Królowej Polski zrealizowany według projektu architekta Krystiana Seiberta

• 

  Budynek poczty i ośrodka zdrowia

Zobacz też

• Klimontów
• Klimontówek
• Proszowice
• Województwo małopolskie

Przypisy

Bibliografia

• Historia Klimontowa

Linki zewnętrzne

• Gmina Proszowice
• Powiat proszowicki