Klotski

Klotski w pozycji startowej

Klotskiukładanka logiczna polegająca na odpowiednim przesuwaniu elementów. Nazwa pochodzi od polskiego słowa klocki.

Zasady

W swojej podstawowej wersji klotski składają się z planszy 4x5 pól oraz dziesięciu części różnej wielkości: czterech małych kwadratów 1×1, pięciu prostokątów 1×2 i jednego dużego kwadratu 2×2. Gra polega na przesuwaniu klocków w pionie lub w poziomie w taki sposób, by udało się przesunąć duży kwadrat ze środka górnej części do środka dolnej wykonując przy tym jak najmniej ruchów. Nie jest dozwolone unoszenie lub obracanie elementów[1].

Nazewnictwo

Huarong dao

Układanka znana jest na świecie pod bardzo wieloma różnymi nazwami:

  • w Chinach jako Huarong dao (szlak Huarong), co jest nawiązaniem do historii o dowódcy Cao Cao uciekającym szlakiem Huarong[1]
  • w Japonii jako hakoiri musume (córka w pudełku); klocki noszą nazwy członków rodziny, a największy z nich to córka[2]
  • w Tajlandii jako Khun Pan, co jest nawiązaniem do Khun Pana, postaci z tajskich legend, który ma tu uciekać z więzienia[1]
  • we Francji jako l'âne rouge (czerwony osiołek), który musi uciec z zagrody[1]
  • w Niemczech jako Quo Vadis od łacińskiego dokąd idziesz[3]
  • w Argentynie jako trabado (zamknięty); największa część to samochód, który trzeba wyprowadzić z parkingu[1]

Geneza nazwy klotski

Komputerowa wersja gry

W 1990 roku w pakiecie gier dołączonych do systemu Windows 3.1 znalazła się komputerowa wersja układanki zatytułowana Klotski. Autorem nazwy jest przedsiębiorstwo ZH Computer z Minneapolis, którego szefem był polski imigrant i od którego Microsoft zakupił licencję na grę razem z nazwą[4]. Wcześniej w Stanach Zjednoczonych różni producenci używali różnych określeń na układanki tego typu[5][6].

Historia

Ułożenie klocków w grze Pennant Puzzle

Mimo nazwy wywodzącej się z języka polskiego, pochodzenie układanki najprawdopodobniej nie ma nic wspólnego z Polską. Jest co najmniej kilka gier, które mogą być jej prekursorami.

Klotski mogły być inspirowane popularną w XIX wieku, podobną układanką – piętnastką. W 1909 roku Lewis W. Hardy uzyskał patent na grę o nazwie Pennant Puzzle, której zasady są identyczne jak w klotskach, lecz różni się ona ilością i umiejscowieniem elementów. W tamtym okresie zostało przyznanych jeszcze kilka innych patentów na dość podobne układanki[7]. Układanka była również popularna na Dalekim Wschodzie od pierwszej połowy XX wieku[8].

Rozwiązanie

Najmniejsza ilość ruchów potrzebna do rozwiązania układanki wynosi 81, co zostało potwierdzone przy użyciu komputera. Optymalne rozwiązanie zostało po raz pierwszy opublikowane przez Martina Gardnera na łamach Scientific American w lutym 1964 roku[9].


Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Ucieczka z labiryntu, [w:] Rusz głową, wolumin 22, De Agostini, 2007, ISBN 83-7316-740-4.
  2. パズル 箱入り娘 (jap.). On-Line Museum.
  3. The Jerry Slocum Mechanical Puzzle Collection (ang.). Indiana University.
  4. Marek Penszko: Hotski-klotski. Polityka, 27 listopada 2008.
  5. 30+ Years Ago (ang.). Home.comcast.net.
  6. Rob's Puzzle Page - Sliding Block Puzzles (ang.). Home.comcast.net.
  7. Edward Hordern: Sliding piece puzzles. Oxford University Press, Inc., 1986. ISBN 0-19-853204-0.
  8. Jiāng Cháng Yīng: 科学思维锻炼与消遣. Northwestern University Press, 1997. ISBN 7-5612-0971-1.
  9. Martin Gardner. Mathematical Games. „Scientific American”, luty 1964. 

Media użyte na tej stronie

Ane rouge 03.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 09.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 02.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 08.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 07.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Quo Vadis-HABA.jpg
Autor: Welt-der-Form, Licencja: CC BY-SA 3.0
Quo Vadis (lateinisch für "wohin gehst du?") ist ein anspruchsvolles Denkspiel und Schiebepuzzle aus Holz für einen Spieler von HABA (Spiel Nummer 2480). Heute wird das Spiel von HABA als Luzifix Nr. 2 - Teufelslabyrinth vertrieben.
Ane rouge 01.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 10.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
HuaRongDao.jpg
Autor: Horace.wk.chan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wooden board game, Hua Rong Dao, is the Chinese variation of Klotski.jpg
Ane rouge 04.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Ane rouge 06.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public
Klotski-solution-81.gif
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Diraison (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

Solution du jeu de l'Ane Rouge (Klotski) en 81 coups.

Animation créée à partir de captures d'écran de jeu "GNOME Klotski" sous licence GPL.
Ane rouge 05.svg

L'âne rouge, casse-tête de déplacements - solution

Image SVG réalisée avec Inkscape par Rsalen et placée dans le domaine public