Klub Polityczny Kobiet Postępowych

Klub Polityczny Kobiet Postępowych – polska organizacja feministyczna działająca w latach 1919–1939.

Założony w maju 1919 roku, przez działaczki Centralnego Komitetu Politycznego Równouprawnienia Kobiet, w reakcji na wyniki wyborów do Sejmu Ustawodawczego, w którym znalazło się niewiele kobiet. Statutowymi celami Klubu było „korzystanie z praw politycznych już zdobytych dla faktycznego zrównania praw mężczyzn i kobiet”, „wyrabianie polityczne kobiet przez rozważanie spraw politycznych, narodowych i społecznych” oraz „wprowadzenie etyki w życie polityczne i społeczne”[1]. Program Klubu zapowiadał kontynuowanie zabiegów o reformę praw cywilnych kobiet, poruszanie na zebraniach „wszelkich, wysuwanych przez bieg wypadków zagadnień politycznych i społecznych i wciąganie tym samym jak najliczniejszych zastępów kobiet do życia publicznego”[2]. Klub prowadził działalność zarówno w Polsce jak i na forum międzynarodowym. W ramach klubu prowadzono dyskusje na tematy społeczne, polityczne i związane z kwestią równouprawnienia kobiet. Opracowane na ich podstawie memoriały, kierowano następnie do instytucji państwowych. Klub wystosował także memoriał „O stanie Sprawy Kobiecej w Polsce” na Międzynarodowy Kongres Kobiecy w Genewie w 1920 roku. W tym samym roku KPKP złożył projekt wprowadzenia do konstytucji praw dzieci[3]. Organizacja współpracowała z Małą Ententą Kobiet (Petite Entente des Femmes)[4] oraz Międzynarodową Ligą Kobiet na rzecz Pokoju i Wolności (Ligue internationale des femmes pour la paix et la liberté) i Międzynarodowym Związkiem Równouprawnienia Kobiet (International Women Suffrage Aliance)[5].

Była to elitarna organizacja zrzeszająca ok. 100 członkiń, przedstawicielek ruchu kobiecego, uczestniczących w życiu publicznym II Rzeczypospolitej[6]. Działał w Warszawie i przejściowo w latach 20. XX wieku także we Lwowie. Klub miał statutowo za strzeżoną bezpartyjność i „charakter demokratyczny”[7]. Stąd w latach 20. we władzach stowarzyszenia były zarówno działaczki PPS jak i te które po zamachu majowym opowiedziały się za sanacją. Po wyborach brzeskich 1930 nastąpiło opuszczenie Klubu przez socjalistki i organizacja przybrała wówczas jednoznacznie sanacyjny charakter. Pod koniec lat 30. część działaczek Klubu związała się ze Stronnictwem Demokratycznym. Do klubu należały m.in. Justyna Budzińska-Tylicka (przewodnicząca), Sylwia Bujak-Boguska, Zofia Daszyńska-Golińska, Jadwiga Krawczyńska, Teodora Męczkowska, Zofia Praussowa, Zofia Stankiewiczówna, Eugenia Waśniewska, Władysława Weychert-Szymanowska, Regina Fleszarowa, Anna Paradowska-Szelągowska, Halina Krahelska, Ludwika Wolska.

Przypisy

  1. ↑ Polskie Kobiece Stowarzyszenia i Związki Współpracy Międzynarodowej Kobiet, oprac. J. Bełcikowski, Warszawa 1939, str. 49.
  2. ↑ Joanna Dufrat, W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego. Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928-1939), Kraków 2013, s. 107 ISBN 978-83-7730-952-0
  3. ↑ Dobrochna Kałwa, Model kobiety aktywnej na tle sporów światopoglądowych. Ruch feministyczny w dwudziestoleciu międzywojennym [w:] Anna Żarnowska i Andrzej Szwarc (red.), Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, wydawnictwo DiG, Warszawa 2000, ISBN 83-7181-023-7, str. 148.
  4. ↑ Mała Ententa Kobiet, założoną w 1923 r. - międzynarodowa organizacja grupująca działaczki i stowarzyszenia kobiece działające w Europie środkowej i południowej
  5. ↑ Jadwiga Petrażycka-Tomicka, Związek Równouprawnienia Kobiet we Lwowie. Przyczynek do historii równouprawnienia kobiet w Polsce, Kraków 1931, s. 32-36; Warszawa kobieca, oprac. Jan Bełcikowski, Warszawa 1930, s. 46-47; Polskie kobiece stowarzyszenia i związki współpracy międzynarodowej kobiet, Warszawa 1939, s. 44-45.
  6. ↑ Almanach. Kalendarz Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet na rok 1932, Warszawa 1932, s. 218
  7. ↑ Sylwia Bujak-Boguska, Na straży praw kobiet. Pamiętnik Klubu Politycznego Kobiet Postępowych 1919–1930, Warszawa 1930, s. 29.

Zob. też