Knedle

Knedle ziemniaczane z morelami

Knedle – gotowane w wodzie, kuliste lub podłużne pierogi (kluski[1]) z ciasta ziemniaczanego (z mąki i gotowanych ziemniaków), rzadziej z ciasta twarogowego[2] lub parzonego, nadziewane owocami (truskawkami[3], śliwkami, morelami, jabłkami), grzybami, serem, mięsem itp.[4][5]

Według polskich podręczników do gastronomii, w skład ciasta ziemniaczanego wchodzą: gotowane ziemniaki (przepuszczone przez maszynkę lub praskę), mąka pszenna, niewielka ilość mąki ziemniaczanej oraz jaja[6]. Niektóre receptury na ciasto na knedle ziemniaczane zawierają kaszę mannę[7].

Knedle wywodzą się z niemieckiego obszaru językowego (niem. Knödel = „kluska”[1]). W Niemczech stosuje się nadzienie w postaci śliwek[7], farszu ze szpinaku, mięsa[8]. Charakterystyczną potrawą kuchni czesko-austriackiej są knedle z morelami[2][9]. Po ugotowaniu obtacza się je w zrumienionej na maśle bułce tartej i serwuje obficie posypane cukrem pudrem[2][9].

W Polsce najczęściej przygotowuje się knedle ziemniaczane ze śliwkami[8]. Podaje się je, podobnie jak w kuchni bawarskiej, polane masłem ze zrumienioną bułką tartą i posypane cukrem, ewentualnie też sproszkowanym cynamonem[6][7].

Inne znaczenia

Niemiecka zupa z knedlami z wątróbki

Knedlami nazywane są też gotowane, duże kulki bez nadzienia, przygotowywane np. z czerstwej bułki i wątróbki[10], kaszy manny i twarogu[11], czy też z bułki, szpinaku i sera[12]. Takie knedle mogą być podawane jako dodatek do zup.

Knedlami nazywane są też czeskie knedliki[13].

Przypisy

  1. a b hasło „knedel”. W: Wielki słownik języka polskiego PAN (wsjp.pl) [on-line]. Instytut Języka Polskiego PAN. [dostęp 2021-12-07].
  2. a b c Doris Reinthaler: Marillenknödel (niem.). W: Traditionelle Lebensmittel in Österreich [on-line]. Bundesministerium für Landwirtschaft, Regionen und Tourismus. [dostęp 2021-12-09].
  3. 1.6.1. Ciasta wyrabiane na stolnicy. W: Małgorzata Konarzewska: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej. Wyd. 2011. T. 2. REA s.j., s. 38. ISBN 978-83-7141-980-5.
  4. knedle, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-05].
  5. Maciej E. Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1987, s. 84. ISBN 83-225-0106-4.
  6. a b „Ciasta wyrabiane na stolnicy: Ciasto ziemniaczane”. W: Krystyna Flis, Aleksandra Procner: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik dla technikum. Część 2. Wyd. XVIII. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009, s. 78–80. ISBN 978-83-02-02862-5 (część 2), ISBN 978-83-02-03170-0 (całość).
  7. a b c „Niemcy” (przepis „Bawarskie knedle ze śliwkami / Bayerische Zwetschgenknödel”). W: Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, s. 83.
  8. a b Joanna Cedrzyńska: 200 potraw z kaszy i mąki, KAW, ISBN 83-03-00300-3
  9. a b „Austria” (wstęp i przepis „Knedle z morelami z ciasta parzonego / Marillenknödeln aus Brandteig”). W: Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, s. 7,12.
  10. „Czechosłowacja” (przepis „Knedle słowackie bułczano-wątrobiane”). W: Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, s. 27.
  11. „Węgry” (przepis „Knedle z białego sera / Turoś gomboc”). W: Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, s. 124.
  12. Knedle ze szpinakiem. W: tyrol.pl [on-line]. Tirol Werbung GmbH(niem.). [dostęp 2021-12-05].
  13. „Czechosłowacja” (przepis „Knedle z czerstwej bułki / Knedliki houskove”). W: Maciej E. Halbański: Potrawy z różnych stron świata. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, s. 26.

Media użyte na tej stronie

Aprikosenknödel.jpg
Autor: Saschathegerman, Licencja: CC BY 3.0
Apricot dumplings with quark, icing sugar and melted butter
Leberknoedelsuppe.jpg
Autor: CTHOE, Licencja: CC BY-SA 3.0
Leberknoedelsuppe