Kościół Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie
| |||||||||||||
![]() | |||||||||||||
kościół farny | |||||||||||||
![]() Kościół Mariacki od południowego wschodu | |||||||||||||
Państwo | ![]() | ||||||||||||
Miejscowość | Trzebiatów | ||||||||||||
Wyznanie | katolickie | ||||||||||||
Kościół | rzymskokatolicki | ||||||||||||
Parafia | Macierzyństwa NMP w Trzebiatowie | ||||||||||||
Wezwanie | Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||
![]() |
Kościół Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie, Kościół Mariacki w Trzebiatowie (niem. Marienkirche) – kościół farny Trzebiatowa wybudowany w XIV wieku, halowy, w stylu gotyckim. Świątynia jest kościołem trzebiatowskiej parafii rzymskokatolickiej. Kościół jest także Archidiecezjalnym Sanktuarium Maryjnym Matki Bożej Trzebiatowskiej.
Historia
Pierwszy kościół farny w Trzebiatowie powstał na początku XIII wieku i został ufundowany przez norbertanów trzebiatowskich z klasztoru w Białobokach. Od 1328 roku przy kościele istniała Szkoła Łacińska, której rektorem w XVI wieku był Jan Bugenhagen.
Obecna świątynia została wzniesiona na przełomie XIV i XV w. Od XVI w. była kościołem protestanckim. W latach 1865-1867 dokonano jej przebudowy i regotyzacji.
Po II wojnie światowej stała się ponownie kościołem katolickim i sanktuarium maryjnym. W 1986 przeprowadzono prace remontowe. Całkowita długość kościoła wynosi 72 metrów, szerokość ok. 28 metrów.
Dekretem z 7 października 1996 (we wspomnienie Matki Bożej Różańcowej) ks. Abp Marian Przykucki metropolita Szczecińsko – Kamieński podniósł godność świątyni do Archidiecezjalnego Sanktuarium Maryjnego Macierzyństwa Najświętszej Maryi Panny. Ogłosił to uroczyście podczas odpustu parafialnego 11 października tegoż roku, w obecności licznie zgromadzonych wiernych i pierwszego kustosza sanktuarium, ks. kan. mjra Henryka Cudaka.
Wyposażenie
Na szczególną uwagę zasługuje obraz ołtarzowy, którego twórcą jest Ernest Deger, przedstawiciel katolickiego malarstwa kościelnego. Malowidło przedstawia Matkę Bożą z wieńcem gwiazd nad głową, długimi włosami, księżycem pod stopami, trzymającą w lewej ręce Dzieciątko Jezus. Podobny obraz znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Kolonii oraz w Düsseldorfie. Wierni w Trzebiatowie czczą obraz wezwaniem Matki Bożej Łaskawej. Został on ukoronowany w 2006.
We wschodniej części kościoła usytuowane są witraże. Ufundowane w 1867 przez króla Wilhelma I. Wykonał je artysta Müller z Berlina, według projektu ówczesnego konserwatora zabytków von Quasta. Stalle pochodzą z okresu renesansu. Mieszczą się w prezbiterium po stronie północnej i południowej. Do dziś służą jako siedzenie dla asysty i ministrantów. Łuk triumfalny przedstawia postaci starotestamentalne (króla Dawida i dziewięciu proroków) trzymających wstęgi inskrypcyjne, w otoczeniu wici roślinnej. W 1986 łuk triumfalny został uzupełniony następującymi malowidłami: bł. Urszuli Ledóchowskiej, bł. Rafała Kalinowskiego, św. Ottona, św. Maksymiliana Kolbe, bł. brata Alberta, św. Stanisława Kostki, herbem Trzebiatowa, herbem ks. bp. Kazimierza Majdańskiego.
W nawie północnej znajduje się ołtarz boczny, drewniany w stylu neogotyckim, poświęcony św. Antoniemu z Padwy. W nawie południowej – także ołtarz drewniany przedstawiający Jezusa Zmartwychwstałego. W kościele trzebiatowskim znajdują się stare organy, na których 29 maja 1842 wykonano oratorium Stworzenie świata Josepha Haydna, pod dyrekcją sławnego kompozytora, organisty i kantora szczecińskiego kościoła św. Jakuba – Carla Loewego.
Warto wspomnieć także o kościelnej wieży – założonej na planie prostokąta o wymiarach 28×14 m. Jest ona zbudowana z cegły w stylu gotyckim. Cokół wieży i jej narożniki wykonano z kostek granitowych i regularnie ociosanych bloków piaskowca. Jednolity masyw wieżowy przyległy do całej szerokości naw kościoła doprowadza do wysokości zwieńczenia naw. Wyżej, w centralnej części dolnego masywu, wyprowadzono pojedynczą wieżę, założoną na planie kwadratu. W średniowieczu wieża była przykryta wysmukłym dachem, z którego wyrastała czworoboczna latarnia ze spiczastym hełmem. Obecne zwieńczenie powstało w 2. połowie XIX wieku na miejscu starego. Ściany wieży, podobnie jak ściana szczytowa – od wschodu – ożywione są blendami. Szczyt wieży wieńczy ręcznie pozłacany krzyż. Podczas remontu w latach 1865–1867 wzbogacono wieżę tzw. fialami (małymi spiczastymi wieżyczkami) w modnym wówczas stylu neogotyckim. Wysokość wieży wynosi 90 m[2].
Trzebiatowski kościół ma jeden z najstarszych dzwonów w Polsce. Napis na dzwonie wskazuje tylko rok, wyryty gotycką czcionką o harmonijnym kształcie liter: Anno Domini millesino trieentesimo nonagesimo nono (A.D. 1399). Drugi dzwon – Maria (Marienglocke) pochodzi z 1515, a powieszono go za kadencji ostatniego księdza katolickiego, Ottona Schlutow'a. Wyróżnia się wspaniałym dźwiękiem, a także ciężarem – 3750 kg. Wykonany został przez stargardzkiego ludwisarza Lutke Rose (pozostałe dwa z tego samego twórcy zostały przetopione w 1787)[3]. Jego ozdobę (poza napisami) stanowi kilka kręgów delikatnych gotyckich ornamentów (głowy aniołów otoczone girlandami pędów roślin i liści akastów), a także wizerunki Chrystusa – Zbawcy Świata i ukoronowania Najświętszej Maryi Panny.
Ciekawostka
- W okresie średniowiecza wieża Kościoła Mariackiego w Trzebiatowie pełniła funkcję latarni morskiej dla rybaków i marynarzy zmierzających do portów w Mrzeżynie i Kołobrzegu.
- kościół został wpisany do rejestru zabytków 29 września 1956.
Zobacz też
- Lista najwyższych kościołów w Polsce
- Kościół św. Jana w Trzebiatowie
- Kaplica Świętego Ducha w Trzebiatowie
- Kaplica św. Gertrudy w Trzebiatowie
- Kaplica św. Jerzego w Trzebiatowie
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie. 2020-09-30. [dostęp 13.05.2010].
- ↑ Urząd Miejski w Trzebiatowie: Trzebiatów – Zabytki (pol.). [dostęp 2010-02-11].
- ↑ M. Majewski Ludwisarstwo stargardzkie XVI-XVII wieku. Przyczynek do "Corpusu Campanorum Pomeranorum" [w:] Mała Ojczyzna – Wczoraj i Dziś. Materiały z sesji, Stargard 1999, s. 56
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.65 N
- S: 52.58 N
- W: 13.95 E
- E: 17.10 E
Autor:
Mapa powiatu gryfickiego, Polska
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
icone pour église
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Dawid J., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół farny pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie, woj. zachodniopomorskie
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: JDavid, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie - widok z przedmieścia
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Lzur, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół parafialny pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie
Autor: JDavid, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny w Trzebiatowie
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor: Tomasz Leśniowski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Trzebiatów. Tryptyk w kościele mariackim
Autor: Kapitel, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół Macierzyństwa NMP Trzebiatów
Autor:
Mapa gminy Trzebiatów, Polska