Koło (technika)
Koło – nazwa elementu maszyny lub urządzenia o geometrycznym kształcie koła, często stosowane w transporcie.
Wynalezione w połowie IV tysiąclecia p.n.e. w Mezopotamii. Najstarsze znane pisemne świadectwa pochodzą z cywilizacji sumeryjskiej (XXXII wiek p.n.e.). Prawie równocześnie dotarło do Europy. Najstarsze znaleziono w Słowenii datowane na 3200 lat p.n.e. Aby ułatwić transport ciężkich przedmiotów (np. bloków kamiennych), podkładano pod nie okrągłe belki. Najstarsze wykopaliska udowadniają, że już starożytni Egipcjanie używali tej metody do budowy piramid. Najstarszy na świecie wizerunek pojazdu kołowego znaleziono w Polsce podczas wykopalisk w Bronocicach – badanie radiowęglowe 3635–3370 r. p.n.e. (według innej teorii, miano to należy się znalezisku z Tell Halaf).
W XX wieku p.n.e. ze względu na konieczność zmniejszenia ciężaru zostały wynalezione koła szprychowe. Ich szerokie zastosowanie w lekkich wozach bojowych (rydwanach) prawdopodobnie przyczyniło się do sukcesów militarnych Ariów, wynalazek koła szprychowego przypisywany jest też indoeuropejskim Hetytom (na ich pieczęciach widnieją koła z czterema szprychami[1]).
Rodzaje kół
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwo Mitanni a Egipt. W: Julia Zabłocka: Historia Bliskiego Wschodu w starożytności. Wrocław: Ossolineum, 1987, s. 220.
Bibliografia
- Praca zbiorowa, 2005, Wielka Historia Świata, t.1, Polskie Media Amer.Com, ss. 240–241, ISBN 83-7425-026-7.
Media użyte na tej stronie
drawing of the Bronocice bowl with its carvings, showing the left one of the two wagons beneath something like a bridge.
Mud terrain tyre on a Land Rover Defender.
A schematic showing the types of wheels as used troughout history. The schematic was based on an image from "Plaza weekend", 26 March 2005.