Kołowo-gąsienicowy układ jezdny

Ten artykuł od 2021-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kołowo-gąsienicowy układ jezdny - rodzaj układu jezdnego pojazdów mechanicznych, będący połączeniem dwóch niezależnych układów: gąsienicowego i kołowego. Pojazd z takim układem jezdnym napędzany jest tylko jednym z dwu układów. Wybór napędu następuje poprzez podniesienie jednego, a opuszczenie drugiego mechanizmu. I tak w przypadku napędu kołowego uniesiony jest mechanizm gąsienicowy, a w przypadku napędzania pojazdu przy pomocy gąsienic podnoszone są koła. Celem takiego układu napędowego jest zapewnienie możliwości jazdy na gąsienicach w terenie w połączeniu z dużą prędkością i większą ekonomiką jazdy po drogach.

W układzie kołowo-gąsienicowym budowano w latach 30. XX wieku prototypy licznych pojazdów wojskowych, w tym czołgów lekkich, lecz mała praktyczność przy dużym stopniu skomplikowania sprawiły, że jedynie w Austrii podjęto produkcję ciągników artyleryjskich o takim układzie, przede wszystkim Saurer RR-7 (w służbie niemieckiej SdKfz 254) i Steyr ADMK.

Obecnie układ ten znajduje ograniczone zastosowanie w konstrukcji wózków inwalidzkich, gdzie podwozie gąsienicowe służy do pokonywania schodów itp. przeszkód.

Czołgami kołowo-gąsienicowymi nazywane były czołgi, które mogły poruszać się na gąsienicach, lub po zdjęciu gąsienic, na kołach, jednakże nie miały one kołowo-gąsienicowego układu jezdnego w takim rozumieniu, gdyż posiadały tylko jeden układ jezdny, oparty w obu przypadkach o te same koła nośne lub napędowe (np. czołgi BT).

Czasami mianem kołowo-gąsienicowego układu jezdnego mylnie określany jest półgąsienicowy układ jezdny