Koń czystej krwi arabskiej

Koń arabski

Koń czystej krwi arabskiej – jedna z podstawowych ras koni gorącokrwistych, uważana często za kwintesencję piękna konia[1]. Konie arabskie pojawiły się na Półwyspie Arabskim co najmniej 2500 lat temu.

Konie arabskie są bardzo wytrzymałe, niewymagające w hodowli i szybkie w galopie. Na długich dystansach nie mają sobie równych. Są inteligentne, życzliwe, wrażliwe i przywiązane do człowieka. „Araby” to konie o żywym temperamencie, lecz zawsze posłuszne. Koni tej rasy używano w hodowli wielu innych ras. Jest to najstarsza na świecie rasa hodowanych obecnie koni.

Oznaczenie symboliczne rasy: „oo”. W stajniach napisy na tabliczkach imion są niebieskie.

Pokrój koni arabskich

Koń bardzo szlachetny i elegancki, o lekkiej budowie ciała. Jego sylwetkę można wpisać w kwadrat. Mała, sucha głowa o profilu szczupaczym (wklęsłym) lub prostym. Nogi są suche i doskonałej jakości, choć zdarzają się lekkie wady postawy, a łopatki nie zawsze są idealne. Zad jest krótki i poziomy, ogon wysoko osadzony i noszony z charakterystyczną odsadą. Kopyta są twarde i wytrzymałe. Wysokość tych koni wynosi 145 – 155 cm. Występują wszystkie maści podstawowe. Najczęściej konie te są siwe, gniade i kasztanowate, bardzo rzadko kare. Szlachetności koniowi dodaje długa łabędzia szyja i piękna głowa z szeroko rozwartymi nozdrzami[2].

Chody tych koni są bardzo lekkie. Galop jest szybki i wytrzymały, kłus bardzo szlachetny, jak gdyby koń unosił się w powietrzu. Stęp bywa zbyt krótki[2].

Typy

Koń arabski w ilustracji z pierwszej połowy XIX wieku

Wyróżnia się kilka typów konia arabskiego, spośród których trzy najbardziej znane to:

  • Kuhailan – typ najsilniejszy, kiedyś używany jako koń bojowy lub użytkowy – gniady lub skarogniady, z mocną szyją, stosunkowo duża głową i często bez wklęsłego („szczupaczego”) profilu (który bywa uważany przez laików za cechę wyróżniającą konie arabskie).
  • Saklavi – to koń o wyglądzie najbliższym powszechnym wyobrażeniom konia arabskiego. Sylwetka szczupła, budowa lekka, głowa o charakterystycznej wklęsłości i dużych nozdrzach. Maść często siwa, choć zdarzają się inne. Dawniej używany do pokazów, spacerów i jako koń dla dam. Wbrew pozorom jest to koń o wielkiej dzielności i wytrzymałości (jak wszystkie konie arabskie). Jest jednak drobniejszy od kuhailana, niższy i słabszy. Saklavi bywa najczęściej modelem do zdjęć koni arabskich.
  • Munighi – koń o skośnej łopatce, długich kończynach, dłuższej i węższej głowie o prostym profilu. Maść zwykle kasztanowata. Typ bardzo wytrzymały, szybki na krótkich dystansach (pozostałe konie arabskie najbardziej cenione są na dystansach długich i bardzo długich).

Istnieje też kilka innych typów, znanych lepiej w Arabii, np.: Hadban, Hamdan i O’Bajan[2].

Legenda

Według pierwszej legendy konie rasy arabskiej pochodzą od pięciu klaczy Mahometa o imionach: Saklavi, Kuhailan, O’Bajan, Hadban i Hamdani, które wrócily w potrzebie podczas gdy inne konie popędziły do wodopoju do którego nie miały dostępu przez cały dzień. Prorok wzywał swoich wyznawców do starannej hodowli koni i dobrego traktowania zwierząt.

Druga legenda mówi, że konia arabskiego Bóg stworzył z garści południowego wiatru. Tchnął w nią swój boski oddech i uformował zwierzę stworzone do lotu, choć bez skrzydeł. W grzywę za uszami wczepił mu szczęście, a z jego pana zrobił przyjaciela.

Hodowla

Rejon hodowli konia arabskiego rozciąga się od Afryki Północnej poprzez Półwysep Arabski aż do Iranu. W Europie konie te hoduje się głównie w Polsce, Francji, Niemczech i Anglii. Hodowla konia arabskiego jest też popularna w USA. Problemami hodowli tej rasy zajmuje się World Arabian Horse Organization (WAHO)[2].

Obecnie w hodowli koni arabskich w Polsce, prym wiodą trzy państwowe stadniny: Stadnina Koni Janów Podlaski, Stadnina Koni Michałów oraz Stado Ogierów Białka. Coraz więcej utytułowanych koni pojawia się u hodowców prywatnych.

Historia hodowli w Polsce (Janów Podlaski)

Hodowla koni arabskich w Polsce rozpoczęła się na początku XVIII wieku. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku niewiele pozostało ze słynnych stadnin białocerkiewskich i innych kresowych.

Konie czystej krwi arabskiej, których hodowla w Polsce ma ponad 200-letnią tradycję, były już w XIX wieku sprzedawane do różnych krajów europejskich[3].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, ówczesne Ministerstwo Rolnictwa wszystkie konie uratowane z działań wojennych, z różnych źródeł i różnych ras, rokujące nadzieje, że mogą być materiałem hodowlanym potrzebnym do odbudowy hodowli koni w Polsce, gromadziło w Janowie Podlaskim. Budynki i inne urządzenia były zniszczone, lecz pozostało bogate zaplecze w postaci łąk i pastwisk. Po odbudowie stajen i reorganizacji hodowli koni w Polsce, w Janowie Podlaskim pozostały konie czystej krwi arabskiej i półkrwi angloarabskiej[3].

W latach 30. XX wieku konie sprzedawano także do USA[3].

II wojna światowa przyniosła stadninie wielkie straty. Podczas ewakuacji stadniny większość koni padła, uciekła lub została rozkradziona. Dzięki tym okazom, które udało się odzyskać, ponowiono próbę odbudowy stadniny. W roku 1944 hodowla została przeniesiona do Niemiec, dzięki czemu mogły przeżyć najcenniejsze konie. W roku 1946 konie powróciły do Polski, do Janowa powróciły w roku 1950. W 1960 stadnina w Janowie wznowiła sprzedaż koni za granicę, głównie do USA. Od roku 1969 na terenie stadniny organizowane są aukcje dla kupców zagranicznych, na których sprzedaje się konie z najważniejszych ośrodków hodowlanych w Polsce[3].

Wykorzystanie

Poza klasycznym pięknem, które reprezentuje koń arabski, jest to również koń użytkowy. W przeszłości używany był jako koń bojowy, umożliwiał wojownikom pokonywanie dużych dystansów. Pomimo lekkiej budowy, bywał wykorzystywany nawet jako koń roboczy. Obecnie przoduje w dyscyplinie rajdów długodystansowych, wyścigów czy w klasach „pleasure” (w rekreacji). Coraz więcej koni arabskich pojawia się w klasach western, w ujeżdżeniu i skokach. Są to bowiem konie bardzo wszechstronne, inteligentne oraz chętne do nauki i pracy.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Koń czystej krwi arabskiej. zwierzetainformacje.pl [dostęp 2019-01-18].
  2. a b c d zob. Martin Haller: Rasy Koni. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1997. ISBN 83-7073-121-X.
  3. a b c d Andrzej Krzyształowicz: Historia stadniny. Stadnina Koni Janów Podlaski. [dostęp 2011-08-06].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

It's Showtyme.jpg
Autor: Kent Pledger, Licencja: CC BY 2.0
Alan with It's Showtyme Arab Stallion
Desert Rose (105828989).jpeg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
500px provided description: Desert Rose [#beauty ,#freedom ,#horses ,#desert ,#egypt ,#pyramids ,#pure ,#mare ,#arabian horse ,#stunning]
LaMirage body07.jpg
Autor: Trescastillos, Licencja: CC BY-SA 4.0
La Mirage, pure bred Arabian stallion by Salaa El Dine out of Bint Mangani
Pernod Al Ariba 0046b.jpg
Autor: Thomas Reich, Licencja: CC BY-SA 2.5
Arabisches Vollblut(Pernod Al Ariba OX) im Galopp mit typischer, hoher Schweifhaltung
Julgamento Árabe REFON.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Cheval Arabe (BM 1867,0309.914).jpg
Arabian horse, turned to the right, in landscape with oriental buildings on the left
Lithograph
Asad El Ekhlass (105180453).jpeg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
500px provided description: Asad El Ekhlass [#beauty ,#horses ,#egypt ,#power ,#arabian horse ,#stunning]
Arabian Simeon Stud (4428279955).jpg
Autor: Jimmy Baikovicius from Montevideo, Uruguay, Licencja: CC BY-SA 2.0

Arabian Horses | Simeon Stud | Australia

www.simeonstud.com/about-us/index.html
Kalat5.jpg
Autor: Horsearabians, Licencja: CC BY-SA 3.0
TF Kalat
Etalon-shagya-gris-4.JPG
Autor: Véronique Mestre Gibaud (Association française du Cheval Arabe-Shagya), Licencja: CC BY-SA 3.0
Grey stallion shagya arabian