Kość miedniczna
Kość miedniczna, kość miednicza (łac. os coxae) – parzysta kość wchodząca w skład obręczy kończyny dolnej lub tylnej. Kości miedniczne łączą się z sobą w części przedniej za pomocą spojenia łonowego, w części tylnej łączą się z kością krzyżową. Dwie kości miedniczne i kość krzyżowa tworzą miednicę (łac. pelvis).
Każda z kości miednicznych składa się z:
- kości biodrowej (łac. os ilium)
- kości kulszowej (łac. os ischii)
- kości łonowej (łac. os pubis).
Kość miedniczna zwierząt kręgowych jest silnie wykształcona, co związane jest z koniecznością dźwigania większości ciała oraz przez to, że stanowi połączenie z kośćmi kończyny tylnej (dolnej), która jest elementem napędowym zwierzęcia. Jest silnie złączone z kręgosłupem. W czasie embriogenezy przechodzi stadium chrzęstne. W obrębie tej kości znajduje się panewka stawowa (łac. acetabulum) dla głowy kości udowej. W kierunku dogrzbietowym od wspomnianej panewki znajduje się wyrostek biodrowy (łac. processus iliacus). W okolicy kości łonowej znajduje się otwór zasłonowy (łac. foramen obturatorium).
Wszystkie kości wchodzące w skład kości miednicznej biorą udział w wytworzeniu panewki. Panewka jest głębokim kubkowatym dołem. Jest u dołu przerwana przez wcięcie panewki, które prowadzi do dołu panewki znajdującego się w jej dnie. Do brzegu panewki, który stanowi obwodową wargę powierzchni księżycowatej przyczepia się obrąbek panewki, który ponad wcięciem panewki wytwarza więzadło poprzeczne panewki. Powierzchnie księżycowate stanowią powierzchnie stawowe w stawie biodrowym.
Kości miedniczne są słabo wykształcone u ryb, dobrze skostniałe pojawiają się u płazów meandrowców, u których łączyły się z jednym kręgiem krzyżowym. Podobną miednicę, ale mniej skostniałą mają współczesne płazy ogoniaste - część łonowa może w ogóle nie kostnieć. U niektórych gatunków występuje tzw. wyrostek przedłonowy (łac. epipubis). U płazów bezogonowych kości biodrowe są wydłużone, a pozostałe elementy są zredukowane i są kształtu owalnego. U płazów beznogich miednica nie występuje. W porównaniu do miednicy meandrowców podobną budowę wykazywały także najstarsze gady – z tą różnicą, że była ona silniej połączona z kręgosłupem. U synapsydów pojawia się po raz pierwszy otwór zasłonięty. U gadów współczesnych miednica utworzona jest z drobnych, wydłużonych trzech kości. U gadów o zredukowanych kończynach zanika także miednica z wyjątkiem dusicieli, u których jest narządem szczątkowym. U ptaków kość biodrowa jest silnie rozwinięta i na długim odcinku silnie łączy się z kręgosłupem. Kości biodrowe ssaków rozbudowane są silnie ku przodowi. U ssaków wodnych ulegają redukcji.
Kość miednicza człowieka
Fizjologiczne typy miednicy kobiecej[1]:
- typ ginekoidalny (kobiecy)
- typ androidalny (męski)
- typ antropoidalny (człekokształtny)
- typ platypeloidalny (płaski)
- typ asymetryczny
- typy pośrednie
Zobacz też
- dinozaury gadziomiedniczne
- dinozaury ptasiomiedniczne
- układ kostny
- układ mięśniowy
- otwór kulszowy większy
- otwór kulszowy mniejszy
- oś miednicy
- złamanie miednicy
Przypisy
- ↑ Michał Troszyński: Położnictwo. Ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
Bibliografia
- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka T.I. Warszawa: PZWL, 1968, s. 483-492.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
Right Os Innominatum, external surface.
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: Anatomography, Licencja: CC BY-SA 2.1 jp
Male hip bones (shown in red).
Right hip bone, internal surface.