Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach

Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
kl.IV-73/35/58 z dnia 3.10.1958[1]
kościół filialny
Widok na kościół od strony ul. Kaliskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Pyzdry
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pyzdrach
Wezwanie	Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela
Historia Data zakończenia budowy 1277
Położenie na mapie Pyzdr Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
Położenie na mapie gminy Pyzdry Kościół Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach
52°09′57,19″N 17°41′20,58″E/52,165886 17,689050

Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela – zabytkowy rzymskokatolicki kościół w Pyzdrach, w powiecie wrzesińskim, w województwie wielkopolskim.

Wraz z dawnym klasztorem franciszkańskim jest jednym z trzech zachowanych z okresu średniowiecza zabytków architektury franciszkańskiej w Wielkopolsce. Kościół ma czternastowieczny gotycki charakter, mimo widocznych elementów barokowych (np. ołtarz). We wnętrzu jest żaglaste sklepienie, powstałe po zniszczeniach z 1768. Nieznany architekt siedemnastowiecznej przebudowy zbudował wewnętrzne filary przyścienne, oraz podwójne rzędy okien.

Pierwsze wzmianki historyczne o kościele pojawiają się w 1277. Został zniszczony w 1331 (podobnie jak klasztor franciszkanów) przez wojska zakonu krzyżackiego^[2]. Istniejące do dziś już murowane budynki kościoła i klasztoru powstały około 1339 z inicjatywy króla Kazimierza III Wielkiego^[3]. Kolejne zniszczenie pożarem nastąpiło w 1589, a jego odbudowa miała miejsce w 1596 dzięki okolicznej szlachcie. Po wojnie szwedzkiej przeprowadzono w 1690 barokową przebudowę klasztoru, nadając mu obecną czworoboczną formę z wewnętrznym wirydarzem. Wieże wzniesiono w czasie kolejnej przebudowy – w latach 1735-1756. Gruntowne remonty przeprowadzono po zniszczeniach wojennych w 1768 oraz w latach 1852-1854. W wyniku represji popowstaniowych w 1864 dokonano kasaty zakonu, a klasztor oddano księżom diecezjalnym. Prawdopodobnie w XVII wieku powstała po północnej stronie nawy, wtopiona w skrzydło klasztoru, kaplica Matki Boskiej Pocieszenia. W II połowie XVIII wieku wzniesiono wieżę i przebudowano fasadę świątyni, odcięto od kościoła ostatnie przęsło prezbiterium, tworząc w nim zakrystię, oraz przesklepiono nawę i prezbiterium. W 1864 władze rosyjskie dokonały kasaty klasztoru. Około 1910 przeprowadzono renowację wnętrza kościoła według projektu Aleksandra Przewalskiego.

Obecnie świątynia pełni rolę kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, w dawnym klasztorze zaś mieszczą się m.in. Muzeum Ziemi Pyzdrskiej i biblioteka.

Galeria

• 

  (c) pl, CC BY-SA 3.0

  Wnętrze

• 

  Fasada kościoła

• 

  Figura Chrystusa przed wejściem do kościoła

Przypisy

Bibliografia

• Anders P., Czerniak R.M., Kowalski P., Winiecki A.: Pyzdry - miasto nad Wartą. Wyd. ABOS, Poznań 1993.
• Region Wielkopolska: Kościół pw. Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach