Kościół Świętego Ducha w Kodniu

Kościół Świętego Ducha w Kodniu
	A/55 z dnia 14.04.1956 r., 18.11.1956 r.; oraz 19.11.1966 r. (zespół zamkowy)
	Kościół filialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Kodeń
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Anny w Kodniu
Wezwanie	Ducha Świętego
Historia
Data zakończenia budowy	1530–1540
Aktualne przeznaczenie	kościół filialny
Poprzednie wyznanie	Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-słowiańskiego
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie gminy Kodeń Kościół Świętego Ducha w Kodniu
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kościół Świętego Ducha w Kodniu
	Położenie na mapie województwa lubelskiego Kościół Świętego Ducha w Kodniu
	Położenie na mapie powiatu bialskiego Kościół Świętego Ducha w Kodniu
	51°54′41,6″N 23°36′39,8″E/51,911556 23,611056

Kościół Świętego Ducha w Kodniu – gotycka cerkiew zamkowa w Kodniu, obecnie rzymskokatolicki kościół filialny parafii św. Anny w Kodniu.

Historia

Świątynia została ufundowana wraz zamkiem kodeńskim przez wojewodę nowogrodzkiego, Pawła Sapiehę ok. 1540^[2]. Służyła jako kaplica dworska rodu Sapiehów do XIX wieku. Była to kaplica unicka. Przez kilka lat był tutaj przechowywany obraz Matki Boskiej Kodeńskiej wykradziony w 1630 z Rzymu przez Mikołaja Sapiehę, następnie umieszczony w kościele św. Anny^[3].

W 1805 roku w świątyni zaprzestano w odprawiać nabożeństwa ze względu na zły stan techniczny obiektu^[4]. Do połowy XIX w. w budynku zawaliły się sklepienia, które następnie zrekonstruowano^[4]. W okresie międzywojennym po remoncie cerkiew zamkowa służyła jako tymczasowa świątynia dla neounickiej parafii św. Michała Archanioła (starsza cerkiew została w 1865 rozebrana^[3]).

W 1945 obiekt stał się rzymskokatolickim kościołem filialnym parafii św. Anny. Od lat 60. XX wieku przeprowadzono kilka gruntownych remontów świątyni, wykonano ponowną aranżację wnętrza, w latach 70. XX wieku odnowiono dach, w 2001 osuszono fundamenty^[4]. Kaplica zamkowa wraz z ruinami zamku Sapiehów, dawną zbrojownią, plenerowymi stacjami drogi krzyżowej stanowi teren Kodeńskiej Kalwarii.

Opis

Świątynia reprezentuje rozwiązanie późnogotyckie szeroko rozsiadłej, orientowanej hali z półkolistą absydą. Znajdują się w niej sklepienia sieciowe rozpięte we wszystkich trzech nawach oraz okazały szczyt wieńczący fasadę zachodnią. Mimo zastosowania w nim łuków pełnych, całości nadano asymetryczną kompozycję oraz zastosowano plakiety ceramiczne (charakterystyczne dla architektury bizantyjskiej na tych ziemiach). Pojawiły się również renesansowe elementy dekoracyjne: portal zachodni, detale sklepień (wsporniki), które świadczą, że obiekt był stawiany z udziałem kamieniarzy z krakowskiej ekipy Berecciego^[5]. Wewnątrz znajduje się otoczony kultem krucyfiks Chrystusa czczonego pod tytułem Ukrzyżowany Uśmiechnięty, ponieważ Zbawiciel wyobrażony został z pogodną i uśmiechniętą twarzą^[6].

Fasada
Ołtarz
Portal

Zobacz też

Bazylika św. Anny w Kodniu

Przypisy

↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-06-11] .
↑ G. Rąkowski: Polska egzotyczna. Cz. II. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2003, s. 123. ISBN 978-83-62460-26-7.
↑ ^a ^b Sanktuarium Matki Bożej Kodeńskiej – Kalendarium historyczne. [dostęp 2011-09-26].
↑ ^a ^b ^c Red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006, s. 124–125.
↑ Tadeusz Chrzanowski „Kresy, czyli obszar tęsknot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, s. 121.
↑ Kalwaria Kodeńska. Sanktuarium Maryjne w Kodniu.

Linki zewnętrzne

Kodeń. mojepodlasie.friko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-22)].

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2010-06-11] .

[2] G. Rąkowski: Polska egzotyczna. Cz. II. Przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2003, s. 123. ISBN 978-83-62460-26-7.

[kal-3] Sanktuarium Matki Bożej Kodeńskiej – Kalendarium historyczne. [dostęp 2011-09-26].

[katalog-4] Red. K. Kolendo-Korczakowa, A. Oleńska, M. Zgliński: Katalog zabytków sztuki w Polsce. Województwo lubelskie powiat Biała Podlaska. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2006, s. 124–125.

[5] Tadeusz Chrzanowski „Kresy, czyli obszar tęsknot”, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, s. 121.

[6] Kalwaria Kodeńska. Sanktuarium Maryjne w Kodniu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne